Vega - astronotki

Zgodnie z nowymi badaniami danych pochodzących z Gaia gwiezdne „rodzeństwo” woli trzymać się razem w długotrwałych, podobnych do sznurów grupach, zamiast opuszczać miejsce swoich narodzin młodo, jakby tego oczekiwano. Badanie rozmieszczenia i historii gwiezdnych mieszkańców naszej galaktyki jest szczególnie trudne, ponieważ wymaga od astronomów określenia wieku gwiazd. Nie jest to wcale trywialne, ponieważ „przeciętne” gwiazdy o podobnej masie, ale w różnym wieku, wyglądają bardzo podobnie. Aby dowiedzieć się, kiedy gwiazda się uformowała, astronomowie muszą spojrzeć na populacje gwiazd, które prawdopodobnie powstały w tym samym czasie – ale wiedza o tym, które gwiazdy są rodzeństwem, stanowi kolejne wyzwanie, ponieważ gwiazdy niekoniecznie przebywają długo w gwiezdnych żłobkach, w których powstały. „Aby zidentyfikować, które gwiazdy powstały razem, szukamy gwiazd poruszających się podobnie, ponieważ wszystkie gwiazdy, które powstały w tym samym obłoku lub gromadzie, p...

Astronomowie z University of Texas wraz z kolegami z Caltech i innych uczelni odkryli planetę trzykrotnie większą niż Jowisz, która porusza się długą, jajowatą trajektorią wokół swojej gwiazdy. Gdyby w jakiś sposób planeta ta znalazła się w naszym Układzie Słonecznym, jej orbita sięgałaby poza pas planetoid, za orbitę Neptuna. Inne olbrzymie planety na wysoce eliptycznych orbitach zostały znalezione wokół innych gwiazd, ale żaden z tych światów nie znajdował się w tak bardzo zewnętrznych obszarach swoich układów słonecznych, jak ten. „Planeta ta nie jest podobna do planet w naszym Układzie Słonecznym, ale co więcej, nie jest podobna do żadnej innej odkrytej dotąd egzoplanety” – mówi Sarah Blunt z Caltech, główna autorka badania, które wkrótce zostanie opublikowane w czasopiśmie Astronomical Journal. „Ta nowa egzoplaneta jest ekstremalna i bardzo interesująca pod wieloma względami. Ma rekordowo długi okres orbitalny wynoszący ponad 50 lat, który jest znacznie dłuższy, niż w...

Zespół badaczy zaproponował nowatorskie ramy teoretyczne, których eksperyment można by przeprowadzić w laboratorium, w celu lepszego zrozumienia fizyki czarnych dziur. Projekt ten może rzucić światło na podstawowe prawa rządzące kosmosem zarówno na niewyobrażalnie małej, jak i ogromnej skali. Niedawno świat wstrzymał oddech, gdy opublikowano pierwsze obrazy czarnej dziury wykonane za pomocą Teleskopu Horyzontu Zdarzeń. A ściślej mówiąc, zdjęcia przedstawiające jasny okrąg, zwany pierścieniem Einsteina, stworzony przez światło, które ledwie uciekło od śmiertelnego pojmania przez ogromną grawitację czarnej dziury. Ten pierścień światła był spowodowany faktem, że zgodnie z ogólną teorią względności sama czasoprzestrzeń staje się tak zniekształcona przez masę czarnej dziury, że działa jak ogromna soczewka. Niestety, nasze rozumienie czarnych dziur pozostaje niekompletne, ponieważ OTW – która jest używana do opisu praw natury w skali gwiazd i galaktyk – nie jest obecnie kompaty...

Ponad 30 lat temu satelita na podczerwień Infrared Astronomy Satellite odkrył, że Wszechświat zawiera wiele niezwykle jasnych galaktyk, niektóre ponad tysiąc razy jaśniejsze, niż Droga Mleczna, ale które są praktycznie niewidoczne na optycznych długościach fal. Galaktyki te są zasilane przez wybuchy pochodzące od formujących się gwiazd zakopanych głęboko w obłokach gazu i pyłu. Pył pochłania promieniowanie UV, świecąc na długościach fal podczerwonych. W wielu przypadkach nadpobudliwość wywołana była zderzeniem galaktyk, które ułatwiło zapadanie się gazu międzygwiezdnego w nowe gwiazdy. Kolizje między galaktykami są powszechne. Rzeczywiście, większość galaktyk prawdopodobnie brała udział w jednym lub kilku spotkaniach podczas swojego życia, co czyni te interakcje ważną fazą w ewolucji galaktyk i powstawaniu gwiazd we Wszechświecie. Na przykład Droga Mleczna jest związana grawitacyjnie z galaktyką Andromedy i zbliża się do niej z prędkością ok. 50 km/s; spodziewamy się spotkania...

Astronomowie przeszukali skalistą, podobną do Ziemi egzoplanetę w poszukiwaniu oznak atmosfery – i nie znaleźli jej. Już wcześniej wykrywano atmosfery na innych planetach, znacznie większych niż nasza własna, w tym na kilku gorących Jowiszach czy pod-Neptunach, z których wszystkie są zbudowane głównie z lodu i gazu. Ale po raz pierwszy naukowcy byli w stanie ustalić, czy planeta rozmiarów Ziemi i typu ziemskiego, poza naszym Układem Słonecznym, ma atmosferę. Omawiana planeta, LHS 3844b, została odkryta w 2018 roku przez satelitę TESS a jej wielkość oceniono na 1,3 rozmiaru Ziemi. Planeta okrąża swoją gwiazdę w ciągu zaledwie 11 godzin, co czyni ją jedną z najszybciej orbitujących znanych egzoplanet. Sama gwiazda jest chłodnym, małym karłem typu M, który znajduje się zaledwie 49 lat świetlnych od Ziemi. W artykule opublikowanym w Nature zespół donosi, że LHS 3844b prawdopodobnie nie ma ani gęstej atmosfery podobnej do wenusjańskiej, ani cienkiej, podobnej do ziemskiej. ...

Sygnały pochodzące głównie od zniszczonych planet mogą być usłyszane miliony lat później na Ziemi, dostarczając ważnych informacji na temat wieku układów planetarnych. W nowym badaniu naukowcy wykorzystali modele statystyczne do ustalenia najlepszych kandydujących układów gwiazdowych do rozpoczęcia poszukiwań pozostałości takich planet. Opublikowane w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society badanie ocenia, w jakim stopniu planety mogą przetrwać, gdy okrążają białe karły. Gwiazdy te są na końcu cyklu życia i spaliły już całe swoje paliwo oraz zrzuciły swoje warstwy zewnętrzne, niszcząc pobliskie obiekty i usuwając zewnętrzne warstwy z planet. Naukowcy ustalili, że jądra, które pozostały z tych planet mogą przetrwać wystarczająco długo, aby można je było wykrywać z Ziemi. Pierwsza potwierdzona egzoplaneta została odkryta w latach ‘90 przez Aleksandra Wolszczana, profesora astronomii i astrofizyki na Penn State University, przy użyciu metody wykrywania fal radiowych...

Nowe badanie dostarcza najdokładniejszego oszacowania częstotliwości, w jakiej planety podobne do Ziemi pod względem wielkości i odległości od swojej macierzystej gwiazdy występują wokół gwiazd podobnych do naszego Słońca. Znajomość częstości występowania tych potencjalnie nadających się do zamieszkania planet będzie istotna przy projektowaniu przyszłych misji astronomicznych mających na celu scharakteryzowania pobliskich planet skalistych okrążających gwiazdy podobne do Słońca, które mogłyby podtrzymywać życie.  Kosmiczny teleskop Keplera, zanim został wycofany z użycia, zaobserwował setki tysięcy gwiazd i zidentyfikował planety poza Układem Słonecznym – egzoplanety – dokumentując zdarzenia tranzytów. Do tranzytu dochodzi, gdy orbita planety przechodzi między gwiazdą a obserwatorem, blokując część światła tej gwiazdy, przez co wydaje się, że ta przygasa. Mierząc wielkość pociemnienia i czas między tranzytami oraz wykorzystując informacje o właściwościach gwiazdy, astronom...

Zespół naukowców z CfA ogłosił odkrycie najbardziej masywnej gwiazdy, jaka kiedykolwiek została zniszczona przez wybuch supernowej, rzucając tym samym wyzwanie znanym modelom śmierci masywnych gwiazd i zapewniając spojrzenie na śmierć pierwszych gwiazd we Wszechświecie. Po raz pierwszy zaobserwowana w listopadzie 2016 roku przez satelitę Gaia, przez trzy lata intensywnie badana, supernowa SN2016iet ukazała właściwości – niezwykle długi okres trwania i dużą energię, niezwykłe chemiczne odciski palców oraz środowisko ubogie w metale – dla których w istniejącej astronomicznej literaturze nie ma analogii. Zespół użył różnych teleskopów, w tym MMT Observatory i Magellan Telescopes, aby wykazać, że SN2016iet różni się od tysięcy supernowych obserwowanych przez naukowców od dziesięcioleci. „Wszystko w tej supernowej wygląda inaczej – zmiana jasności w czasie, jej widmo, galaktyka, w której się znajduje a nawet miejsce, które zajmuje w swojej galaktyce. Czasami widzimy superno...

Międzynarodowy zespół astronomów z sukcesem wykrył oznaki starzenia się czerwonego nadolbrzyma T Ursae Minoris. Gwiazda w konstelacji Małej Niedźwiedzicy przechodzi obecnie atomową „czkawkę” i wkrótce zakończy swoje trwające 1,2 mld lat życie. Wyobraź sobie, że jesteś muchą i chcesz dowiedzieć się, jak starzeją się ludzie. Nie masz czasu na to, aby wybrać tylko jeden okaz i czekać: musisz pracować z tym, co widzisz teraz i starać się to jakoś zrozumieć. Jest to podstawowy problem zrozumienia gwiezdnej ewolucji za życia człowieka. Życie gwiazd przebiega bardzo powoli i przez większość czasu nie jesteśmy w stanie dostrzec przemijania tych obiektów. Dobrze znanym wyjątkiem od tej reguły jest eksplozja supernowej, ale zdecydowana większość gwiazd nie doświadcza tej fazy. Gwiazdy podobne do Słońca kończą swoje życie znacznie ciszej: po kilku miliardach lat zmieniają się w czerwone nadolbrzymy, a następnie w mgławice planetarne, pozostawiając po sobie jedynie małego białego karł...

Astronomowie poszukujący życia na odległych planetach mogą chcieć zabłysnąć. Ostre promieniowanie ultrafioletowe pochodzące od czerwonych słońc, kiedyś uważane za niszczące życie na powierzchni planet, może pomóc odkryć ukryte biosfery, gdy te błyszczą. Ta podobna do neonu poświata to wzbudzony przez gwiazdy blask zwany biofluorescencją, która może zmienić odległe egzoplanety w kosmiczne afisze. „Jest to całkowicie nowatorski sposób poszukiwania życia we Wszechświecie. Wyobraź sobie obcy świat delikatnie błyszczący w potężnym teleskopie” – powiedział główny autor pracy Jack O’Malley-James, badacz z Instytutu Carla Sagana. „Na Ziemi jest kilka podwodnych koralowców, które wykorzystują biofluorescencję, aby przekształcać szkodliwe promieniowanie UV Słońca w nieszkodliwe światło widzialne, tworząc piękny blask. Być może takie formy życia mogą istnieć również na innych światach, pozostawiając nam wyraźny znak, by je dostrzec” – powiedziała współautorka pracy Lisa Kaltenegger z Insty...

Istniejące obserwatoria astronomiczne na Maunakea wróciły do pracy w miniony weekend i nie trzeba było długo czekać na znaczące wyniki, nie tylko naukowe ale także zapewniające bezpieczeństwo Ziemi. Obserwacje planetoidy bliskiej Ziemi – 2006 QV89 – wykonane 11 sierpnia przy pomocy Canada-France-Hawaii Telescope (CFHT) wykluczyły wszelkie potencjalne przyszłe zagrożenie Ziemi przez tę planetoidę na najbliższe stulecia. 2006 QV89 została odkryta 29 sierpnia 2006 r. za pomocą teleskopu w Arizonie, a obserwowanie jej było możliwe jedynie do 8 września 2006 roku, kiedy to planetoida stała się niewidoczna dla teleskopów z Ziemi. Orbita wyznaczona na podstawie tych ograniczonych obserwacji obarczona była znaczną niepewnością i nie można było wykluczyć małego prawdopodobieństwa, że obiekt uderzy w Ziemię już w 2019 roku. W ubiegłym miesiącu obserwacje Bardzo Dużym Teleskopem (VLT) ESO nie wykazały obecności planetoidy w miejscu, w którym powinna się znajdować, jeżeli byłaby na ku...

To, co dzieje się w czarnej dziurze, pozostaje w czarnej dziurze, jednak to, co ma miejsce w „strefie oddziaływań” czarnej dziury – najbardziej wewnętrznym obszarze galaktyki, w którym siła grawitacji czarnej dziury jest dominującą siłą – jest bardzo interesujące dla astronomów i może pomóc określić masę czarnej dziury oraz jej wpływ na sąsiedztwo galaktyczne. Nowe badania wykonane za pomocą ALMA dostarczają niespotykanego widoku z bliska na rotujący dysk zimnego gazu międzygwiezdnego krążącego wokół supermasywnej czarnej dziury. Ów dysk znajduje się w centrum NGC 3258, masywnej galaktyki eliptycznej oddalonej o ok. 100 mln lat świetlnych od Ziemi. Na podstawie tych obserwacji zespół kierowany przez astronomów z Texas A&M University i University of California Irvine, określił, że ta czarna dziura ma masę 2,25 mld mas Słońca i jest najmasywniejszą czarną dziurą zmierzoną jak dotąd za pomocą ALMA. Chociaż supermasywne czarne dziury mogą mieć masy od milionów do miliardów...

Astronomowie odkryli dowody na istnienie jak dotąd najodleglejszej „zakamuflowanej” czarnej dziury. Jest to pierwsze określenie czarnej dziury ukrytej przez gaz w tak wczesnej historii kosmosu – 6% obecnego wieku Wszechświata. Supermasywne czarne dziury, które są miliony do miliardów razy masywniejsze niż nasze Słońce, zwykle rosną, przyciągając materię z otaczającego dysku. Szybki wzrost generuje duże ilości promieniowania w bardzo małym obszarze wokół czarnej dziury. Naukowcy nazywają to niezwykle jasne, zwarte źródło „kwazarem”. Zgodnie z aktualnymi teoriami gęsta chmura gazu żywi się materią z dysku otaczającego supermasywną czarną dziurę w okresie wczesnego wzrostu, która „maskuje” lub ukrywa większość jasnego światła kwazara przed naszym wzrokiem. Gdy czarna dziura pochłania materię i staje się bardziej masywna, gaz w chmurze wyczerpuje się, aż czarna dziura i jej jasny dysk nie zostaną odsłonięte. „Znalezienie kwazarów w tej niewidzialnej fazie jest niezwykle trudne, po...

Międzynarodowy zespół astronomów z Southampton, Oxfordu i Afryki Południowej wykrył bardzo gorący, gęsty wypływający wiatr w pobliżu czarnej dziury, co najmniej 25 000 lat świetlnych od Ziemi. Główny badacz, prof. Phil Charles z University of Southampton wyjaśnił, że gaz (zjonizowany hel i wodór) emitowany był w seriach, które powtarzały się co 8 minut. Takie zachowanie zaobserwowano po raz pierwszy wokół czarnej dziury.  Obiektem, który badał zespół prof. Charlesa, był Swift J1357.2-0933, odkryty pierwotnie jako układ wykazujący gwałtowne wybuchy promieniowania X w 2011 r. Wszystkie te układy składają się z gwiazdy o małej masie, podobnej do Słońca i zwartego obiektu, którym może być biały karzeł, gwiazda neutronowa lub czarna dziura. W tym przypadku Swift J1357.2-0933 jest układem podwójnym z czarną dziurą. Materia z normalnej gwiazdy jest wciągana przez zwarty obiekt do dysku pomiędzy nimi. Ogromne wybuchy następują, gdy materia na dysku staje się gorąca i niest...