Posty

Wyświetlanie postów z październik, 2024

Fizycy odkrywają pierwszą potrójną czarną dziurę

Obraz
Układ zaobserwowany w odległości 8000 lat świetlnych może być pierwszym bezpośrednim dowodem „łagodnego” formowania się czarnych dziur. Na tej wizualizacji artystycznej widoczna jest centralna czarna dziura, V404 Cygni (czarna kropka), pochłaniająca pobliską gwiazdę (pomarańczowe ciało po lewej), podczas gdy druga gwiazda (górny biały błysk) krąży w znacznie dalszej odległości. Źródło: Jorge Lugo Wiele wykrytych do tej pory czarnych dziur wydaje się być częścią pary. Te układy podwójne składają się z czarnej dziury i obiektu wtórnego – takiego jak gwiazda, znacznie gęstsza gwiazda neutronowa lub inna czarna dziura – które wirują wokół siebie, przyciągane przez grawitację czarnej dziury, tworząc ciasną orbitalną parę. Zaskakujące odkrycie poszerza obraz czarnych dziur, obiektów, które mogą w sobie zawierać, i sposobu, w jaki powstają. W badaniach, których wyniki opublikowano w czasopiśmie Nature 23 października 2024 roku, fizycy z MIT i Caltech donoszą, że po raz pierwszy zaobserwowa...

Nowa technika obrazowania pomaga zrozumieć Wszechświat

Obraz
Obrazy 3D mogą zmienić zrozumienie kosmicznych struktur wokół galaktyk i ich centralnych czarnych dziur. Naukowcy wykorzystali nową technikę, aby przekształcić dwuwymiarowe obrazy radiowe w trójwymiarowy model, by lepiej zrozumieć zjawiska zachodzące we Wszechświecie. Źródło: Lawrence Rudnick/MeerKAT Radio Telescope Naukowcy z Wydziału Nauk Ścisłych i Inżynierii Twin Cities na Uniwersytecie Minnesoty opracowali nową technikę, która przekształca dwuwymiarowe (2D) obrazy radiowe – wizualne reprezentacje utworzone z fal radiowych – w trójwymiarowe (3D) „pseudo sześciany”, aby pomóc lepiej zrozumieć obiekty we Wszechświecie. Ta pierwsza w swoim rodzaju technika, która jest przydatna w przypadku obrazów radiowych, została opublikowana w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Tradycyjnie, gdy obrazy radiowe są rejestrowane w formacie 2D, mogą one nie pozwalać naukowcom na wnioskowanie o wyglądzie obiektu w 3D. Przekształcenie tych obrazów w przestrzeń 3D może pomóc lepiej zrozum...

Ponowna analiza danych z obserwacji supermasywnej czarnej dziury w Drodze Mlecznej

Obraz
Zespół naukowców dokonał niezależnej ponownej analizy danych obserwacyjnych supermasywnej czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej. Obraz Sgr A*, supermasywnej czarnej dziury w centrum naszej Galaktyki, który został uzyskany przez Teleskop Horyzontu Zdarzeń (Event Horizon Telescope, EHT) – sieć łączącą razem osiem istniejących obserwatoriów radiowych na całej planecie. Źródło: EHT Collaboration Zespół badawczy kierowany przez adiunkta Makoto Miyoshi z Narodowego Obserwatorium Astronomicznego Japonii (NAOJ) niezależnie przeanalizował dane obserwacyjne supermasywnej czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej , uzyskane i opublikowane przez międzynarodowy wspólny projekt obserwacyjny Teleskopu Horyzontu Zdarzeń (EHT) . Odkryli oni, że struktura ta jest nieznacznie wydłużona w kierunku wschód-zachód. Badania te stanowią nowe spojrzenie na publicznie dostępne dane EHT i pokazują proces naukowy, w którym pewność odpowiedzi wzrasta, gdy różni naukowcy kontynuują badanie i omawianie teorii. Galak...

Masywne gwiazdy narodzone z gwałtownego kosmicznego kolapsu

Obraz
Astronomowie odkrywają nowy proces formowania się gwiazd, podważając istniejące modele. Green Bank Telescope. Źródło: NSF/AUI/NSF GBO/J. Seymour Kontrolowany chaos jest kluczowym elementem formowania się masywnych gwiazd. Międzynarodowy zespół astronomów zaobserwował dowody na to, że masywne gwiazdy mogą rodzić się z szybko zapadających się obłoków gazu i pyłu, co podważa od dawna utrzymywane założenia dotyczące formowania się gwiazd. Ciężkie pierwiastki wytwarzane przez ciężkie gwiazdy, takie jak żelazo czy wapń, są rozpraszane we Wszechświecie, gdy zapadają się jako supernowe . Pierwiastki te stają się częścią nowych gwiazd, nowych planet i wszystkiego pomiędzy. Zespół przeanalizował 44 bezgwiezdne skupiska o wysokiej masie (ang. high-mass starless clumps – HMSC) za pomocą radioteleskopu Green Bank Telescope . Naukowcy odkryli, że prawie wszystkie z tych gwiezdnych żłobków (43 z 44) znajdują się w stanie, w którym nie mają wystarczającej energii wewnętrznej, aby oprzeć się zapadaniu...

Astronomowie odkryli starożytne samotne kwazary o niejasnym pochodzeniu

Obraz
Te kwazary najwyraźniej mają niewielu kosmicznych sąsiadów, co rodzi pytania o to, jak powstały 13 miliardów lat temu. Zdjęcie wykonane przy pomocy JWST ukazujące starożytnego kwazara (zaznaczony na czerwono) z mniejszą niż oczekiwano liczbą sąsiadujących galaktyk (jasne sfery). Źródło: Christina Eilers/Zespół EIGER Kwazar to niezwykle jasne jądro galaktyki , w którego centrum znajduje się aktywna supermasywna czarna dziura . Gdy czarna dziura zasysa otaczający ją gaz i pył, wyrzuca z siebie ogromną ilość energii, czyniąc kwazary jednymi z najjaśniejszych obiektów we Wszechświecie. Kwazary zostały zaobserwowane już kilkaset milionów lat po Wielkim Wybuchu i do tej pory pozostawało zagadką, w jaki sposób obiekty te mogły stać się tak jasne i masywne w tak krótkim czasie. Naukowcy zaproponowali, że najwcześniejsze kwazary powstały z nadmiernie gęstych obszarów pierwotnej materii, które wytworzyłyby również wiele mniejszych galaktyk w ich otoczeniu. Jednak w nowym badaniu prowadzonym pr...

„Odwrócony” wzrost galaktyk zaobserwowany we wczesnym Wszechświecie

Obraz
Astronomowie wykorzystali JWST do obserwacji wzrostu galaktyki we Wszechświecie, zaledwie 700 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Galaktyka NGC 1549, widziana dziś i prawdopodobnie 13 miliardów lat temu. Źródło: NASA, ESA, CSA, Sandro Tacchella, William Baker, Ovee Tulaskar Galaktyka ta, NGC 1549 , jest sto razy mniejsza od Drogi Mlecznej , ale jest zaskakująco dojrzała jak na tak wczesny etap rozwoju Wszechświata. Podobnie jak duże miasto, galaktyka ta ma gęstą kolekcję gwiazd w swoim jądrze, ale staje się mniej gęsta na galaktycznych „przedmieściach”. Podobnie jak duże miasto, galaktyka ta zaczyna się rozrastać, a proces gwiazdotwórczy przyspiesza na jej obrzeżach. Jest to najwcześniejsze w historii wykrycie wzrostu galaktyki od jej wnętrza na zewnątrz. Do czasu Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba nie było możliwe badanie wzrostu galaktyk na tak wczesnym etapie historii Wszechświata. Chociaż obrazy uzyskane za pomocą Webba stanowią migawkę w czasie, naukowcy kierowani przez Uniwersytet...

Rzadka, skrajnie jasna nowa zauważona w Małym Obłoku Magellana

Obraz
Rozbłysk rentgenowski z nowej, zaobserwowany przez satelitę Swift, jest jednym z najjaśniejszych w historii białych karłów. Wizja artystyczna Neil Gehrels Swift Observatory. Źródło: NASA W Małym Obłoku Magellana ,  galaktyce karłowatej będącej bliskim sąsiadem naszej własnej Galaktyki , zaobserwowano rzadki, niezwykle jasny rozbłysk rentgenowski. Obserwacje, wykonane przez Obserwatorium Swift Neil Gehrels i inne teleskopy, zostały opisane przez międzynarodowy zespół astronomów pod przewodnictwem naukowców Penn State z zespołu Swift. Badacze przypisali rozbłysk jednej z najjaśniejszych erupcji nowych , jakie kiedykolwiek zostały wyprodukowane przez układ podwójny białych karłów . Obserwacje zostały opisane w artykule opublikowanym w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. To dopiero drugi raz, kiedy zaobserwowaliśmy tak jasny rozbłysk tego typu układu podwójnego białych karłów  – powiedział Thomas Gaudin, doktorant w Penn State i pierwszy autor artykułu. Mamy nadz...

To bliźniaki! Tajemnica słynnego brązowego karła rozwiązana

Obraz
Astronomowie odkryli, że dobrze znany brązowy karzeł to w rzeczywistości układ podwójny brązowych karłów. Ta grafika przedstawia parę niedawno odkrytych bliźniaków brązowych karłów, nazwanych Gliese 229Ba i Gliese229 Bb. Źródło: K. Miller, R. Hurt (Caltech/IPAC) O pierwszym znanym brązowym karle , Gliese 229B , napisano setki artykułów od czasu jego odkrycia przez naukowców z Caltech w Obserwatorium Palomar w 1995 roku. Kula ta wciąż jednak pozostaje zagadką: jest ona zbyt słaba w stosunku do swojej masy. Brązowe karły są lżejsze od gwiazd i cięższe od gazowych olbrzymów , takich jak Jowisz. Podczas gdy astronomowie zmierzyli masę Gliese 229B jako około 70 razy większą od masy Jowisza, obiekt o takiej masie powinien świecić jaśniej niż to, co zaobserwowały teleskopy. Teraz międzynarodowy zespół astronomów kierowany przez Caltech w końcu rozwiązał tę zagadkę: brązowy karzeł jest w rzeczywistości parą ciasno połączonych brązowych karłów o masie około 38 i 34 razy większej od masy Jowisza...

Stara gwiazda może dostarczyć nowych informacji na temat ewolucji gwiazd

Obraz
Nowo odkryta gwiazda może stanowić wyzwanie dla niektórych modeli ewolucji gwiazd i sposobu, w jaki wytwarzają one pierwiastki w miarę starzenia się. Wygenerowany przez sztuczną inteligencję obraz czerwonego olbrzyma. Źródło: Adobe Stock Wszystkie pierwiastki we Wszechświecie powstają w gwiazdach. W miarę starzenia się gwiazd zmienia się również skład pierwiastków w ich wnętrzu. Na przykład, powszechnie przyjmuje się, że w miarę spalania gwiazdy tracą lżejsze pierwiastki, takie jak lit, w zamian za cięższe pierwiastki, takie jak węgiel i tlen. Jednak nowe badania, prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Florydy, analizują gwiazdę, która wydaje się być wyjątkiem. Gwiazda ta, nazwana J0524-0336 , została niedawno odkryta podczas przeglądu, w którym poszukiwano starszych gwiazd w Drodze Mlecznej . Jest to gwiazda wyewoluowana, co oznacza, że znajduje się na późniejszym etapie swojego życia i zaczyna być niestabilna. Oznacza to również, że jest znacznie większa i jaśniejsza niż większość...

Naukowcy wykorzystują nową metodę znajdowania atmosfer na odległych planetach

Obraz
Nowe badania czynią postępy w poszukiwaniu planet nadających się do zamieszkania. Wizja artystyczna przedstawiająca, jak może wyglądać egzoplaneta typu ziemskiego - GJ 1132b. Źródło: NASA, ESA, Robert L. Hurt (IPAC) Głównym celem badań astronomicznych jest znalezienie planet innych niż Ziemia, które mogłyby nadawać się do podtrzymania życia. Istnieje wiele czynników, co do których wielu naukowców zgadza się, że są niezbędne, aby planeta nadawała się do zamieszkania, ale ważnym jest to, czy planeta posiada atmosferę. Naukowcy znaleźli inne skaliste , podobne do Ziemi egzoplanety , ale żadna z nich nie ma atmosfery. Znalezienie tych planet pozwoli nam dowiedzieć się, jak takie atmosfery są formowane i utrzymywane, dzięki czemu będziemy mogli lepiej przewidzieć, które planety mogą nadawać się do zamieszkania. Badania przeprowadzone przez doktorantkę Uniwersytetu Chicago Qiao Xue wraz z grupą profesora Jacoba Beana wykazało nowy sposób określenia, czy odległe egzoplanety mają atmosferę – i...

Odkryto dziesiątki gwiazd wystrzelonych z młodej gromady gwiazd R136

Obraz
Astronomowie wykorzystali teleskop Gaia do odkrycia 55 szybkich gwiazd wystrzelonych z młodej gromady w Wielkim Obłoku Magellana. Zwiększa to dziesięciokrotnie liczbę znanych „uciekających gwiazd” w tym regionie. Wizja artystyczna gromady gwiazd R136 zawierającej setki tysięcy gwiazd w ogromnym regionie formowania się gwiazd w Wielkim Obłoku Magellana. Źródło: Danielle Futselaar, James Webb Space Telescope/NIRCam - NASA, ESA, CSA oraz STScI Zespół astronomów, w tym Simon Portegies Zwart z Obserwatorium w Lejdzie, opublikował swoje wyniki w czasopiśmie Nature. Gdy tworzą się gromady gwiazd , bliskie zderzenia gęsto upakowanych i krzyżujących się nowo narodzonych gwiazd mogą skutkować wyrzuceniem gwiazd z młodej gromady. Astronomowie pod kierownictwem doktoranta UvA Mitchela Stoopa odkryli, że młoda gromada R136 wyrzuciła aż ⅓ swoich najmasywniejszych gwiazd w ciągu ostatnich kilku milionów lat z prędkością przekraczającą 100 000 km/h. Gwiazdy te przemierzają do 1000 lat świetlnych od...

Czarna dziura niszczy gwiazdę i rusza za inną

Obraz
Masywna czarna dziura rozerwała na strzępy jedną gwiazdę, a teraz wykorzystuje te gwiezdne szczątki, aby zmiażdżyć inną gwiazdę lub mniejszą czarną dziurę, która wcześniej znajdowała się w zasięgu wzroku. Wizja artystyczna przedstawiająca dysk materii (czerwony, pomarańczowy i żółty), który powstał po tym, jak supermasywna czarna dziura (przedstawiona po lewej) rozerwała gwiazdę za pomocą intensywnych sił pływowych. Źródło: Credit: X-ray: NASA/CXC/Queen's Univ. Belfast/M. Nicholl i inni; Optyczne/Podczerwone: PanSTARRS, NSF/Legacy Survey/SDSS; Ilustracja: Soheb Mandhai/The Astro Phoenix; Obróbka obrazu: NASA/CXC/SAO/N. Wolk Press Image, Caption, and Videos Odkrycie to, dokonane za pomocą Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra , Kosmicznego Teleskopu Hubble’a , NICER (Neutron Star Interior Composition Explorer) ,  Obserwatorium Swift i innych teleskopów, pomaga astronomom połączyć dwie tajemnice, co do których wcześniej istniały jedynie wskazówki. W 2019 roku astronomowie zaobserwow...