Vega - astronotki

Astronomowie korzystający z HST przedstawili najlepsze jak dotąd dowody na obecność rzadkiej klasy czarnych dziur o masie pośredniej, które mogą czaić się w sercu najbliższej Ziemi gromady kulistej, znajdującej się w odległości 6000 lat świetlnych. Gromada kulista M4. Źródło: ESA/Hubble, NASA Podobnie jak intensywne dziury grawitacyjne w strukturze przestrzeni kosmicznej, praktycznie wszystkie czarne dziury wydają się występować w dwóch rozmiarach: małym i ogromnym. Szacuje się, że nasza Galaktyka jest zaśmiecona 100 milionami małych czarnych dziur (o masie kilkakrotnie większej niż masa naszego Słońca) powstałych w wyniku eksplozji gwiazd . Wszechświat jest zalany supermasywnymi czarnymi dziurami , ważącymi miliony lub miliardy razy więcej niż masa naszego Słońca i znajdującymi się w centrach galaktyk. Od dawna poszukiwanym brakującym ogniwem jest czarna dziura o masie pośredniej , ważąca od 100 do 100 000 Słońc. Jak mogłyby one powstać, gdzie mogłyby się znajdować i dlaczego wydają...

Nowe metody pozwolą lepiej przetestować ogólną teorię względności Einsteina przy użyciu danych LIGO. Artystyczne przedstawienie czasoprzestrzeni dzwoniącej czarnej dziury w zmodyfikowanych teoriach grawitacji. Czarna dziura w centrum jest pozostałością po połączeniu podwójnych czarnych dziur i emituje swoje ostatnie fale grawitacyjne, zanim się uspokoi. Źródło: Yasmine Steele at University of Illinois – Urbana Champaign Ogólna teoria względności Alberta Einsteina opisuje, w jaki sposób tkanina przestrzeni i czasu, czyli czasoprzestrzeń , ulega zakrzywieniu w odpowiedzi na masę. Na przykład nasze Słońce zakrzywia przestrzeń wokół nas w taki sposób, że Ziemia toczy się wokół Słońca jak kluka wrzucona do lejka (Ziemia nie opada na Słońce ze względu na swój boczny pęd). Teoria, która była rewolucyjna w czasie, gdy została zaproponowana w 1915 roku, przekształciła grawitację jako zakrzywienie czasoprzestrzeni. Choć teoria ta ma fundamentalne znaczenie dla samej natury otaczającej nas przes...

Astronomowie korzystający z radioteleskopu ASKAP dokonali odkrycia, które wstrząsnęło tym, co wiemy na temat powstawania szybkich błysków radiowych. Radioteleskop CSIRO ASKAP na Wajarri Yamaji Country. Źródło: Alex Cherney Naukowcy korzystający z teleskopu należącego do CSIRO wykryli szybki błysk radiowy w pobliskiej galaktyce , który kwestionuje to, co wiemy na temat powstawania tych zjawisk. Nowe wyniki opublikowane 25 maja 2023 roku w The Astrophysical Journal wykazują, że źródło międzygwiezdnego wybuchu znajduje się w znacznie spokojniejszym środowisku galaktycznym niż inne znane zdarzenia. Marcin Głowacki z Międzynarodowego Centrum Badań Radioastronomicznych (ICRAR) na Curtin University i pierwszy autor artykułu prowadził najnowsze badania przy użyciu radioteleskopu ASKAP CSIRO w Wajarri Yamaji Country w Australii Zachodniej. Dr Głowacki powiedział, że podczas gdy poprzednie badania sugerują, że zderzające się galaktyki mogą tworzyć masywne gwiazdy, które mogą ostatecznie powo...

Międzynarodowy zespół naukowców odkrył egzoplanetę wielkości Ziemi, która może być pokryta wulkanami. Planeta nazwana LP 791-18 d, może doświadczać wybuchów wulkanicznych tak często, jak księżyc Jowisza Io, najbardziej aktywne wulkanicznie ciało w naszym Układzie Słonecznym. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie Nature. Wizja artystyczna egzoplanety LP 791-18 d, wielkości Ziemi, oddalonej od nas o około 90 lat świetlnych. Źródło: Centrum Lotów Kosmicznych Goddarda, NASA/Chris Smith (KRBwyle) LP 791-18 d krąży wokół czerwonego karła oddalonego od nas o około 90 lat świetlnych w konstelacji Pucharu . Zespół szacuje, że egzoplaneta jest tylko nieznacznie większa i masywniejsza od Ziemi. Przed tym odkryciem astronomowie wiedzieli już o dwóch innych światach w tym układzie, nazwanych LP 791-18 b i c. Wewnętrzna planeta b jest o około 20% większa od Ziemi. Zewnętrzna planeta c jest około 2,5 razy większa od Ziemi i ma prawie dziesięć razy większą masę. Podczas każdego obiegu planety...

Badania przeprowadzone przez zespół naukowców pozwoliły im rozwiązać liczącą ponad 80 lat zagadkę dotyczącą składu chemicznego Wszechświata. Odkryli oni, że efekt zmian temperatury w dużych obłokach gazu, w których rodzą się gwiazdy, doprowadził do niedoszacowania ilości ciężkich pierwiastków we Wszechświecie. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie Nature. Obraz Mgławicy Półksiężyc (NGC 6888), mgławicy związanej z galaktyczną gwiazdą Wolfa-Rayeta, w której zaobserwowano znaczne wahania temperatury zawartego w niej gazu. Źródło: Daniel López/IAC Wszystkie gwiazdy rodzą się, żyją i umierają, co w pewnym sensie decyduje o istnieniu życia. Na wczesnym etapie cała materia we Wszechświecie składa się z wodoru i helu (dwóch najprostszych pierwiastków chemicznych), z niewielką ilością litu. Pozostałe pierwiastki, takie jak węgiel i tlen, niezbędne dla istot żywych, powstały później, w wyniku różnych procesów związanych z ewolucją i śmiercią gwiazd. To właśnie kryje się za dobrze znanym wyra...

Naukowcy zaobserwowali emisję promieniowania rentgenowskiego najjaśniejszego kwazara widzianego w ciągu ostatnich 9 miliardów lat kosmicznej historii. Znaczące zmiany w emisji kwazara dają nowe spojrzenie na wewnętrzne funkcjonowanie kwazarów i ich interakcje z otoczeniem. Wizja artystyczna kwazara. Źródło: NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva Znajdujący się w galaktyce oddalonej o 9,6 miliarda lat świetlnych od Ziemi, pomiędzy gwiazdozbiorami Centaura i Hydry ,  kwazar znany jako SMSS J114447.77-430859.3 , w skrócie J1144, jest niezwykle potężny. Świecąc 100 milionów razy jaśniej niż Słońce, J1144 znajduje się znacznie bliżej Ziemi niż inne źródła o tej samej jasności, co pozwala astronomom uzyskać wgląd w czarną dziurę zasilającą kwazar i jego otoczenie. Kwazary są jednymi z najjaśniejszych i najodleglejszych obiektów w znanym Wszechświecie, napędzanymi opadaniem gazu do supermasywnej czarnej dziury . Można je opisać jako aktywne jądra galaktyczne (AGN) o bardzo wysokiej jasności, ...

Zespół astronomów odkrył największą kosmiczną eksplozję, jaką kiedykolwiek zaobserwowano. Wizja artystyczna akrecji czarnej dziury. Źródło: John A. Paice Eksplozja jest ponad dziesięć razy jaśniejsza niż jakakolwiek znana supernowa i trzy razy jaśniejsza niż najjaśniejsze zdarzenie związane z rozerwaniem pływowym , w którym gwiazda wpada do supermasywnej czarnej dziury . Eksplozja, znana jako AT2021lwx , trwa już ponad 3 lata, w porównaniu do większości supernowych, które są widoczne tylko przez kilka miesięcy. Zdarzenie miało miejsce prawie 8 miliardów lat świetlnych stąd, kiedy Wszechświat miał około 6 miliardów lat i nadal jest wykrywane przez sieć teleskopów. Naukowcy uważają, że eksplozja jest wynikiem ogromnego obłoku gazu, prawdopodobnie tysiące razy większego od naszego Słońca, który został gwałtownie rozerwany przez supermasywną czarną dziurę. Fragmenty obłoku zostały pochłonięte, a jego pozostałości wysłały fale uderzeniowe, również do dużego pyłowego torusa otaczającego cz...

Od ponad dekady astronomowie starają się bliżej przyjrzeć GJ 1214b, egzoplanecie oddalonej od Ziemi o 40 lat świetlnych. Wizja artystyczna egzoplanety GJ 1214b oddalonej od Ziemi o 40 lat świetlnych. Źródło: NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (IPAC) Ich największą przeszkodą jest gruba warstwa mgły, która okrywa planetę, osłaniając ją przed badawczymi oczami teleskopów kosmicznych i utrudniając badania jej atmosfery. Jednak teraz Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba rozwiązał ten problem. Technologia podczerwieni zastosowana w teleskopie pozwala na dostrzeżenie obiektów planetarnych i cech, które wcześniej były zasłonięte przez mgiełki, chmury lub pył kosmiczny, pomagając astronomom w poszukiwaniu planet nadających się do zamieszkania i wczesnych galaktyk . Zespół naukowców wykorzystał JWST do obserwacji atmosfery GJ 1214b poprzez pomiar ciepła, które emituje ona podczas orbitowania wokół swojej gwiazdy. Ich wyniki, opublikowane w czasopiśmie Nature, stanowią pierwszy przypadek bezpośredniego wyk...

Według astrofizyka z Cornell, „piękny efekt” przewidywany przez elektrodynamikę kwantową (QED) może wyjaśnić zagadkowe pierwsze obserwacje polaryzowanych promieni rentgenowskich emitowanych przez magnetara –  gwiazdę neutronową o silnym polu magnetycznym . Pozostałość po supernowej Kasjopea A. Satelita IPEX wykrył później spolaryzowane promieniowanie X z 4U 0142+61, silnie namagnesowanej gwiazdy neutronowej znajdującej się w konstelacji Kasjopei.  Źródło: NASA/CXC/SAO/IXPE Oczekiwano, że niezwykle gęsta i gorąca pozostałość po masywnej gwieździe, szczycąca się polem magnetycznym 100 bilionów razy masywniejszym od ziemskiego, będzie generować silnie spolaryzowane promieniowanie X, co oznacza, że pole magnetyczne promieniowania nie drgało przypadkowo, ale miało preferowany kierunek. Naukowcy byli jednak zaskoczeni, kiedy satelita Imaging X-ray Polarimetry Explorer (IXPE) wykrył, że promienie rentgenowskie o niższej i wyższej energii są spolaryzowane w różny sposób, a pola e...

Czy planeta skalista krążąca w bliskiej odległość czerwonego karła jest w stanie utrzymać bądź odtworzyć atmosferę? Badania z użyciem JWST pomagają odpowiedzieć na to pytanie. Wizja artystyczna skalistej egzoplanety GJ 486 b, która krąży wokół czerwonego karła odległego od nas zaledwie o 26 lat świetlnych. Źródło: NASA, ESA, CSA, Joseph Olmsted (STScI) Najpopularniejsze gwiazdy we Wszechświecie to czerwone karły , co oznacza, że najbardziej prawdopodobne jest znalezienie skalistych egzoplanet krążących wokół takiej gwiazdy. Gwiazda typu czerwonego karła jest chłodna, więc planeta musi okrążać ją po ciasnej orbicie, aby utrzymać ciepło wystarczające, by mogła potencjalnie na swojej powierzchni utrzymać wodę w stanie ciekłym (co oznacza, że znajduje się w strefie nadającej się do zamieszkania ). Takie gwizdy są również aktywne, zwłaszcza gdy są młode, w związku z tym emitują promieniowanie ultrafioletowe i rentgenowskie , które może zniszczyć atmosferę planet. W rezultacie jednym ważny...

Nowe obserwacje ujawniają potężny strumień wyłaniający się z czarnej dziury w centrum galaktyki M87. Wizja artystyczna pokazująca zbliżenie na przepływ akrecyjny i strumień wyłaniający się z regionu czarnej dziury w M87. Źródło: Sophia Dagnello, NRAO/AUI/NSF Międzynarodowy zespół naukowców wykorzystał nowe obserwacje fal milimetrowych , aby po raz pierwszy zobrazować związek między strukturę pierścieniową, która ujawnia materię wpadającą do centralnej czarnej dziury , a potężnym relatywistycznym strumieniem w znanej radiogalaktyce M87 . Te obrazy pokazują pochodzenie strumienia i przepływ akrecyjny w pobliżu centralnej supermasywnej czarnej dziury . Nowe obserwacje ukazano za pomocą Global Millimeter VLBI Array (GMVA) uzupełnione przez Atacama Large Millimetre/submillimetre Array (ALMA) i Greenland Telescope (GLT) . Dodanie tych dwóch obserwatoriów znacznie zwiększyło możliwości obrazowania GMVA. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie Nature. Ru-Sen Lu, lider grupy badawczej Max...

Dane z satelity TESS zostały wykorzystane do badania gwiazd zmiennych pulsujących w Plejadach. Obraz gromady Plejady uzyskany dzięki danym z sondy WISE. Źródło: NASA/JPL-Caltech/UCLA Satelita TESS śledzi egzoplanety od 2018 roku. Jego obserwacje sprawiają, że jest biegły w rozplątywaniu działania jasnych, pobliskich gwiazd, a w niedawnym artykule badawczym opublikowanym w The Astrophysical Journal Letters wykorzystano dane TESS do badania gwiazd w jednej z najbardziej znanych gromad otwartych :  Plejady . Uporczywa tajemnica pulsujących gwiazd Astronomowie od wieków wiedzą, że wiele gwiazd na nocnym niebie różni się jasnością. Z biegiem czasu udoskonaliliśmy naszą wiedzę na temat gwiazd zmiennych , a obecnie naukowcy wiedzą, że większość gwiazd zmiennych znajduje się w małym zakresie temperatur i jasności określanym jako pas niestabilności diagramu HR . Wiele – ale nie wszystkie – gwiazd na pasie niestabilności pulsuje, ich jasność zmienia się okresowo, gdy ich promień rośnie i ...

Astronomowie odkryli, że kwazary zapalają się głównie w procesach łączenia się galaktyk. Przykładowe obrazy kwazarów ukazujące zniekształcone struktury w zewnętrznych częściach układów, które są charakterystyczne dla łączenia się galaktyk.  Projekt: Gabriel Pérez Díaz (IAC) Międzynarodowy zespół naukowy odkrył, że kwazary , jedne z najjaśniejszych i najpotężniejszych obiektów we Wszechświecie, zapalały się głównie w wyniku fuzji między galaktykami . Odkrycie rzuca nowe światło, po latach kontrowersji, na to, co powoduje emisję dużych ilości energii w najpotężniejszych aktywnych jądrach galaktyk . W badaniach wykorzystano obserwacje z Isaac Newton Telescope (INT) i William Herschel Telescope (WHT) w Obserwatorium Roque de los Muchachos w La Palma. Badania zostały opublikowane w czasopiśmie Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Odkryte po raz pierwszy 60 lat temu, kwazary mogą świecić tak jasno, jak bilion gwiazd upakowanych w objętości wielkości naszego Układu Słonec...