Vega - astronotki

Astronomowie odkryli wskazówkę dotyczącą tego, w jaki sposób galaktyki hamują procesy formowania się gwiazd. Nowe badania wskazują na to, że szybko poruszające się elektrony promieniowania kosmicznego mogą napędzać wiatry, które wydmuchują gaz potrzebny do powstawania nowych gwiazd. Wizja artystyczna wiatrów napędzanych promieniami kosmicznymi (niebieski i zielony) nałożona na obraz galaktyki M33 w świetle widzialnym (czerwony i biały) obserwowanej za pomocą VLT Survey Telescope w Obserwatorium ESO w Paranal w Chile. Źródło: Institute for Research in Fundamental Sciences – IPM & European Southern Observatory (ESO). Takie wiatry są odpowiedzialne za spowolnienie tempa powstawania gwiazd w miarę ewolucji galaktyk . Jednakże fale uderzeniowe z eksplozji supernowych oraz napędzane przez czarne dziury energetyczne strumienie materii pochodzące z jąder galaktyk były uważane za główne czynniki wywołujące te wiatry. Uważano, że promieniowanie kosmiczne przyczynia się do tego w niewielk

Naukowcy z Uniwersytetu w Turku wyznaczyli parametry geometryczne gwiazdy neutronowej unoszącej się w Galaktyce, oddaloną od nas o 21 000 lat świetlnych. Odkrycie potwierdza stare pomysły, że gwiazda ta precesuje jak dziecięcy bączek. Wizja artystyczna precesującego pulsara rentgenowskiego w pobliżu zwykłej gwiazdy. Źródło: University of Turku. Pulsary rentgenowskie są silnie namagnesowanymi gwiazdami neutronowymi zasilanymi przez akrecję gazu z pobliskiej gwiazdy towarzyszącej i należą do najbardziej widocznych źródeł na rentgenowskim niebie. Nowe spojrzenie na te obiekty zapewnia obecnie niedawno uruchomione obserwatorium kosmiczne International X-ray Polarimeter Explorer (IXPE), które rozpoczęło działalność pod koniec 2021 roku. IXPE mierzy polaryzację promieniowania X i został użyty do pomiaru polaryzacji z pulsara rentgenowskiego po raz pierwszy, co pozwoliło na zawężenie jego podstawowej geometrii. Hercules X-1 był pierwszym pulsarem rentgenowskim obserwowanym przez IXPE, a

Ostatnie obserwacje dysków protoplanetarnych posiadających parę młodych gwiazd sugerują obecność gorącej, burzliwej pary wodnej. Choć istnieje wiele możliwości, badacze sugerują, że zwarty dysk wokół młodej planety może być źródłem tej rzadkiej sygnatury widmowej. Wizja artystyczna dysku protoplanetarnego wokół młodej gwiazdy. Źródło: A. Angelich (NRAO/AUI/NSF)/ALMA (ESO/NAOJ/NRAO. Miejsca formowania się planet Dyski protoplanetarne są miejscami powstawania planet, a badania tych dysków są kluczem do zrozumienia pochodzenia planet w naszym Układzie Słonecznym i poza nim. Jednakże dyski protoplanetarne są skomplikowane, a poznanie obiecanego pochodzenia planet zależy od zrozumienia wzajemnie powiązanych aspektów chemii, struktury i kinematyki dysku. Aby jeszcze bardziej skomplikować sprawę, należy dodać do mieszanki kolejną gwiazdę: badając dyski wokół młodych gwiazd podwójnych , które prawdopodobnie uformują się w tym samym czasie z tego samego materiału, naukowcy mogą zbadać inne as

Kiedy supermasywne czarne dziury w centrach galaktyk wysysają gaz ze swojego otoczenia, przegrzany gaz promieniuje w zakresie od promieniowania X do radiowego. Najnowszy artykuł bada, czy skład akreowanego gazu wpływa na obserwowane przez nas promieniowanie. Obraz w świetle spolaryzowanym supermasywnej czarnej dziury w centrum galaktyki M87. Źródło: ESO. Co jedzą czarne dziury? W 2019 i 2022 roku Teleskop Horyzontu Zdarzeń uchwycił obraz M87* i Sgr A* ,  supermasywnych czarnych dziur znajdujących się odpowiednio w centrach M87 i Drogi Mlecznej . Świecące pierścienie emisji radiowej otaczające te czarne dziury są wytwarzane przez elektrony spiralnie poruszające się wokół linii pola magnetycznego w niezwykle gorącym gazie – tak gorącym, że atomy ulegają rozszczepieniu, tworząc morze gołych jąder i elektronów. Gaz pochłaniany przez M87* i Sgr A* jest prawdopodobnie mieszaniną wodoru i helu z odrobiną cięższych pierwiastków, ale nie znamy jego dokładnego składu. W nowej publikacji Ge

Astronomowie korzystający z radioteleskopu FAST zaobserwowali największą znaną strukturę gazu atomowego wokół znanej grupy galaktyk Kwintet Stephana. Mapa emisji linii wodoru 21-cm (pokazana jako czerwona mgiełka) w pobliżu Kwintetu Stephana, słynnej zwartek grupy galaktyk odkrytej w 1877 roku, nałożona na głęboki, optyczny kolorowy obraz. Źródło: NASA, ESA, CSA, and STScI. Gaz atomowy jest podstawowym materiałem, z którego powstają wszystkie galaktyki . Ewolucja galaktyk to przede wszystkim procedura akrecji gazu atomowego z ośrodka międzygalaktycznego a następnie przekształcania go w gwiazdy. Z tego powodu obserwowanie i badanie gazu atomowego w galaktykach i wokół nich jest kluczowe dla badania modeli formowania się i ewolucji galaktyk. Najbardziej bezpośrednią metodą badania gazu atomowego jest obserwacja emisji linii wodoru atomowego w paśmie fal radiowych 21-cm . Niedawno międzynarodowy zespół kierowany przez XU Conga, naukowca z National Astronomical Observatories Chińskiej Aka

Podobna do Ziemi planeta krążąca wokół czerwonego karła wydaje się nie mieć żadnej atmosfery. Odkrycie to może spowodować poważną zmianę w poszukiwaniu życia na innych planetach. Wizja artystyczna wybuchowej natury czerwonego karła wraz z okrążającą go planetą pozbawioną atmosfery. Źródło: NASA/ESA/STScI/G. Bacon. Ponieważ karły typu M są wszechobecne, odkrycie to oznacza, że duża liczba planet krążących wokół tych gwiazd może również nie mieć atmosfer, a zatem jest mało prawdopodobne, aby zawierały żywe organizmy. Prace , które doprowadziły do rewelacji na temat egzoplanety bez atmosfery, nazwanej GJ 1252b, zostały szczegółowo opisane w The Astrophysical Journal Letters. Planeta ta okrąża swoją gwiazdę dwukrotnie w ciągu ziemskiej doby. Jest nieco większa od Ziemi i znajduje się znacznie bliżej swojej gwiazdy niż Ziemia od Słońca, co sprawia, że GJ 1252b jest intensywnie gorąca i niegościnna. Ciśnienie promieniowania gwiazdy jest ogromne, wystarczające do zdmuchnięcia atmosfery  – p

Teleskop Kitt Peak National Observatory pomaga ustalić, że planeta podobna do Jowisza jest gazowym olbrzymem o najniższej gęstości, jakiego kiedykolwiek wykryto wokół czerwonego karła. Wizja artystyczna skrajnie puchatego gazowego olbrzyma krążącego wokół czerwonego karła. Źródło: NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva/Spaceengine/M. Zamani. Astronomowie zaobserwowali niezwykłą egzoplanetę podobną do Jowisza na orbicie wokół chłodnego czerwonego karła . Znajdująca się około 580 lat świetlnych od Ziemi w konstelacji Woźnicy , planeta ta, nazwana TOI-3757 b, jest planetą o najniższej gęstości, jaką kiedykolwiek wykryto wokół czerwonego karła i szacuje się, że ma średnią gęstość zbliżoną do gęstości ptasiego mleczka. Czerwone karły są najmniejszymi i najsłabszymi członkami tzw. gwiazd ciągu głównego – gwiazd, które w swoim jądrze w stałym tempie przetwarzają wodór na hel. Chociaż „chłodne” w porównaniu z gwiazdami takimi jak nasze Słońce, czerwone karły mogą być niezwykle aktywne i wybuchać potę

Analizując ponad dwie dekady wybuchów supernowych, astrofizycy lepiej rozumieją skład i ewolucję Wszechświata. Na zdjęciu G299, pozostałość po supernowej typu Ia, rodzaju kosmicznej eksplozji, która pomogła w opracowaniu dokładnego opisu ciemnej energii i ciemnej materii. Źródło: NASA/CXC/U.Texas. Astrofizycy przeprowadzili nową, potężną analizę, która nakłada najbardziej precyzyjne ograniczenia na skład i ewolucję Wszechświata. Dzięki tej analizie, nazwanej Pantheon+, kosmolodzy znaleźli się na rozdrożu. Pantheon+ przekonująco stwierdza, że kosmos składa się w około ⅔ z ciemnej energii i w ⅓ z materii – głównie w postaci ciemnej materii – i rozszerza się w przyspieszonym tempie w ciągu ostatnich kilku miliardów lat. Jednak Pantheon+ cementuje również poważny spór dotyczący tempa tej ekspansji, który nie został jeszcze rozwiązany. Stawiając dominujące współczesne teorie kosmologiczne, znane jako standardowy model kosmologiczny , na jeszcze mocniejszej podstawie dowodowej i statystycz

Astronomowie dokonujący inwentaryzacji materii w lokalnym Wszechświecie ciągle mają braki. Nowy wynik, dotyczący systemu zderzających się gromad galaktyk, może pomóc wyjaśnić te braki. Abell 98, system gromad galaktyk, który zawiera parę we wczesnych stadiach kolizji. Źródło: Promieniowanie X: NASA/CXC/CfA/A. Sarkar; Optyczne: NSF/NOIRLab/WIYN. Chociaż naukowcy wiedzą bardzo dużo o składzie Wszechświata, istnieje pewien dokuczliwy problem, który starali się wyjaśnić – istnieje znaczna ilość materii, która nie została jeszcze uwzględniona. Ta brakująca masa nie jest niewidoczną ciemną materią , która stanowi większość materii we Wszechświecie. Jest to osobna zagadka, w której około ⅓ „normalnej” materii powstałej w ciągu pierwszego miliarda lat po Wielkim Wybuchu, nie została jeszcze wykryta przez obserwacje lokalnego Wszechświata, to znaczy w regionach mniejszych niż kilka miliardów lat świetlnych od Ziemi. Ta materia składa się z wodoru, helu i innych pierwiastków i tworzy obiekty tak

Z pomocą naukowców amatorów, zespół astronomów odkrył wyjątkową czarną dziurę wyrzucającą ognisty strumień w kierunku innej galaktyki. Czarna dziura znajduje się w galaktyce nazwanej RAD12, oddalonej od Ziemi o około miliard lat świetlnych. Obraz czarnej dziury w galaktyce RAD12 wyrzucająca duży jednobiegunowy bąbel radiowy w galaktykę łączącą się z jej macierzystą galaktyką. Źródło: Dr Ananda Hota, GMRT, CFHT, MeerKAT. Galaktyki dzielą się zazwyczaj na dwie klasy ze względu na swoją morfologię: spiralne i eliptyczne . Spiralne mają optycznie niebieskie ramiona z dużą ilością zimnego gazu i pyłu. W galaktykach spiralnych nowe gwiazdy powstają średnio w tempie jednej gwiazdy podobnej do Słońca na rok. W przeciwieństwie do nich galaktyki eliptyczne są żółtawe i nie mają wyraźnych cech, takich jak ramiona spiralne. Tworzenie się gwiazd w galaktykach eliptycznych jest bardzo rzadkie; wciąż pozostaje zagadką dla astronomów, dlaczego galaktyki eliptyczne, które widzimy dzisiaj, nie tworzył

Naukowcy zidentyfikowali osobliwy ruch skręcający na orbitach dwóch zderzających się czarnych dziur, egzotyczne zjawisko przewidziane przez teorię grawitacji Einsteina. Wizja artystyczna pary czarnych dziur emitujących fale grawitacyjne. Źródło: Cardiff University. Ich badania, opublikowane w Nature i prowadzone przez prof. Marka Hannama, dr. Charliego Hoya i dr. Jonathana Thompsona, donoszą, że po raz pierwszy efekt ten, znany jako precesja , został zaobserwowany w czarnych dziurach , gdzie skręcanie jest 10 miliardów razy szybsze niż w poprzednich obserwacjach. Układ podwójny czarnych dziur został odkryty dzięki emisji przez nie fal grawitacyjnych na początku 2020 roku, przy użyciu detektorów LIGO i Virgo. Jedna z czarnych dziur, 40 razy masywniejsza od Słońca, jest prawdopodobnie najszybciej wirującą czarną dziurą, która została znaleziona dzięki falom grawitacyjnym. I w przeciwieństwie do wszystkich poprzednich obserwacji, szybko wirująca czarna dziura zniekształciła przestrzeń

Po raz pierwszy astronomowie widzą czarną dziurę wyrzucającą gwiezdne szczątki lata po pochłonięciu gwiazdy. Wizja artystyczna rozerwania pływowego, w którym supermasywna czarna dziura rozrywa i pożera gwiazdę. Część materii nie zostaje zużyta i jest wyrzucana z powrotem w przestrzeń. Źródło: DESY, Laboratorium Komunikacji Naukowej. W październiku 2018 roku mała gwiazda została rozerwana na strzępy, gdy przechodziła zbyt blisko czarnej dziury w galaktyce znajdującej się 665 milionów lat świetlnych od Ziemi. Chociaż może to brzmieć porywająco, zdarzenie nie było zaskoczeniem dla astronomów, którzy od czasu do czasu są świadkami tych gwałtownych incydentów podczas skanowania nocnego nieba. Ale trzy lata po tym zdarzeniu, ta sama czarna dziura znów rozświetla niebo – i nie połknęła niczego nowego, twierdzą naukowcy. To nas całkowicie zaskoczyło – nikt wcześniej nie widział czegoś takiego  – mówi Yvette Cendes, pracownik naukowy w Center for Astrophysics | Harvard & Smithsonian (CfA

Na początku 2022 roku algorytm uczenia maszynowego zidentyfikował do 5000 potencjalnych soczewek grawitacyjnych, które mogą zmienić naszą zdolność do śledzenia ewolucji galaktyk od Wielkiego Wybuchu. Soczewki grawitacyjne zaobserwowane w badaniu AGEL. Źródło: Kim-Vy H. Tran i inni, 2022. Teraz astronom Kim-Vy Tran i jej współpracownicy ocenili 77 takich soczewek korzystając z Obserwatorium Kecka na Hawajach i Bardzo Dużego Teleskopu w Chile. Ona i jej międzynarodowy zespół potwierdzili, że 68 z 77 to silne soczewki grawitacyjne rozciągające się na ogromne kosmiczne odległości. Wskaźnik sukcesu na poziomie 88% sugeruje, że algorytm jest niezawodny i że mogą istnieć tysiące nowych soczewek grawitacyjnych. Do tej pory soczewki grawitacyjne były trudne do znalezienia i rutynowo używa się ich tylko około stu. Praca Tran, opublikowana 10 października 2022 roku w Astrophysical Journal, przedstawia spektroskopowe potwierdzenie silnych soczewek grawitacyjnych zidentyfikowanych wcześniej pr

Prawie połowa gwiazd w naszej Galaktyce jest pojedyncza. Druga połowa to gwiazdy znajdujące się w układach podwójnych i wielokrotnych, o orbitach tak ciasnych, że niektóre z nich mogłyby się zmieścić między Ziemią a Księżycem. Wizja artystyczna pokazująca białego karła (po prawej) okrążającego gwiazdę podobną do Słońca (po lewej) na skrajnie krótkiej orbicie, tworzące kataklizmiczny układ podwójny.  Źródło: M. Weiss/Center for Astrophysics | Harvard & Smithsonian. Zespół astronomów odkrył teraz układ podwójny , czyli parę gwiazd o niezwykle krótkiej orbicie, które wydają się okrążać siebie nawzajem co 51 minut. Układ ten należy do rzadkiej klasy układów podwójnych znanych jako „ zmienne kataklizmiczne ”, w których gwiazda podobna do naszego Słońca krąży wokół białego karła – gorącego, gęstego jądra wypalonej gwiazdy. Zmienna kataklizmiczna pojawia się, gdy dwie gwiazdy zbliżają się do siebie na przestrzeni miliardów lat, powodując, że biały karzeł zaczyna akreować, czyli pochłania