Posty

Wyświetlanie postów z sierpień, 2022

Najostrzejszy w historii obraz najmasywniejszej znanej gwiazdy we Wszechświecie

Obraz
Najnowsze obserwacje sugerują, że najmasywniejsze we Wszechświecie gwiazdy są mniej masywne niż wcześniej sądzono. W Mgławicy Tarantula w Wielkim Obłoku Magellana znajduje się najmasywniejsza z dotychczas odkrytych gwiazd. Źródło: Międzynarodowe Obserwatorium Gemini/NOIRLab/NSF/AURA Podziękowania: Przetwarzanie obrazów: T.A. Rector (University of Alaska Anchorage/NSF's NOIRLab), M. Zamani (NSF's NOIRLab) & D. de Martin (NSF's NOIRLab). Wykorzystując możliwości 8,1-metrowego teleskopu Gemini South w Chile, astronomowie uzyskali najostrzejszy w historii obraz gwiazdy R136a1 , najmasywniejszej znanej gwiazdy we Wszechświecie. Ich badania , prowadzone przez astronoma NOIRLab Venu M. Kalari, rzucają wyzwanie naszemu rozumieniu najmasywniejszych gwiazd i sugerują, że mogą one nie być tak masywne, jak wcześniej sądzono. Gromada gwiazd R136a ze wskazanymi strzałkami towarzyszami gwiazd a1 i a3. Astronomowie jeszcze w pełni nie zrozumieli, jak powstają najbardziej masywne gwiazd

Badanie jasnej radiogalaktyki za pomocą promieniowania X

Obraz
Co powoduje przyspieszanie cząstek do prędkości relatywistycznych wewnątrz jądra radiogalaktyki Centaurus A? Badania za pomocą promieniowania rentgenowskiego powinny pomóc odpowiedzieć na to pytanie. Obraz Centaurusa A na różnych długościach fali, z pokazanymi strumieniami pochodzącymi z centrum. Źródło: ESO/WFI (Optyczny); MPIfR/ESO/APEX/A.Weiss i inni. (Submilimetrowy); NASA/CXC/CfA/R.Kraft i inni. (Promieniowanie X). Głęboko wewnątrz pokrytego pyłem jądra radiogalaktyki   Centaurus A , cząstki są przyspieszane do prędkości relatywistycznych. Co powoduje to przyspieszanie i jaka jest natura materii wokół tego energetycznego jądra? Dzięki wykorzystaniu wielu teleskopów do obserwacji w niemal całym spektrum promieniowania X , astronomowie mogą być coraz bliżej znalezienia odpowiedzi. Dotarcie do sedna tajemnicy Polaryzacja , czyli sposób, w jaki fale elektromagnetyczne są zorientowane, jest potężnym narzędziem w astrofizyce; ta sama koncepcja, która pozwala okularom przeciwsłonecznym r

Naukowcy pomagają w badaniu ciemnej energii poprzez testowanie teorii grawitacji

Obraz
Czy jedna z zagadek astrofizyki może zostać rozwiązana poprzez przerobienie teorii grawitacji Einsteina? Nowe badanie mówi, że jeszcze nie. Zdjęcie z JWST pokazujące gromadę galaktyk SMACS 0723. Niektóre galaktyki wydają się rozmazane lub rozciągnięte z powodu zjawiska zwanego soczewkowaniem grawitacyjnym. Efekt ten może pomóc naukowcom w mapowaniu obecności ciemnej materii we Wszechświecie. Źródło: NASA, ESA, CSA oraz STScI. Wszechświat rozszerza się w coraz szybszym tempie, a naukowcy nie wiedzą, dlaczego. Zjawisko to wydaje się przeczyć wszystkiemu, co badacze rozumieją na temat wpływu grawitacji na kosmos: to tak, jak byś wyrzucił jabłko w powietrze, a ono dalej leciało w górę, coraz szybciej i szybciej. Przyczyna przyspieszenia, zwana ciemną energią , pozostaje tajemnicą. Nowe badania przeprowadzone przez Dark Energy Survey, przy użyciu 4-metrowego teleskopu Victora M. Blanco w Chile, to najnowsza próba ustalenia, czy nie jest to po prostu nieporozumienie: czy oczekiwania dotyczą

Teleskop Webba dokonuje pierwszej jednoznacznej detekcji dwutlenku węgla w atmosferze egzoplanety

Obraz
Po raz pierwszy astronomowie znaleźli jednoznaczne dowody na obecność dwutlenku węgla w atmosferze egzoplanety. Wizja artystyczna pokazująca, jak mogłaby wyglądać egzoplaneta WASP-39b, na podstawie obecnego zrozumienia planety. Źródło: NASA, ESA, CSA, Joseph Olmsted. Odkrycie pokazuje moc Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) w dostarczaniu bezprecedensowych obserwacji atmosfer egzoplanet . Natalie Batalha, profesor astronomii i astrofizyki na UC Santa Cruz, przewodzi zespołowi astronomów, którzy dokonali detekcji, używając JWST do obserwacji planety o masie Saturna zwanej WASP-39b, która orbituje bardzo blisko gwiazdy podobnej do Słońca, oddalonej od nas o około 700 lat świetlnych . Poprzednie obserwacje tej planety za pomocą Hubble’a i Spitzera dały nam kuszące wskazówki, że może tam być obecny dwutlenek węgla  – powiedziała Batalha. Dane z JWST pokazały jednoznaczną cechę dwutlenku węgla, która była tak wyraźna, że praktycznie krzyczała do nas. Dwutlenek węgla jest ważnym s

Naukowcy ujawniają ukrytego pulsara

Obraz
Astronomowie odkryli drugiego pulsara milisekundowego w jednej z najbliższych Ziemi gromad kulistych. Nowe obserwacje mogą pomóc wyjaśnić zaskakującą rzadkość występowania pulsarów milisekundowych w gęstych gromadach kulistych. Gęste jądro gromady kulistej NGC 6397 jest doskonałym miejscem do poszukiwania pozostałości gwiazdowych oddziałujących z innymi obiektami. Źródło: NASA, ESA oraz T. Brown i S. Casertano (STScI); Podziękowania: NASA, ESA oraz J. Anderson (STScI). Bliskie spotkania gwiezdnego rodzaju W rdzeniach gromad kulistych , gdzie często dochodzi do grawitacyjnych spotkań gwiazd, zwarte pozostałości masywnych gwiazd tworzą układy podwójne o szerokim zakresie własności. To otwiera drogę do powstania pulsarów milisekundowych : maleńkich, gęstych, szybko wirujących pozostałości gwiazdowych składających się w całości z neutronów. Wszystkie pulsary wirują niezwykle szybko, ale pulsary milisekundowe są najszybsze z nich wszystkich. Astronomowie uważają, że większość pulsarów mil

Zderzenia czarnych dziur mogą pomóc zmierzyć, jak szybko rozszerza się Wszechświat

Obraz
Astronomowie proponują metodę „syreny widmowej” do zrozumienia ewolucji Wszechświata. Zderzające się czarne dziury. Źródło: Simulating eXtreme Spacetimes (SXS) Project. Czarna dziura jest miejscem, gdzie informacje znikają – ale naukowcy mogli znaleźć sztuczkę, aby wykorzystać jej ostatnie chwile do opowiedzenia nam o historii Wszechświata. W nowej pracy dwóch astrofizyków z Uniwersytetu w Chicago przedstawiło metodę wykorzystania par zderzających się czarnych dziur do pomiaru tempa rozszerzania się Wszechświata – a tym samym do zrozumienia, w jaki sposób Wszechświat ewoluował, z czego jest zbudowany i dokąd zmierza. W szczególności naukowcy sądzą, że nowa technika, którą nazywają „syreną widmową”, może nam powiedzieć o nieuchwytnych „nastoletnich” latach Wszechświata. Kosmiczny władca Ważna, tocząca się debata naukowa dotyczy dokładnego tempa rozszerzania się Wszechświata – liczba ta jest nazywana stałą Hubble’a . Różne dostępne dotychczas metody dają nieco inne odpowiedzi, a naukow

Pierścień fotonowy wokół supermasywnej czarnej dziury w M87

Obraz
Naukowcy dostrzegli ostry pierścień światła utworzony przez fotony krążące wokół supermasywnej czarnej dziury, co stanowi żywe potwierdzenie teoretycznych przewidywań. Wizja artystyczna strumienia z supermasywnej czarnej dziury. Źródło: Waterloo. Kiedy naukowcy ujawnili historyczny pierwszy obraz czarnej dziury w 2019 roku – przedstawiający ciemne jądro otoczone ognistą aurą materii opadającej w jego kierunku – wierzyli, że jeszcze bogatsze obrazy i spostrzeżenia czekają na wydobycie z danych. Symulacje przewidywały, że za blaskiem rozproszonej pomarańczowej poświaty powinien kryć się cienki, jasny pierścień światła utworzony przez fotony wyrzucane wokół tyłu czarnej dziury przez jej intensywną grawitację. Zespół badaczy kierowany przez astrofizyka Avery’ego Brodericka użył wyrafinowanych algorytmów obrazowania, aby zasadniczo „odświeżyć” oryginalne obrazy supermasywnej czarnej dziury w centrum M87 . Aby to osiągnąć, zespół zastosował nowy algorytm obrazowania w ramach struktury anal

Astronomowie odkryli zagadkę pociemnienia Betelgezy

Obraz
Analizując dane z HST i innych obserwatoriów, astronomowie doszli do wniosku, że jasny czerwony nadolbrzym Betelgeza w 2019 roku stracił znaczną część swojej widocznej powierzchni i wytworzył olbrzymi powierzchniowy wyrzut masy (SME). Jest to coś, czego nigdy wcześniej nie widziano w zachowaniu normalnej gwiazdy. Ilustracja przedstawia zmiany jasności czerwonej nadolbrzyma Betelgeza po tytanicznym wyrzucie masy dużego fragmentu jej widocznej powierzchni. Źródło: NASA, ESA, Elizabeth Wheatley (STScI). Nasze Słońce rutynowo zdmuchuje część swojej delikatnej zewnętrznej atmosfery, korony , w zdarzeniu znanym jako koronalny wyrzut masy (CME) . Ale SME Betelgezy zdmuchnęło 400 miliardów razy więcej masy niż typowe CME! Potworna gwiazda wciąż dochodzi do siebie po tym katastrofalnym wstrząsie. Betelgeza nadal robi bardzo nietypowe rzeczy; wnętrze jakby trochę podskakuje  – powiedziała Andrea Dupree z Centrum Astrofizyki | Harvard & Smithsonian w Cambridge, Massachusetts. Nowe obserwacje

Jak rosną galaktyki podobne do Drogi Mlecznej?

Obraz
Galaktyk podobnych do Drogi Mlecznej jest we Wszechświecie mnóstwo. Niedawno opublikowano wyniki badań astronomicznych pomagające zrozumieć, jak te znane nam galaktyki spiralne rosną przez miliardy lat. Galaktyka spiralna NGC 6744. Źródło: ESO Jak rośnie Twoja Galaktyka? W ciągu pierwszych miliardów lat po Wielkim Wybuchu zaczęły powstawać galaktyki . Jednak to, w jaki sposób najwcześniejsze galaktyki przekształciły się w te, które widzimy dzisiaj w lokalnym Wszechświecie, jest nadal przedmiotem dyskusji. Jednym z aspektów tego pytania jest wzrost masy gwiazdowej galaktyk – ilość masy zawartej w gwiazdach, w przeciwieństwie do obłoków gazu czy ciemnej materii . Masa gwiazdowa galaktyki rośnie z czasem, gdy obłoki gazu zapadają się, tworząc gwiazdy, ale nie jest jeszcze jasne, jak przebiega ten wzrost; czy centra galaktyk są wczesnymi ośrodkami powstawania gwiazd, czy w zewnętrznych obszarach dzieje się to wcześniej, czy też wszystkie regiony zyskują masę gwiazdową w podobnym tempie?

Najjaśniejsze gwiazdy mogą odzierać planety do ich skalistych rdzeni

Obraz
Czy gazowe planety wielkości Jowisza, krążące wokół masywnych gwiazd są w stanie utrzymać swoją atmosferę? Wizja artystyczna planety wielkości Neptuna krążącej wokół gwiazdy typu A. Źródło: Steven Giacalone, UC Berkeley. W ciągu ostatnich 25 lat astronomowie znaleźli tysiące egzoplanet krążących wokół gwiazd w naszej Galaktyce , ale ponad 99% z nich krąży wokół mniejszych gwiazd – od czerwonych karłów do gwiazd nieco masywniejszych od naszego Słońca, które jest uważane za gwiazdę średniej wielkości. Niewiele z nich odkryto wokół jeszcze masywniejszych gwiazd, takich jak gwiazdy typu A – jasne białe gwiazdy dwukrotnie większe od Słońca – a większość zaobserwowanych egzoplanet jest wielkości Jowisza lub większe. Niektóre z najjaśniejszych gwiazd na nocnym niebie, takie jak Syriusz i Wega , są gwiazdami typu A. Astronomowie z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley odkryli nową planetę wielkości Neptuna – HD 56414 b – wokół jednej z tych gorących, lecz krótko żyjących gwiazd typu A i

Dostrzeżono kandydata na dysk okołoplanetarny

Obraz
Astronomowie być może znaleźli gazowy dysk wokół planety okrążającej młodą gwiazdę AS 209. Jest to jeden z zaledwie czterech odkrytych do tej pory kandydatów na dysk okołoplanetarny, a obserwacje te pozwalają na pierwsze oszacowanie masy gazu w dysku okołoplanetarnym. Obraz dysku protoplanetarnego AS 209 na długości fali 1,25 milimetra pokazuje emisję termiczną z pyłu. Biała linia na dole po prawej to pasek skali 10 j.a., a białe kółko w lewym dolnym rogu to rozmiar wiązki dla obserwacji. Źródło: Na podstawie Andrews i inni 2018. Dyski w dyskach Dyski gazu i pyłu, które gromadzą się wokół młodych gwiazd są miejscem powstawania planet. Dzięki wysokiej rozdzielczości obserwacjom radiowym prowadzonym przez instrumenty takie jak Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) , możemy badać te dyski w niesamowitych szczegółach i próbować złapać formowanie się planet na gorącym uczynku. Ostatnio naukowcy wykorzystali ALMA do obserwacji pięciu pobliskich dysków okołogwiazdowych w wysoki

Badanie, jak gwiazdy determinują swoje własne masy

Obraz
Symulacje pokazują, dlaczego gwiazdy powstałe w różnych środowiskach mają podobne masy. Symulacje regionu gwiazdotwórczego, gdzie masywne gwiazdy niszczą swój macierzysty obłok. Źródło: STARFORGE. W zeszłym roku zespół astrofizyków uruchomił STARFORGE, projekt, który tworzy najbardziej realistyczne, najwyższej rozdzielczości symulacje 3D formowania się gwiazd. Naukowcy wykorzystali te symulacje do wykrycia, co decyduje o masie gwiazd – tajemnicy, która przykuwała uwagę astrofizyków od dziesięcioleci. W nowym badaniu zespół odkrył, że formowanie się gwiazd jest procesem samoregulującym. Innymi słowy, gwiazdy same ustalają swoje masy. Nowe odkrycie może pozwolić naukowcom lepiej zrozumieć proces formowania się gwiazd w naszej Drodze Mlecznej i innych odległych galaktykach . Badanie zostało opublikowane 26 lipca 2022 r. w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. W skład zespołu weszli eksperci z Northwestern, University of Texas at Austin (UT Austin), Carnegie Observatories, H

Brak śladu po halo ciemnej materii

Obraz
Oznaki zaburzeń w galaktykach karłowatych jednej z najbliższych Ziemi gromad galaktyk wskazują na alternatywną teorię grawitacji. Galaktyka karłowata NGC 1427A przelatuje przez gromadę galaktyk w Piecu i ulega zaburzeniom, które nie byłyby możliwe, gdyby galaktyka ta była otoczona ciężkim i rozciągniętym halo z ciemnej materii, czego wymaga standardowa kosmologia. Źródło: ESO. Zgodnie ze standardowym modelem kosmologicznym , zdecydowana większość galaktyk jest otoczona przez halo cząstek ciemnej materii . To halo jest niewidoczne, ale jego masa silnie przyciąga grawitacyjnie galaktyki znajdujące się w pobliżu. Nowe badanie   prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Bonn i Uniwersytetu w Saint Andrews (Szkocja) podważa ten pogląd na Wszechświat. Wyniki sugerują, że galaktyki karłowate drugiej najbliższej Ziemi gromady galaktyk – znanej jako Gromada w Piecu – są wolne od takich halo ciemnej materii. Badanie ukazało się w czasopiśmie Monthly Notices of the Royal Astronomical Societ