Posty

Wyświetlanie postów z 2015

Gwiezdny olbrzym bogaty w lit

Obraz
Grupa Argentyńskich astronomów z obserwatorium Córdoba ogłosiła odkrycie nowej, wyjątkowo młodej olbrzymiej gwiazdy bogatej w lit. Olbrzym otrzymał oznaczenie KIC 9821622. Wykorzystując dane uzyskane ze spektrografu wysokiej rozdzielczości GRACES z teleskopu Gemini na Hawajach, naukowcy byli w stanie określić obfitość chemiczną 23 pierwiastków tej gwiazdy, jak również wyznaczyć jej masę, promień oraz wiek. Wyniki obserwacji zostały opublikowane w grudniowym wydaniu Astronomy & Astrophysics. Z ustaleń astronomów wynika, że KIC 9821622 jest obfitym w lit, średnio masywnym olbrzymem (ok. 1,64 masy Słońca), zlokalizowanym około 5300 lat świetlnych od Ziemi. Gwiazdy bogate w lit są bardzo rzadkie. Szacuje się, że zaledwie 1-2% obserwowalnych olbrzymów zawiera tyle litu ile ma KIC 9821622. Gwiazda była obserwowana jako jeden z pierwszych naukowych celów testowych dla spektrografu GRACES (Gemini Remote Access to CFHT ESPaDOnS Spectrograph). Obserwacje przeprowadzono w lipcu 2015 r. Ok...

Hubble widzi powiększony obraz najsłabszej galaktyki wczesnego Wszechświata

Obraz
Korzystając z połączonej mocy obserwacyjnej kosmicznych teleskopów NASA - Hubble i Spitzer - astronomowie odkryli najsłabszy obiekt widziany we wczesnym Wszechświecie. Istniał około 400 milionów lat po Wielkim Wybuchu, 13,8 miliarda lat temu. Zespół nadał obiektowi kryptonim Tayna, co oznacza "pierworodny" w języku Aymara, którym posługują się ludy zamieszkujące Andy i region Altiplano w Ameryce Południowej. Chociaż Hubble i Spitzer wykrywały już inne galaktyki, znajdujące się w rekordowych odległościach, obiekt ten stanowi mniejszą i słabszą klasę nowo tworzących się galaktyk, które do tej pory w dużej mierze "uchylały się" przed odkryciem. Te bardzo słabe obiekty bardziej mogą być reprezentantami wczesnego Wszechświata i dostarczają nowego spojrzenia na powstawanie i ewolucję pierwszych galaktyk. Dzięki tym odkryciom astronomowie są w stanie po raz pierwszy poznać właściwości bardzo słabych obiektów powstałych wkrótce po Wielkim Wybuchu. Obiekt ten jest częścią...

Hubble odkrywa, że gwiazdy zgrubienia centralnego galaktyki mogą być starsze od gwiazd dysku

Obraz
Korzystając z danych uzyskanych z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a astronomowie odkryli plany wczesnego etapu budowy naszej Galaktyki. Zaglądając w głąb zgrubienia centralnego ośrodka gwiazd Drogi Mlecznej naukowcy Hubble’a odkryli po raz pierwszy populację starożytnych białych karłów - tlących się pozostałości po niegdyś tętniących życiem gwiazdach, które kiedyś zajmowały jądro Galaktyki. Odnalezienie tych resztek może wreszcie dać astronomom cenne wskazówki dotyczące tego, w jaki sposób powstała nasza Galaktyka na długo przed tym, jak narodziły się Ziemia i Słońce. Białe karły zawierają informacje dotyczące historii minionej epoki. Są cennym źródłem informacji na temat gwiazd, które istniały 12 miliardów lat temu, czyli niedługo po powstaniu Wszechświata. Później gwiazdy te uległy spaleniu przekształcając się w białe karły. Analiza danych uzyskanych z Hubble’a popiera tezę, że centralne zgrubienie Drogi Mlecznej powstało jako pierwsze, później kolejne gwiazdy rodziły się bardzo szy...

Ogromne planety w dyskach protoplanetarnych nowo narodzonych gwiazd

Obraz
Zespół amerykańskich astronomów wysunął hipotezę, że spiralne dyski okrążające młode gwiazdy mogą być dowodem na to, że wewnątrz tych dysków krążą ogromne, niewidoczne jeszcze planety. Chociaż astronomowie skatalogowali tysiące planet krążących wokół innych gwiazd, zaobserwowanie początkowego stadium tworzenia się egzoplanet jest bardzo trudne, gdyż powstają one w dysku gazu i pyłu otaczającego nowo narodzoną gwiazdę. Dysk ten nazywamy protoplanetarnym. Wnioski, że planety mogą zdradzać swoją obecność modyfikując dysk protoplanetarny w dużej mierze opierają się na szczegółowym modelowaniu komputerowym pokazującym, w jaki sposób ewoluuje dysk gazowo-pyłowy wokół nowo narodzonej gwiazdy. Modelowanie to zostało przeprowadzone przez dwa zespoły NASA pod kierownictwem Ruobinga Donga z Lawrence Berkeley National Laboratory i Zhaohuana Zhu z Princeton University. Wyniki ich badań zostały opublikowane 5 sierpnia w The Astrophysical Journal Letters. Trudno jest dostrzec podejrzewaną planetę...

Dżety z supermasywnej czarnej dziury

Obraz
Dzięki nowym wynikom badań uzyskiwanym podczas obserwacji z misji NASA: SWIFT i NuSTAR dziwne i zaskakujące zachowania czarnych dziur są coraz mniejszą tajemnicą dla astronomów. Te dwa teleskopy uchwyciły supermasywną czarną dziurę w samym środku ogromnego wybuchu w promieniach rentgenowskich. Wyniki obserwacji sugerują, że supermasywne czarne dziury wysyłają wiązki promieni rentgenowskich, gdy otaczające je korony - źródło niezwykle energetycznych cząstek - strzelają, bądź wylatują z dala od czarnych dziur. Po raz pierwszy w historii naukowcom udało się połączyć zjawisko wystrzelenia korony z takim rozbłyskiem. Pomoże to zrozumieć, co zasila te supermasywne czarne dziury jako jedne z najjaśniejszych obiektów we Wszechświecie. Supermasywne czarne dziury nie wypromieniowują żadnego światła, jednak często są otoczone dyskiem gorącej, świecącej materii. Grawitacja czarnej dziury wciąga gaz do siebie ogrzewając materię, co powoduje jej świecenie w różnych typach światła. Innym źródłem ...

Planeta rozmiarów Urana odkryta dzięki mikrosoczewkowaniu grawitacyjnemu

Obraz
Zespoły astronomów obsługujących Kosmiczny Teleskop Hubble’a oraz z Obserwatorium W.M. Keck na Hawajach zaobserwowali niezależnie i potwierdzili obecność planety rozmiarów Urana krążącej wokół odległej gwiazdy. Planeta została odkryta metodą mikrosoczewkowania grawitacyjnego. Rozpoczyna się nowy etap odkrywania planet pozasłonecznych: planet krążących wokół macierzystej gwiazdy w takiej odległości, w jakiej Jowisz czy Saturn okrążają Słońce. Większość skatalogowanych do tej pory egzoplanet krąży bardzo blisko swoich gwiazd, ponieważ obecne techniki obserwacyjne pozwalają na odkrywanie planet o orbitach krótkookresowch. Dzięki metodzie mikrosoczewkowania grawitacyjnego możliwe jest odkrywanie bardziej zimnych i odległych planet krążących po orbitach długookresowych. Układ, o którym mowa otrzymał nazwę OGLE-2005-BLG-169 i został odkryty w 2005 roku, w projektach: OGLE (Optical Gravitational Lensing Experiment), MicroFUN (Microlensing Follow-Up Network) oraz przez członków MOA (Microl...

Przerośnięta czarna dziura w typowej galaktyce

Obraz
Zespół astronomów odkrył czarną dziurę, która rosła znacznie szybciej niż galaktyka, w centrum której się znajduje. Odkrycie to podważa dotychczasowe założenia dotyczące rozwoju galaktyk. Wspomniana czarna dziura została pierwotnie odkryta przy pomocy Kosmicznego Teleskopu Hubble’a oraz dzięki przeglądowi Sloan Digital Sky Survey i misjom XMM-Newton oraz Chandra. Międzynarodowy zespół astrofizyków uzupełnił obserwacje tej czarnej dziury za pomocą 10-metrowego teleskopu Keck’a na Hawajach. To, co odkryli było dla nich zaskakujące. Dane zebrane z nowego instrumentu ukazały gigantyczną czarną dziurę w przeciętnej galaktyce o nazwie CID-947. Wiek obserwowanej galaktyki to niespełna 2 miliardy lat. Czarna dziura w jej wnętrzu ma masę blisko 7 miliardów mas Słońca i jest jedną z najbardziej masywnych odkrytych dotąd. Jednakże nie masa samej czarnej dziury zaskoczyła astronomów a masa galaktyki, w której się znajduje. Z obserwacji wynika, że w galaktyce o niewielkich rozmiarach istnieje g...

Monstrualna czarna dziura obudziła się po 26 latach.

Obraz
W ciągu minionego tygodnia satelita Integral zaobserwował wyjątkowo jasny rozbłysk światła o wysokiej energii, wytworzony przez czarną dziurę “pożerającą” materię ze swojego gwiezdnego towarzysza. Występowanie promieni X i gamma wskazuje na jedne z najbardziej ekstremalnych zjawisk we Wszechświecie, jakimi mogą być eksplozje gwiazd, potężne wybuchy czy czarne dziury żywiące się materią ze swojego otoczenia. W przeciwieństwie do spokojnego nieba, jakie widzimy naszymi oczyma, niebo widziane w promieniowaniu o wysokich energiach jest dynamicznym “pokazem świateł” z różnych źródeł, począwszy do takich, które zmieniają swoją jasność dramatycznie w ciągu kilku minut aż po te, które zmieniają się w skali czasowej lat a nawet dziesięcioleci. 15 czerwca 2015 r. astronomowie zauważyli promieniowanie rentgenowskie oraz gamma pochodzące od znajomego obiektu, który powrócił na kosmiczną scenę: V404 Cygni - układu zawierającego czarną dziurę i gwiazdę, okrążające się wzajemnie. Para znajduje s...

Promienie gamma uciekają z ergosfery czarnej dziury?

Obraz
Symulacje komputerowe wykonane przez specjalistów z NASA pokazują, że cząsteczki ciemnej materii zderzające się ze sobą w ekstremalnym polu grawitacyjnym mogą wytwarzać silne, teoretycznie możliwe do zaobserwowania promieniowanie gamma. Wykrycie tej emisji będzie stanowić dla astronomów nowy krok do zrozumienia natury zarówno czarnych dziur jak i ciemnej materii - tajemniczej substancji, która stanowi większość masy Wszechświata, a która nie odbija, nie pochłania ani nie emituje światła. Astronomowie nadal nie wiedzą czym jest ciemna materia, wiedzą natomiast że oddziałuje ona z resztą Wszechświata poprzez grawitację, co oznacza że powinna się gromadzić wokół supermasywnych czarnych dziur. Przyciąganie czarnej dziury wzmacnia energię i ilość zderzeń pomiędzy cząsteczkami ciemnej materii, co może prowadzić do wytworzenia promieniowania w zakresie najwyższych energii - gamma. W badaniach opublikowanych w "The Astrophysical Journal" 23 czerwca b.r. Jeremy Schnittman, astro...

Seria eksplozji w pobliżu supernasywnej czarnej dziury

Obraz
Dzięki danym uzyskanym z kosmicznego teleskopu Chandra, astronomowie zdobyli dowody na to, że supermasywna czarna dziura wybuchała wielokrotnie na przestrzeni 50 milionów lat. Naukowcy odkryli historię wybuchającej czarnej dziury badając NGC 5813, grupę galaktyk zlokalizowaną 105 mln lat świetlnych od Ziemi. Te obserwacje z teleskopu Chandra są najdłużej trwającymi w historii wykonanymi na grupie galaktyk i zajęły ponad tydzień. Zdjęcie jest połączeniem obrazów wykonanych w promieniach rentgenowskich (kolor fioletowy) oraz w świetle widzialnym (kolory czerwony, zielony i niebieski). Grupa galaktyk przypomina gromadę galaktyk, ale jest mniej liczna - składa się z kilkudziesięciu galaktyk. Podobnie jak gromada, grupa galaktyk jest najczęściej otoczona kokonem gorącego gazu, który emituje promieniowanie X. Wirowanie czarnej dziury, połączone ze spiralnym opadaniem gazu w jej kierunku (akrecją) może wytworzyć rotujące, ciasno nawinięte pola magnetyczne. Powoduje ono wyrzut dużej częśc...

Młody układ słoneczny wokół pobliskiej gwiazdy

Obraz
Międzynarodowy zespół astronomów, którymi kieruje Thayne Currie z Subaru Telescope, korzystając z teleskopu Gemini, odkrył młody układ planetarny, który wydaje się bardzo podobny do wczesnego Układu Słonecznego. Zdjęcia ukazują dysk otaczający gwiazdę podobną do protosłońca, w środowisku zbliżonym do słonecznego. Wiele wskazuje na to, że dysk został ukształtowany przez przynajmniej jedną niewidoczną planetę systemu o rozmiarach zbliżonych do naszego Pasa Kuipera, który może zawierać pył i cząsteczki lodu. Dzięki tym obserwacjom astronomowie będą mogli zrozumieć proces wczesnego formowania się Słońca i planet. Gwiazda, o której mowa to HD 115600. Astronomowie podają pewną ciekawostkę, a mianowicie, że dysk znajduje się prawie dokładnie w takiej samej odległości od swojej gwiazdy, jak Pas Kuipera od Słońca, i otrzymuje podobną ilość światła. Sama gwiazda jest nieznacznie bardziej masywna niż Słońce i należy do grupy gwiazd liczących między 10 a 20 milionów lat, zwanej asocjacją Sk...

WISE odkrywa najbardziej świecącą galaktykę we Wszechświecie

Obraz
Dzięki należącej do NASA misji WISE (Wide-field Infrared Survey Explorer) astronomowie odkryli najjaśniej świecącą w podczerwieni galaktykę wśród obserwowanych we Wszechświecie. Odległa galaktyka świecąca z mocą 300 bilionów słońc została odkryta dzięki danym uzyskanym z misji WISE. Emituje ona największe ilości światła podczerownego, jakie udało się do tej pory zaobserwować i należy do klasy obiektów niedawno odkrytych przez WISE - nadzwyczaj jasno świecące galaktyki w podczerwieni lub inaczej ELIRG  (ang. Extremely Luminous Infrared Galaxies). Obserwujemy bardzo intensywną fazę ewolucji galaktyki. Jej oślepiające światło może być efektem gwałtownego wzrostu czarnej dziury znajdującej się w jej centrum. WISE J224607.57-052635.0, bo o niej tutaj mowa, może posiadać czarną dziurę pochłaniającą gaz. Gdy na dysk rotujący wokół supermasywnej czarnej dziury opada gaz i materia, zostają podgrzane do temperatury milionów stopni. Skutkuje to wybuchami w wysokich enegiach, świetle widz...

Astronomowie zaobserwowali najodleglejszą galaktykę

Obraz
Międzynarodowy zespół astronomów kierowany przez naukowców z uniwersytetów Yale i California zaobserwował galaktykę, która istniała gdy Wszechświat miał zaledwie 5% swojego obecnego wieku - 13,8 mld lat. Zespół odkrył wyjątkowo jasną galaktykę znajdującą się w odległości ponad 13 miliardów lat świetlnych od Ziemi. Jej dokładną odległość wyznaczono korzystając z połączonych danych z kosmicznych teleskopów Hubble’a i Spitzera oraz naziemnych teleskopów Kecka na Hawajach. Obserwacje potwierdziły, że jest to najodleglejsza galaktyka, do której wyznaczono odległość. Galaktyka EGS-zs8-1 została zidentyfikowana na zdjęciach z Hubble’a i Spitzera na podstawie obrazów w poszczególnych kolorach jako jeden z najjaśniejszych i najmasywniejszych obiektów młodego Wszechświata. Jej masa jest szacowana na 15% masy Drogi Mlecznej, ale galaktyka ta uformowała się w bardzo młodym wszechświecie, a czas jej powstania wyniósł zaledwie 670 milionów lat. Nowe pomiary odległości pozwalają astronomom sądzić,...

Tajemnicza poświata rentgenowska z wnętrza Drogi Mlecznej

Obraz
Zaglądając do wnętrza Drogi Mlecznej teleskop NuSTAR (Nuclear Spectroscopic Telescope Array) dostrzegł tajemniczą poświatę wysokoenergetycznych promieni X, które mogą być, jak mówią astronomowie, “krzykiem” martwych gwiazd pożeranych przez ich gwiezdnych towarzyszy. Dzięki NuSTAR mamy możliwość zobaczenia zupełnie nowych fragmentów centrum naszej Galaktyki. Centrum naszej Galaktyki zawiera młode i stare gwiazdy, małe czarne dziury i inne odmiany gwiezdnych pozostałości, w całości będących pod wpływem supermasywnej czarnej dziury zwanej Sagittarius A*. NuSTAR jest pierwszym teleskopem zdolnym do uchwycenia wyraźnego obrazu tego regionu w wysokich energiach (promieniowaniu rentgenowskim). Nowe obrazy ukazują rejon wokół supermasywnej czarnej dziury o średnicy około 40 lat świetlnych. Astronomowie byli zaskoczeni tymi zdjęciami ukazującymi nieoczekiwane istnienie rozciągłych źródeł wysokoenergetycznego promieniowania X dominujących nad zwykłą aktywnością gwiazdową. Prawie wszystko, co m...

Widmowe stuktury w pobliżu kwazarów

Obraz
Kosmiczny Teleskop Hubble’a sfotografował niewyraźne, krótkotrwałe widmowe struktury w pobliżu martwych kwazarów. Astronomowie sądzą, że są one oświetlane potężnym promieniowaniem ultrafioletowym pochodzącym z czarnej dziury znajdującej się wewnątrz galaktyki. Najbardziej aktywne jądra galaktyk nazywane są kwazarami. Materia opadająca na jądro ogrzewa się, świecąc jak potężny reflektor w przestrzeń kosmiczną. Wiązka jest tworzona przez dysk świecącego, przegrzanego gazu otaczającego czarną dziurę. Mimo wszystko kwazary obserwowane teraz nie są na tyle jasne, by wyjaśnić to, co widzimy. Jest to “zapis” czegoś, co wydarzyło się w przeszłości. Obserwując te świecące struktury astronomowie mogą wnioskować, że w przeszłości kwazary emitowały więcej energii lub zmieniają się one bardzo szybko, czego nie powinny robić. Jednym z wyjaśnień może też być para czarnych dziur, które krążą wokół siebie zasilając kwazary, co powoduje zmiany ich jasności. Wiązka kwazara spowodowała, że niewidoczn...

Pierścienie wokół Chirona

Obraz
Najnowsze badania wykazują, że wokół planetoidy Chiron mogą występować pierścienie podobne do tych, jakie posiada Saturn. Jeśli wyniki się potwierdzą, będzie to drugi obiekt tego typu w Układzie Słonecznym. Znamy tylko pięć ciał niebieskich, które posiadają pierścienie. Najbardziej znanym jest Saturn. Poza tym są to Jowisz, Uran i Neptun. Piątym członkiem tej grupy jest Chariklo, planetoida z grupy Centaurów, obiektów posiadających cechy zarówno planetoid jak i komet. Naukowcy dopiero niedawno wykryli pierścienie wokół Chariklo. Do tej pory sądzono, że Centaury są mało aktywne by mogły posiadać takie sruktury. Teraz astronomowie z Massachusetts Institute of Technology (MIT) i innych ośrodków odkryli system pierścieni także wokół Chirona. W listopadzie 2011 roku astronomowie obserwowali zakrycie gwiazdy przez Chirona. Z analizy tego zjawiska szacują, że planetoida może posiadać dysk pyłu krążącego wokół niej. Przypuszczają, że jest to układ pierścieni, kolista powłoka gazu lub symet...

Soczewkowana supernowa

Obraz
Dzięki danym uzyskanym z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a astronomowie otrzymali zdjęcie odległej supernowej, podzielone na cztery obrazy. Wielokrotny obraz eksplodującej gwiazdy powstał dzięki tak zwanemu soczewkowaniu grawitacyjnemu. Efekt ten jest widoczny gdy pomiędzy obserwatorem (w tym wypadku HST) a obiektem obserwowanym (tu supernowa) znajdzie się obiekt o silnej grawitacji. Jest nim galaktyka eliptyczna o potężnej grawitacji leżąca w gromadzie galaktyk. Silne pole grawitacyjne zarówno galaktyki jaki i gromady powoduje zakrzywienie światła od supernowej w taki sposób, że otrzymujemy obraz czterech gwiazd ułożonych w krzyż, zwany Krzyżem Einsteina, który przewidział to zjawisko. Ten wyjątkowy obraz pomoże astronomom udoskonalić swoje oszacowania dotyczące ilości i rozmieszczenia ciemnej materii w galaktyce soczewkującej oraz gromadzie. Ciemnej materii nie można obserwować bezpośrednio, ale sądzi się, że stanowi większość masy Wszechświata. Owe galaktyka i gromada galaktyk, zwane...

Chandra odkrywa intrygującego przedstawiciela rodziny czarnych dziur

Obraz
Nowo odkryty obiekt kosmiczny może dostarczyć astronomom odpowiedzi na niektóre wieloletnie pytania dotyczące ewolucji czarnych dziur i ich wpływu na swoje otoczenie. Odkrycia dokonano dzięki Obserwatorium Chandra. Obiekt, o którym mowa to NGC-2276-3c, znajdujący się w ramieniu spiralnym galaktyki NGC 2276 leżącej w odległości około 100 milionów lat świetlnych od Ziemi. NGC-2276-3c wydaje się być tym, co astronomowie nazywają “czarną dziurą o masie pośredniej” (ang. intermediate-mass black hole IMBH). Przez wiele lat astronomowie odkryli jednoznaczne dowody na istnienie małych czarnych dziur o masach od pięciu do trzydziestu mas Słońca. Mamy również wiele informacji na temat tak zwanych supermasywnych czarnych dziur, które znajdują się w jądrach galaktyk i mają masy rzędu milionów a nawet miliardów mas Słońca. Jak sugeruje ich nazwa, IMBH reprezentują klasę czarnych dziur leżących pomiędzy tymi dwiema grupami, o masie w zakresie od kilkuset do kilku tysięcy mas Słońca. Jednym z po...

Czy na planetach krążących wokół czerwonych karłów może istnieć życie?

Obraz
Czerwone karły to najczęstszy typ gwiazd, jakie występują w kosmosie. Szacuje się, że 70% wszystkich gwiazd to właśnie czerwone karły. Liczba planet, które mogą krążyć wokół nich powoduje, że stają się potencjalnie dobrymi kandydatami, na których można szukać oznak życia pozaziemskiego. Poprzednie badania nad planetami krążącymi wokół czerwonych karów sugerowały, że są one wystarczająco ciepłe, by mogło na nich powstać życie, ale mogą być także całkowicie wyschnięte, bez śladów wody. Według nowych badań, których wyniki opublikowano 12 listopada w The Astrophysical Journal Letters okazuje się, że planety te są na tyle wilgotne, by mogło na nich powstać życie. Jak wiadomo badania nad tym czy odległe światy mogą być nosicielami życia koncentrują się na zbadaniu, czy obiekt posiada wodę w stanie ciekłym, ponieważ tam gdzie istnieje życie na Ziemi, znajdziemy wodę, nawet kilometry pod powierzchnią. Naukowcy koncentrują się najczęściej na ekosferze, czyli takim miejscu wokół gwiazdy, gdzi...

Gazowe mini-Neptuny zdatne do zamieszkania?

Obraz
Większość gwiazd w naszej galaktyce to obiekty małomasywne, zwane także karłami typu M. Mniejsze i ciemniejsze niż nasze Słońce, posiadające w bliższej odległości od siebie ekosferę, są dobrym celem do badań i znalezienia potencjalnych planet zdatnych do zamieszkania. Astronomowie spodziewają się znaleźć w nadchodzących latach więcej planet podobnych do Ziemi lub tzw. super-ziemie znajdujące się w ekosferach tych gwiazd. Ważne aby się dowiedzieć, czy jest możliwe istnienie życia na tych planetach. Super-ziemia to planeta masywniejsza od Ziemi, ale mniej masywna niż gazowe olbrzymy takie jak Neptun czy Uran. Ponieważ planety, które krążą wokół karłów typu M w ich ekosferze, znajdują się znacznie bliżej swoich macierzystych gwiazd niż Ziemia od Słońca, to siły pływowe działające na ich powierzchniach są również silniejsze. Odpowiedzialna za nie jest siła grawitacyjna gwiazdy. W przypadku Ziemi za siły pływowe odpowiedzialne są Słońce i Księżyc. Przez ich działanie na Ziemi występują pr...

Wiatr galaktyczny z jądra Drogi Mlecznej jest rozpędzany do 3 mln km/h

Obraz
Jakieś 3 miliony lat temu w jądrze naszej Galaktyki miał miejsce ogromny wybuch, w wyniku którego gaz i materia zostały wyrzucone zeń z prędkością 3 milionów km/h. Teraz dzięki teleskopowi Hubble’a astronomowie są świadkami jego następstw. Kłęby chmur gazu wznoszą się na wysokość 30.000 lat świetlnych nad i pod płaszczyznę dysku Drogi Mlecznej. Ogromne struktury zostały odkryte pięć lat temu jako poświata promieniowania gamma zwrócona w kierunku centrum Galaktyki. Podobny balon zaobserwowano również w promieniach rentgenowskich i falach radiowych. Jednak dopiero dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Hubble’a astronomowie byli w stanie po raz pierwszy zmierzyć prędkość i skład tego tworu. Teraz próbują obliczyć masę materii wydmuchiwanej z Galaktyki, co pozwoli ustalić przyczynę tego wybuchu. Astronomowie rozpatrują dwa możliwe scenariusze pochodzenia tych dwubiegunowych płatków: burza lub nowo rodzące się gwiazdy w Drodze Mlecznej, bądź też wybuch supermasywnej czarnej dziury znajdującej si...

Kolejne planety w strefie zamieszkałej odkryte dzięki misji Kepler

Obraz
Kosmiczny Teleskop Keplera monitoruje ponad 150.000 gwiazd. Spośród ponad 4.000 kandydatów na planety oczekujących na dalsze badania - 1.000 zostało już potwierdzonych. Wśród nich osiem stanowią obiekty wielkości Ziemi krążące wokół gwiazd podobnych do Słońca, w tak zwanej ekostrefie (habitable zone - taka strefa wokół gwiazdy, w której na planecie krążącej w tym rejonie może występować woda w stanie ciekłym). Dwie z tych planet są prawdopodobnie skaliste (tak jak Ziemia). Aby ustalić, czy planeta składa się ze skał, wody czy gazu naukowcy muszą znać jej rozmiar oraz masę. Jeśli nie mogą bezpośrednio ustalić masy, mogą wywnioskować z czego jest zbudowana na podstawie jej rozmiaru. Dwie spośród potwierdzonych planet - Kepler-438b i Kepler-442b mają około 1,5 średnicy Ziemi. Kepler-438b znajduje się w odległości 475 lat świetlnych od nas, ma 12% większą średnicę niż Ziemia i okrąża swoja macierzystą gwiazdę w czasie 35,2 dnia. Natomiast Kepler-442b to planeta 33% większa od Ziemi, odda...