Posty

Wyświetlanie postów z listopad, 2024

ALMA ujawnia, że planety mogą powstawać pod wpływem silnego promieniowania

Obraz
Międzynarodowy zespół astronomów ujawnił wysokiej rozdzielczości obraz dysków protoplanetarnych w ekstremalnym środowisku. Wizja artystyczna przedstawiająca proces formowania się planet w trudnych warunkach gwiazdowych. Źródło: NSF/AUI/NSF NRAO/S.Dagnello Nowe obserwacje z ALMA sugerują, że formowanie się planet może zachodzić nawet w trudnych środowiskach gwiazdowych, które wcześniej uważano za niegościnne. Międzynarodowy zespół astronomów wykorzystał ALMA do zarejestrowania wysokiej rozdzielczości obrazów ośmiu dysków protoplanetarnych w gromadzie Sigma Orionis , która jest napromieniowana intensywnym światłem ultrafioletowym pochodzącym od pobliskiej masywnej gwiazdy. Ku swojemu zaskoczeniu, astronomowie znaleźli dowody na istnienie luk i pierścieni w większości dysków, struktur powszechnie kojarzonych z formowaniem się olbrzymich planet, takich jak Jowisz. Spodziewaliśmy się, że wysoki poziom promieniowania w tej gromadzie zahamuje formowanie się planet w zewnętrznych regionach ...

Przedstawiamy galaktyki UFO – bardziej zakurzone kuzynki Drogi Mlecznej

Obraz
Zespół astrofizyków postawił sobie za cel odkrycie tajemnic UFO – klasy niezwykle dużych i czerwonych galaktyk, które naukowcy nazwali Ultra-red Flattened Objects. Obrazy tego samego obszaru, który został zaobserwowany przez HST i JWST. Ta jasnoczerwona galaktyka UFO, zaznaczona owalem, była prawie całkowicie niewidoczna na zdjęciach z HST. Źródło: Erica Nelson Badania te rzucają światło na niektóre dziwne galaktyki , powiedział Justus Gibson, główny autor artykułu i doktorant na Wydziale Nauk Astrofizycznych i Planetarnych. Naukowcy z CU Boulder po raz pierwszy odkryli galaktyki UFO na zdjęciach z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba . Teraz Gibson i jego koledzy uważają, że wiedzą więcej o wewnętrznym funkcjonowaniu galaktyk. Naukowcy wyjaśnili, że UFO są dziwnymi kosmicznymi kaczkami z różnych powodów. Po pierwsze, znajdują się one w pobliżu granicy tego, jak daleko wcześniejsze instrumenty kosmiczne, takie jak Kosmiczny Teleskop Hubble’a mogły zajrzeć we Wszechświat. Jednak Hubble c...

Teleskop Hubble'a odkrywa gorące szczegóły na temat młodej gwiazdy FU Orionis

Obraz
W 1936 roku astronomowie zaobserwowali zagadkowe wydarzenie w konstelacji Oriona: młoda gwiazda FU Orionis (FU Ori) stała się sto razy jaśniejsza w ciągu kilku miesięcy.  Wizja artystyczna wczesnych stadiów wybuchu młodej gwiazdy FU Orionis (FU Ori), otoczonej dyskiem materii. Źródło: NASA-JPL, Caltech W szczytowym momencie FU Ori była 100 razy jaśniejsza od naszego Słońca. Jednak w przeciwieństwie do eksplodującej gwiazdy, od tego czasu jej jasność spadała bardzo powoli. Teraz zespół astronomów wykorzystał ultrafioletowe możliwości Kosmicznego Teleskopu Hubble’a , aby dowiedzieć się więcej o interakcji między powierzchnią gwiazdy FU Ori a dyskiem akrecyjnym , który zrzuca gaz na rosnącą gwiazdę od prawie 90 lat. Odkryli oni, że wewnętrzny dysk stykający się z gwiazdą jest niezwykle gorący – co podważa konwencjonalną wiedzę. Obserwacje przeprowadzono za pomocą instrumentów COS (Cosmic Origins Spectrograph) i STIS (Space Telescope Imaging Spectrograph) Hubble’a. Dane obejmują pie...

Rozbicie galaktyki z olbrzymią prędkością widziane w niespotykanych dotąd szczegółach

Obraz
Ogromne zderzenie galaktyk, wywołane przez jedną z nich poruszającą się z prędkością 3,2 mln km/h, zostało zaobserwowane z niespotykaną dotąd szczegółowością przez jeden z najpotężniejszych teleskopów na Ziemi. Dane WEAVE nałożone na obraz Kwintetu Stephana z JWST, z zielonymi konturami pokazującymi dane radiowe z radioteleskopu LOFAR. Kolory pomarańczowy i niebieski podążają za jasnością wodoru alfa uzyskanego za pomocą WEAVE LIFU, które śledzą, gdzie międzygalaktyczny gaz jest zjonizowany. Sześciokąt oznacza przybliżony zasięg nowych obserwacji WEAVE układu, który ma 36 kpc szerokości (podobny rozmiarem do naszej Galaktyki). Źródło: University of Hertfordshire Dramatyczne zjawisko zaobserwowano w Kwintecie Stephana , pobliskiej grupie galaktyk składającej się z pięciu galaktyk , które po raz pierwszy zaobserwowano prawie 150 lat temu. Wywołało to niezwykle potężny wstrząs porównywalny do huku dźwiękowego myśliwca  – zjawiska tego typu zalicza się do najbardziej zadziwiających we...

Odkrywanie tajemnic pierwszych kwazarów: jak igrają z prawami fizyki, aby rosnąć

Obraz
Odkryto nowe dowody wyjaśniające, w jaki sposób supermasywne czarne dziury uformowały się w ciągu pierwszych miliardów lat istnienia Wszechświata. Wizja artystyczna akreującej czarnej dziury, otoczonej gazem poruszającym się spiralnie w jej kierunku wzdłuż płaszczyzny równikowej, który wpadając do środka, emituje potężne wiatry materii. Źródło: Emanuela Tortosa W badaniach przeprowadzonych przez naukowców INAF analizują oni 21 odległych kwazarów i ujawniają, że obiekty te znajdują się w fazie niezwykle szybkiej akrecji . Zapewnia to cenny wgląd w ich powstawanie i ewolucję, wraz z ewolucją ich galaktyk macierzystych. W artykule opublikowanym 20 listopada 2024 roku w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics, nowe dowody sugerują, w jaki sposób supermasywne czarne dziury , o masie kilka miliardów razy większej niż nasze Słońce, uformowały się tak szybko mniej niż miliard lat po Wielkim Wybuchu . Badania, prowadzone przez naukowców z Narodowego Instytutu Astrofizyki (INAF), analizują p...

Symulacje ujawniają, że czarne dziury dziedziczą pola magnetyczne po gwiazdach macierzystych

Obraz
Symulacje pokazują, że silnie namagnesowane gwiazdy, zapadając się w czarne dziury, przekazują swoje pola magnetyczne do otaczającego je dysku materii. Symulacje pokazują, że silnie namagnesowane gwiazdy, zapadając się w czarne dziury, przekazują swoje pola magnetyczne do otaczającego je dysku materii. Czarne dziury są jednymi z najbardziej enigmatycznych obiektów gwiazdowych. Choć najbardziej znane są z tego, że pochłaniają swoje otoczenie w grawitacyjnej otchłani, z której nic nie może uciec, mogą również wystrzeliwać potężne strumienie naładowanych cząstek, prowadząc do wybuchowej eksplozji promieni gamma , które w ciągu zaledwie kilku sekund mogą uwolnić więcej energii niż nasze Słońce wyemituje przez całe swoje życie. Aby doszło do tak spektakularnego wydarzenia, czarna dziura musi posiadać potężne pole magnetyczne . Skąd jednak bierze się ten magnetyzm, od dawna pozostaje tajemnicą. Wykorzystując obliczenia dotyczące formowania się czarnych dziur, naukowcy z Instytutu Flatiron i...

Nowy pomysł może rozwikłać zagadkę wzoru „zebry” Mgławicy Kraba

Obraz
Astrofizyk z Uniwersytetu Kansas być może rozwiązał trwającą prawie dwie dekady zagadkę pochodzenia niezwykłego wzoru „zebry” widocznego w impulsach radiowych o wysokiej częstotliwości z Mgławicy Kraba. Mgławica Kraba. Źródło: NASA Jego odkrycia zostały właśnie opublikowane w Physical Review  Letters (PRL), jednym z najbardziej prestiżowych czasopism w dziedzinie fizyki. Mgławica Kraba ma w swoim centrum gwiazdę neutronową , która uformowała się w pulsara o średnicy 19 kilometrów, rozrzucającego promieniowanie elektromagnetyczne po kosmosie. Emisja, która przypomina promień latarni morskiej, wielokrotnie omiata Ziemię, gdy gwiazda rotuje  – powiedział główny autor artykułu, Mikhail Miedwiediew, profesor fizyki i astronomii na Uniwersytecie Kansas. Obserwujemy to jako emisję pulsacyjną, zwykle z jednym lub dwoma impulsami na obrót. Pulsar, o którym mówię, jest znany jako Pulsar Kraba i znajduje się w centrum Mgławicy Kraba, 6000 lat świetlnych od nas. Mgławica Kraba jest p...

HST i JWST odkryły zaskakująco gładki dysk wokół Wegi

Obraz
Zespoły astronomów wykorzystały połączoną moc teleskopów kosmicznych Hubble'a i Webba, aby ponownie przyjrzeć się legendarnemu dyskowi Wegi. Po lewej: obraz w sztucznych kolorach z HST przedstawiający dysk pyłowy o średnicy 160 miliardów kilometrów wokół Wegi. Po prawej: JWST rozróżnia dysk ciepłego pyłu w halo dysku w odległości 37 milionów kilometrów. Czarne punkty w centrach obrazów to Wega. Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI, S. Wolff (Uniwersytet Arizony), K. Su (Uniwersytet Arizony), A. Gáspár (Uniwersytet Arizony) W filmie „Kontakt” z 1997 roku, będącym adaptacją powieści Carla Sagana z 1985 roku, główna bohaterka, naukowiec Ellie Arroway (grana przez Jodi Foster), odbywa podróż tunelem czasoprzestrzennym zbudowanym przez kosmitów do gwiazdy Wega . Wyłania się w środku burzy śnieżnej gruzu otaczającego gwiazdę – ale nie widać tam żadnych oczywistych planet. Wygląda na to, że filmowcy podjęli dobrą decyzję. Zespół astronomów z Uniwersytetu Arizony w Tucson wykorzystał teleskopy Hu...

Odkryto najszybciej żywiącą się czarną dziurę we wczesnym Wszechświecie

Obraz
Obserwacje z JWST i Chandra ujawniają supermasywną czarną dziurę o niskiej masie, która wydaje się pochłaniać materię z prędkością ponad 40 razy przekraczającą teoretyczny limit. Wizja artystyczna przedstawiająca czerwoną, karłowatą galaktykę wczesnego Wszechświata, w której centrum znajduje się szybko żerująca czarna dziura. Źródło: NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva/M. Zamani Wykorzystując dane z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba i Obserwatorium Chandra , zespół astronomów NOIRLab odkrył supermasywną czarną dziurę w centrum galaktyki zaledwie 1,5 miliarda lat po Wielkim Wybuchu , która pochłania materię w fenomenalnym tempie – ponad 40-krotnie przekraczającym teoretyczny limit. Ta krótkotrwała „uczta” czarnej dziury może pomóc astronomom wyjaśnić, w jaki sposób supermasywne czarne dziury rosły tak szybko we wczesnym Wszechświecie. Supermasywne czarne dziury znajdują się w centrum większości galaktyk, a współczesne teleskopy nadal obserwują je w zaskakująco wczesnych momentach ewolucji ...

Potężne rozbłyski radiowe powiązane z masywnymi galaktykami

Obraz
Wyniki uzyskane przez Caltech Deep Synoptic Array-100 dostarczają nowych wskazówek na temat formowania się magnetarów. Obraz pokazuje anteny Deep Synoptic Array-110, które służą do odkrywania i określania lokalizacji szybkich rozbłysków radiowych (FRB). Nad antenami znajdują się obrazy niektórych galaktyk macierzystych FRB, tak jak pojawiają się na niebie. Galaktyki są niezwykle dużymi, trudnymi modelami opisującymi źródła FRB. Źródło: Annie Mejia/Caltech Od czasu ich odkrycia w 2007 roku, szybkie błyski radiowe – niezwykle energetyczne impulsy światła o częstotliwości radiowej – wielokrotnie rozświetlały niebo, prowadząc astronomów w pogoń za odkryciem ich pochodzenia. Obecnie liczba potwierdzonych szybkich błysków radiowych (FRB) sięga setek, a naukowcy zgromadzali coraz więcej dowodów na to, co je wywołuje: silnie namagnesowane gwiazdy neutronowe znane jako magnetary . Jeden z kluczowych dowodów pojawił się, gdy magnetar wybuchł w naszej własnej Galaktyce , a kilka obserwatoriów, ...

Teleskopy NASA odkrywają dyski protoplanetarne brązowych karłów w Mgławicy w Orionie

Obraz
Korzystając ze spektrometru bliskiej podczerwieni Webba, naukowcy potwierdzili możliwość obecności dysków protoplanetarnych wokół brązowych karłów w Wielkiej Mgławicy w Orionie. Obraz w podczerwieni przedstawiający centrum Wielkiej Mgławicy w Orionie, wykonany instrumentem NIRCam na Teleskopie Kosmicznym Jamesa Webba. Źródło: ASA/ESA/CSA, Mark McCaughrean/ESA, Massimo Robberto/STScI/JHU, Kevin Luhman/Penn State, Catarina Alves de Oliveira/ESA Nowonarodzone gwiazdy otoczone są przez dyski gazu i pyłu, w których rodzą się planety, nazywane dyskami protoplanetarnymi. W Mgławicy w Orionie najjaśniejsze i najbardziej masywne gwiazdy emitują intensywne promieniowanie ultrafioletowe, które oświetla dyski protoplanetarne, umożliwiając ich fotografowanie z niezwykłą szczegółowością. Uderzające obrazy tych oświetlonych promieniowaniem UV dysków protoplanetarnych, zwanych proplydami , były jednym z pierwszych odkryć dokonanych przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a kilkadziesiąt lat temu. Nowe badan...