Vega - astronotki

Badania prowadzone przez międzynarodowy zespół naukowców, w tym przez astronoma z UMK w Toruniu, mogą nam ujawnić proces formowania się planet. Wizja artystyczna układu sześciu nowo odkrytych planet krążących w rezonansie ze swoją gwiazdą. Źródło: Roger Thibaut (NCCR PlanetS) Odkryto rzadki widok w pobliskim układzie gwiezdnym: sześć planet krążących wokół gwiazdy centralnej w rytmicznym takcie, który nie zmienił się od momentu powstania miliardy lat temu. Ten unikalny przypadek „zsynchronizowanej” blokady grawitacyjnej może dostarczyć dogłębnego wglądu w proces powstawania i ewolucji planet. W badaniach opublikowanych w czasopiśmie Nature brali udział naukowcy z Chile, Meksyku, Francji, Niemiec, Włoch, Portugalii, Hiszpanii, Szwecji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, USA oraz z Polski: z Instytutu Astronomii na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Odkrycie to stanie się układem wzorcowym do badania, w jaki sposób pod-Neptuny , najczęstszy

Badania przeprowadzone przez zespół naukowców pomogą w modelowaniu tego, jak wodne egzoplanety tworzą się i ewoluują. Dwie bogate w wodę egzoplanety z ciężkimi warstwami mgły krążą wokół swojej gwiazdy macierzystej. Źródło: Roberto Molar Candanosa/Johns Hopkins University Naukowcy przeprowadzili symulację warunków, które prowadzą do powstania zamglonego nieba na egzoplanetach bogatych w wodę. Ten krok jest kluczowy w zrozumieniu, w jaki sposób zamglenie może utrudniać obserwacje za pomocą teleskopów naziemnych i kosmicznych. Badania dostarczają nowych narzędzi do analizy chemii atmosfery egzoplanet i pomogą naukowcom modelować proces tworzenia się i ewolucji wodnych egzoplanet, co może przyczynić się do poszukiwań życia poza naszym Układem Słonecznym . Najważniejsze pytanie dotyczy istnienia życia poza Układem Słonecznym. Jednak próba udzielenia odpowiedzi na to pytanie wymaga szczegółowego modelowania różnych typów planet, zwłaszcza tych o dużej ilości wody  – powiedziała współautork

Być może została wyjaśniona uniwersalna zależność dla pulsarów, magnetarów i potencjalnie szybkich błysków radiowych. Wizja artystyczna magnetara, w którym gwiazda neutronowa emituje światło radiowe zasilanie energią zmagazynowaną w skrajnie silnym polu magnetycznym, powodując wybuchy będące jednymi z najpotężniejszych zjawisk obserwowanych we Wszechświecie. Źródło: Michael Kramer / MPIfR Międzynarodowy zespół badaczy z Instytutu Radioastronomii Maxa Plancka w Bonn w Niemczech, kierowany przez Michaela Kramera i Kuo Liu, przeprowadził badania nad rzadkim gatunkiem gwiazd o skrajnie wysokiej gęstości, znanych jako magnetary . Celem tych badań było odkrycie podstawowej zasady, która wydaje się mieć powszechne zastosowanie w przypadku gwiazd neutronowych . Ta zasada dostarcza wglądu w proces wytwarzania emisji radiowej przez te źródła i może stanowić klucz do zrozumienia tajemniczych błysków światła radiowego, znanych jako szybkie błyski radiowe (FRB) , pochodzących z odległej przestrzeni

Systematyczna różnica między technikami określania wieku gwiazd może otworzyć nowe perspektywy w zrozumieniu wczesnego etapu ich ewolucji. Obraz kompleksu obłoków Rho Ophiuchi, najbliższego Ziemi regionu gwiazdotwórczego. Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI, Klaus Pontoppidan (STScI) Zespół pod kierownictwem Núrii Miret-Roig, badaczki z Uniwersytetu Wiedeńskiego i współpracowniczki Instytutu Nauk Kosmicznych Uniwersytetu w Barcelonie (ICCUB), odkrył różnicę w wieku gwiazd, mierzoną dwiema najbardziej wiarygodnymi metodami – izochronalną i dynamiczną. Według badań, wiek dynamiczny śladowy jest konsekwentnie niższy o około 5,5 miliona lat. To odkrycie wskazuje, że „zegar” dynamicznego śledzenia rozpoczyna się, gdy gromada gwiazd zaczyna się rozszerzać po opuszczeniu macierzystego obłoku, podczas gdy „zegar” izochroniczny zaczyna tykać od momentu formowania się gwiazd. Te wyniki mają istotne implikacje dla naszego zrozumienia procesu formowania się gwiazd i ich ewolucji, w tym tworzenia planet

Teleskop Webba nieoczekiwanie odkrywa nikiel i tlen, które zazwyczaj są trudne do zaobserwowania. Zdjęcie z JWST gromady galaktyk znanej jako „El Gordo”, która jest przykładem „kosmicznego nastolatka”. Źródło: NASA, ESA, CSA Podobnie jak ludzcy nastolatkowie, nastoletnie galaktyki są niezdarne, doświadczają gwałtownego wzrostu i lubią heavy metal – czyli nikiel . Grupa astrofizyków właśnie dokładnie przeanalizowała pierwsze wyniki przeglądu CECILIA (Chemical Evolution Constrained using Ionized Lines in Interstellar Aurorae), który wykorzystuje Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) do badania chemii odległych galaktyk. Według wstępnych wyników, tzw. „nastoletnie galaktyki”, które powstały około dwóch do trzech miliardów lat po Wielkim Wybuchu , charakteryzują się niezwykle wysoką temperaturą i zawierają nieoczekiwane pierwiastki, takie jak nikiel, które są trudne do zaobserwowania. Badania zostały opublikowane 20 listopada 2023 roku w czasopiśmie The Astrophysical Journal Letters. J

Nowe zdjęcie z Teleskopu Webba ukazuje gęste centrum Drogi Mlecznej z niespotykanymi szczegółami. Region Sgr C znajduje się blisko centralnej czarnej dziury Galaktyki, Sgr A*. Pełny obraz części gęstego centrum Drogi Mlecznej o szerokości 50 lat świetlnych. Około 500 000 gwiazd świeci na tym obrazie regionu Sagittarius C (Sgr C), wraz z kilkoma niezidentyfikowanymi jeszcze obiektami. Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI, Samuel Crowe (UVA) Najnowsze zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba przedstawia część gęstego centrum naszej Galaktyki z niespotykanymi dotąd szczegółami. Zdjęcie ujawnia struktury, które astronomowie muszą jeszcze wyjaśnić i które nigdy wcześniej nie były widoczne. W odległości około 300 lat świetlnych od centralnej supermasywnej czarnej dziury Drogi Mlecznej, Sagittarius A* , znajduje się region gwiazdotwórczy o nazwie Sagittarius C (Sgr C). Nigdy wcześniej nie mieliśmy dostępu do danych podczerwonych tego regionu o takiej rozdzielczości i czułości, jakie dostar

Patrząc na masywne galaktyki pełne gwiazd, można odnieść wrażenie, że działają one jak fabryki gwiazd, wytwarzając wspaniałe kule gazu. Jednak w rzeczywistości to mniej rozwinięte galaktyki karłowate posiadają większe obszary, w których powstają nowe gwiazdy, charakteryzujące się wyższym tempem formowania się. Obszar chodzenia Mkr 71 sfotografowany przez Kosmiczny Teleskop Hubble'a. Źródło: Sally Oey (University of Michigan), NASA, ESA Naukowcy z Uniwersytetu Michigan odkryli teraz przyczynę tego zjawiska: galaktyki te doświadczają 10-milionowego opóźnienia w procesie usuwania gazu, który zanieczyszcza ich środowisko. Dzięki temu regiony gwiazdotwórcze są w stanie zatrzymać swoje zasoby gazu i pyłu, umożliwiając łączenie się i ewolucję większej liczby gwiazd. W przypadku tych stosunkowo dziewiczych galaktyk karłowatych , masywne gwiazdy o masie od 20 do 200 razy większej od masy naszego Słońca nie eksplodują jako supernowe , lecz zapadają się w czarne dziury . Jednak w bardziej ro

Nowe badania wskazują, że większość galaktyk satelitarnych Drogi Mlecznej może być zniszczona po wejściu w halo galaktyczne. Galaktyki karłowate wokół Drogi Mlecznej. Źródło: ESA/Gaia/DPAC Nowe badania sugerują, że większość uznawanych za długowieczne galaktyk satelitarnych naszej Drogi Mlecznej może w rzeczywistości zostać zniszczona po wejściu w halo galaktyczne . Analizując najnowszy katalog z satelity Gaia , międzynarodowy zespół naukowców odkrył, że galaktyki karłowate mogą być w stanie znajdować się poza równowagą. To badanie stawia ważne pytania dotyczące standardowego modelu kosmologicznego , szczególnie związane z występowaniem ciemnej materii w naszym najbliższym otoczeniu. Przez długi czas uważano, że galaktyki karłowate wokół Drogi Mlecznej są starożytnymi satelitami, które krążą wokół naszej Galaktyki od prawie 10 miliardów lat. Istnienie tych galaktyk wymagało ogromnych ilości ciemnej materii, która chroni je przed silnym oddziaływaniem grawitacyjnym naszej Galaktyki.

Korzystając z ALMA wykonano najwyższej rozdzielczości zdjęcie polaryzacji pyłu, jakie kiedykolwiek udało się uzyskać dla dysku protoplanetarnego. Pierścienie pyłu otaczające HL Tauri, z wzorami linii pokazującymi orientację spolaryzowanego światła. Źródło: NSF/AUI/NRAO/B. Saxton/Stephens i inni ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) ma wiele celów, w tym badanie powstawania i ewolucji układów planetarnych. Młode gwiazdy często są otoczone dyskiem gazu i pyłu, z którego mogą formować się planety. ALMA przeprowadził wiele obserwacji wysokiej rozdzielczości, w tym jedno z pierwszych zdjęć młodej gwiazdy HL Tauri . Ta gwiazda znajduje się tylko 480 lat świetlnych od nas i jest otoczona dyskiem protoplanetarnym . Dysk ten ma widoczne szczeliny, które mogą być miejscem formowania się młodych protoplanet . Proces formowania planet jest bardzo skomplikowany i wciąż go nie w pełni rozumiemy. W trakcie tego procesu ziarna pyłu w dysku zaczynają się zderzać i przylegać do siebie, p

Po wybuchowej śmierci odległej gwiazdy, astronomowie zaobserwowali powtarzające się energetyczne rozbłyski, które trwały przez kilka miesięcy. To zjawisko nigdy wcześniej nie było obserwowane. Wizja artystyczna AT2022tsd, eksplozji w odległej galaktyce. Obraz przedstawia jedno z możliwych wyjaśnień: czarna dziura akreująca materię z dysku akrecyjnego i napędza strumień. Zmiany kierunku strumienia mogą powodować obserwowane gwałtowne rozbłyski. Źródło: Robert L. Hurt/Caltech/IPAC Jasne, krótkotrwałe błyski, trwające zaledwie kilka minut, pojawiły się w wyniku rzadkiego rodzaju gwiezdnego kataklizmu, który naukowcy postanowili zbadać. Ten rodzaj zjawiska jest znany jako świecący szybko niebieski optyczny obiekt przejściowy (ang. luminous fast blue optical transients – LFBOT) . Te błyski były tak potężne jak pierwotna eksplozja, która nastąpiła 100 dni wcześniej. Od momentu ich odkrycia w 2018 roku, astronomowie spekulowali na temat źródła napędu dla tych niezwykle ekstremalnych eksplozji

Europejscy astronomowie korzystając z JWST odkryli w atmosferze pobliskiej egzoplanety parę wodną, dwutlenek siarki oraz obłoki krzemianowego piasku. Wizja artystyczna egzoplanety WASP-107b i jej gwiazdy macierzystej. Źródło: Klaas Verpoest, Johan Van Looveren, Leen Decin Zespół europejskich astronomów skorzystał z najnowszych obserwacji dokonanych przy użyciu Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) do analizy atmosfery pobliskiej egzoplanety WASP-107b . Podczas badania gęstej atmosfery tej egzoplanety , astronomowie odkryli parę wodną, dwutlenek siarki oraz obłoki krzemianowego piasku. Te cząsteczki występują w dynamicznej atmosferze, która charakteryzuje się intensywnym ruchem materii. Wyniki tych badań zostały opublikowane w czasopiśmie Nature 15 listopada 2023. Astronomowie na całym świecie korzystają z zaawansowanego instrumentu średniej podczerwieni MIRI na pokładzie Teleskopu Webba, aby przeprowadzać przełomowe obserwacje egzoplanet – planet krążących wokół gwiazd innych ni

Zespół astronomów skorzystał z Teleskop Hubble’a, aby zmierzyć rozmiar najbliższej egzoplanety rozmiarów Ziemi, która przechodzi przed tarczą sąsiedniej gwiazdy. Wizja artystyczna egzoplanety LTT 1445Ac, która jest wielkości Ziemi. Planeta krąży wokół czerwonego karła będącego składnikiem układu potrójnego. Źródło: NASA, ESA, Leah Hustak (STScI) Kosmiczny Teleskop Hubble'a zmierzył rozmiar najbliższej egzoplanety o wielkości Ziemi, która przechodzi przed tarczą sąsiedniej gwiazdy. Ten proces, znany jako tranzyt , otwiera nowe możliwości badań w celu zbadania rodzaju atmosfery, jeśli ta istnieje, na tym skalistym świecie . Niewielka planeta LTT 1445Ac została odkryta po raz pierwszy przez satelitę TESS w 2022 roku. Jednak ze względu na ograniczoną rozdzielczość optyczną TESS, geometria płaszczyzny orbity planety względem jej gwiazdy była niepewna. Istniała możliwość, że wykrycie dotyczyło tranzytu częściowego, w którym planeta przechodziła jedynie przez niewielką część tarczy gwi

W Gromadzie Pandora potwierdzono istnienie dwóch najodleglejszych jak dotąd galaktyk, większych niż pozostałe na tak ekstremalnych odległościach. Druga i czwarta najbardziej odległa galaktyka, jakie kiedykolwiek zaobserwowano (UNCOVER z-13 i UNCOVER z-12). Galaktyki znajdują się w Gromadzie Pandory (Abell 2744). Źródło: Zdjęcie gromady: NASA, UNCOVER (Bezanson i in). Wstawki: NASA, UNCOVER (Wang i in., 2023). Skład: Dani Zemba/Penn State Międzynarodowy zespół naukowców odkrył dwie z najodleglejszych galaktyk , jakie kiedykolwiek zaobserwowano. Te galaktyki zostały zlokalizowane w regionie przestrzeni kosmicznej znanym jako Gromada Pandory (Abell 2744) – Odkrycie to zostało dokonane przy wykorzystaniu danych z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) . Przy użyciu nowych danych spektroskopowych, które zawierają informacje o świetle emitowanym w całym spektrum elektromagnetycznym, naukowcy potwierdzili odległość tych starożytnych galaktyk oraz ustalili ich właściwości. Te galaktyki są