Posty

Wyświetlanie postów z sierpień, 2020

Hubble mapuje olbrzymie halo wokół galaktyki Andromedy

Obraz
W nowym badaniu naukowcy zmapowali olbrzymią otoczkę gazu, zwaną halo, otaczającą galaktykę Andromedy, naszego najbliższego dużego galaktycznego sąsiada. Naukowcy byli zaskoczeni gdy odkryli, że to cienkie, prawie niewidoczne halo rozproszonej plazmy rozciąga się 1,3 mln lat świetlnych od galaktyki – mniej więcej połowa drogi do naszej Drogi Mlecznej – i aż do 2 mln lat świetlnych w niektórych kierunkach. Oznacza to, że halo Andromedy już wpada w halo naszej własnej galaktyki. Odkryli również, że halo ma strukturę warstwową, z dwiema głównymi zagnieżdżonymi i odrębnymi powłokami gazu. Jest to najbardziej wszechstronne badanie halo otaczającego galaktykę. „Zrozumienie ogromnych halo otaczających galaktyki jest niezwykle ważne. Ten rezerwuar gazu zawiera paliwo dla przyszłego formowania się gwiazd w galaktyce, a także wypływów ze zdarzeń, takich jak np. supernowe. Zawiera wiele wskazówek dotyczących przeszłej i przyszłej ewolucji galaktyki i wreszcie jesteśmy w stanie szczegółowo zbadać

Możliwości wynikające z nowo odkrytego układu planetarnego

Obraz
Mniej niż 250 lat świetlnych od Ziemi znajdują się dwie nowo odkryte planety okrążające gwiazdę podobną do naszej własnej. Nowe badanie przedstawia te odkrycia i bada, czego możemy się nauczyć z przyszłych obserwacji ich pękatych atmosfer. Identyfikacja idealnych celów Misja TESS została zaprojektowana specjalnie do poszukiwania tranzytów planet mniejszych niż 4 promienie Ziemi, krążących wokół jasnych gwiazd – i znalazła już ponad 1000 kandydatów na planety, a do końca misji oczekuje się ich 10 000. Te odkrycia pomogą nam lepiej zrozumieć przejścia między planetami skalistymi, takimi jak Ziemia, które mają zwartą atmosferę, a gazowymi pod-Neptunami, które mają rozszerzone, spuchnięte atmosfery. Wraz ze zbliżającym się startem Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST), naukowcy chcieliby szczegółowo zidentyfikować odkrycia TESS, które będą idealnymi kandydatami do spektroskopii tranzytowej przy pomocy właśnie JWST. Spektroskopia tranzytowa pozwala nam badać atmosfery pobliskich planet

Misje NASA badają aktywną galaktykę „Myśliwiec TIE”

Obraz
Nie tak dawno astronomowie sporządzili mapę odległej galaktyki wykorzystując fale radiowe i stwierdzili, że ma ona uderzająco znajomy kształt. Odkryli obiekt o nazwie TXS 0128+554, który w ostatnim stuleciu doświadczył dwóch potężnych nawrotów aktywności. Około pięć lat temu teleskop Fermi odkrył, że TXS 0128+554 (w skrócie TXS 0128) jest słabym źródłem promieniowania gamma, czyli formy światła o najwyższej energii. Od tego czasu naukowcy przyglądali mu się bliżej, korzystając z radioteleskopu VLBA oraz obserwatorium rentgenowskiego Chandra. „Po ogłoszeniu Fermiego, przybliżyliśmy obraz galaktyki milion razy, używając anten radiowych VLBI i sporządziliśmy mapę jej kształtu w czasie. Kiedy po raz pierwszy zobaczyłem wyniki, od razu pomyślałem, że wygląda jak myśliwiec TIE Dartha Vadera z filmu 'Gwiezdne wojny: Część IV – Nowa nadzieja'. To była zabawna niespodzianka, ale jego pojawienie się na różnych częstotliwościach radiowych również pomogło nam dowiedzieć się więcej o tym, j

Badanie procesu formowania się czarnej dziury

Obraz
Niektórzy uważają, że galaktyki karłowate są kapsułami czasu, ale uważa się, że zamiast starych zapisów zachowują one nasiona czarnych dziur powstałych we wczesnym Wszechświecie. Dzieje się tak, ponieważ większość galaktyk karłowatych wykrytych w pobliskim Wszechświecie nie wykazuje oznak interakcji ze swoimi galaktycznymi sąsiadami, pozostawiając te stosunkowo małomasywne zbiorowiska gazu, pyłu i gwiazd ewoluujące w izolacji. Bez zanieczyszczenia z innych galaktyk astronomowie mogą traktować te galaktyki karłowate jako nieskazitelne zbiorniki z przeszłości Wszechświata. A zatem, analizując rozmieszczenie i masy czarnych dziur w galaktykach karłowatych, astronomowie mogą mieć nadzieję, że rzucą trochę światła na to, jak one powstały. W dyskusji dominują dwa mechanizmy powstania: albo czarne dziury powstały w wyniku zapadnięcia się wczesnych generacji gwiazd, znanych jako gwiazdy populacji III, albo powstały w wyniku bezpośredniego zapadnięcia się gazu i pyłu. Gdyby dominował pierwszy m

Niedawno odkryte planety przy GJ 887 nie są bezpieczne przed jej rozbłyskami

Obraz
Pobliska gwiazda, którą okrążają dwie bądź trzy egzoplanety, była uważana za cichą i nudną. Takie właściwości są poszukiwane, ponieważ tworzą bezpieczne środowisko dla swoich planet, zwłaszcza tych, które mogą znajdować się w tym, co naukowcy nazywają „strefą zdatną do zamieszkania”, gdzie na ich powierzchni może istnieć woda w stanie ciekłym i możliwe jest życie. Ale astronomowie z Arizona State University ogłosili, że ta pobliska gwiazda okazuje się nie być wcale taka przyjazna. Gwiazda ta, nazwana GJ 887, jest jedną z najjaśniejszych gwiazd typu M na niebie. Gwiazdy typu M to czerwone gwiazdy – karły – o małej masie, które przewyższają swoją liczebnością gwiazdy takie jak nasze Słońce, ponad dziesięciokrotnie, i ogromna większość egzoplanet w naszej galaktyce krąży właśnie wokół nich. GJ 887 została początkowo wyróżniona ze względu na pozornie łagodne środowisko kosmiczne, które zapewnia odkrytym niedawno planetom. Podczas monitorowania przez satelitę TESS, misję poszukiwania planet

Paradoks poprzeczki Drogi Mlecznej rozwiązany

Obraz
Na tajemniczą i długotrwałą zagadkę w sercu naszej galaktyki padło nowe światło. Nowa praca proponuje rozwiązanie tzw. „paradoksu galaktycznej poprzeczki”, w którym różne obserwacje dają sprzeczne szacunki dotyczące ruchu centralnych regionów Drogi Mlecznej. Wyniki zostały opublikowane w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Większość galaktyk spiralnych, takich jak nasza Droga Mleczna, posiada w swoim centrum dużą strukturę gwiazd przypominającą poprzeczkę. Znajomość prawdziwego rozmiaru i prędkości obrotowej poprzeczki ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia, w jaki sposób formują się i ewoluują galaktyki, a także jak tworzą podobne poprzeczki w całym Wszechświecie. Jednak rozmiar poprzeczki naszej galaktyki i prędkość jej wirowania były silnie kwestionowane w ciągu ostatnich 5 lat; podczas gdy badania ruchów gwiazd w pobliżu Słońca pokazują poprzeczkę, która jest zarówno szybka, jak i mała a bezpośrednie obserwacje regionu centralnego Galaktyki pokazują poprzeczkę, która

Wirująca czarna dziura napędza dżet strumieniem magnetycznym

Obraz
Czarne dziury znajdują się w centrum prawie wszystkich badanych do tej pory galaktyk. Mają niewyobrażalnie dużą masę i dlatego przyciągają materię, gaz a nawet światło. Ale mogą też emitować materię w postaci dżetów plazmy – rodzaju wiązki plazmy wyrzucanej ze środka galaktyki z ogromną energią. Strumień plazmy może sięgać kilkuset tysięcy lat świetlnych daleko w kosmos. Kiedy emitowane jest to intensywne promieniowanie, czarna dziura pozostaje ukryta, ponieważ promienie światła w jej pobliżu są silnie zakrzywione, co prowadzi do pojawienia się cienia. Zostało to niedawno ogłoszone przez naukowców z zespołu Event Horizon Telescope (EHT) zajmującego się masywną czarną dziurą w olbrzymiej galaktyce eliptycznej M87. W kwazarze 3C 279 – także czarna dziura – zespół EHT odkrył inne zjawisko: w odległości ponad tysiąca razy większej od cienia czarnej dziury nagle zapaliło się jądro strumienia plazmy. Nie było jeszcze jasne, w jaki sposób energia z czarnej dziury przedostaje się do jądra dżet

Zagłębianie się w ciąg główny z misją Gaia

Obraz
Diagramy Hertzsprunga–Russella (HR) są integralną częścią astronomii od ponad 100 lat. Gwiazdy na różnych etapach życia zajmują różne części diagramu, co pozwala nam na pierwszy rzut oka ocenić populację gwiazd. Misja Gaia dostarczyła nam ogromnej próbki gwiazd – czego możemy się nauczyć, umieszczając je na diagramie HR? Diagramy HR są dość proste – to tylko wykresy jasność-barwa gwiazd. Okazuje się jednak, że gwiazdy zmieniają się drastycznie w miarę ewolucji, przechodząc z jednej części wykresu HR do drugiej, gdy przechodzą przez różne etapy życia. Oznacza to, że jeżeli chcesz poznać przybliżony wiek gwiazdy, możesz po prostu sprawdzić, gdzie znajduje się ona na diagramie HR. Interesująca jest również możliwość zobaczenia, gdzie na diagramie HR skupiają się gwiazdy. Niektóre części tego wykresu nigdy nie zostaną wypełnione, ponieważ jest fizycznie niemożliwe, aby gwiazdy zajmowały te przestrzenie. Tak więc, wykreślając duże próbki na diagramie HR, możemy dowiedzieć się więcej o ewolu

Nowe narzędzie pomaga interpretować przyszłe poszukiwania życia na egzoplanetach

Obraz
Jednym ze sposobów ustalenia, czy na innej planecie istnieje życie, jest poszukiwanie biosygnatur w świetle rozpraszanym poza jej atmosferą. Naukowcy z EPFL i Uniwersytetu Rzymskiego Tor Vergata opracowali oryginalny model, który interpretuje wyniki tej analizy. Czy istnieje życie na odległej planecie? Jednym ze sposobów, w jaki astronomowie próbują się o tym dowiedzieć, jest analiza światła rozproszonego w atmosferze planety. Część tego światła, pochodzącego od gwiazdy, wokół której planeta krąży, wchodzi w interakcję z atmosferą i dostarcza ważnych wskazówek dotyczących zawartości w niej gazów. Jeżeli wykryte zostaną gazy takie jak tlen, metan lub ozon, może to wskazywać na obecność żywych organizmów. Gazy te znane są jako biosygnatury. Zespół naukowców z EPFL i Uniwersytetu Tor Vergata w Rzymie opracował model statystyczny, który może pomóc astronomom w interpretacji wyników poszukiwań tych „oznak życia”. Od czasu odkrycia pierwszej egzoplanety – planety krążącej wokół gwiazdy innej

Naukowcy amatorzy odkryli dziesiątki nowych kosmicznych sąsiadów w danych z NASA

Obraz
Korzystając z oprogramowania zaprojektowanego przez NASA naukowcy amatorzy pomogli zidentyfikować zbiór brązowych karłów – czasami nazywanych nieudanymi gwiazdami – czających się w naszym kosmicznym sąsiedztwie. Nie spotkaliśmy do tej pory niektórych z najbliższych sąsiadów Słońca. W nowym badaniu astronomowie donoszą o odkryciu 95 obiektów znanych jako brązowe karły, z których wiele znajduje się w odległości kilkudziesięciu lat świetlnych od Słońca. Leżą daleko poza Układem Słonecznym, więc nie otrzymują ciepła od Słońca, ale nadal „zamieszkują” region, który astronomowie uważają za nasze kosmiczne sąsiedztwo. Ta kolekcja przedstawia jedne z najzimniejszych znanych przykładów tych obiektów, które mają rozmiary między planetami i gwiazdami. Członkowie społeczności amatorskiej pomogli w tych odkryciach, korzystając z Backyard Worlds: Planet 9, projektu naukowców amatorów finansowanego przez NASA, który jest wynikiem współpracy wolontariuszy i zawodowych naukowców. Backyard Worlds obejmu

Dziwne bicie serca promieniowania gamma jest zagadką dla naukowców

Obraz
Kosmiczny obłok gazu miga synchronicznie z drgającą czarną dziurą. Naukowcy wykryli tajemnicze „bicie serca” promieniowania gamma pochodzące z kosmicznego obłoku gazu. Niepozorny obłok w Orle bije w rytmie sąsiedniej czarnej dziury, wskazując na położenie między dwoma obiektami. To, w jaki sposób czarna dziura napędza bicie serca promieniowania gamma w obłoku w odległości około 100 lat świetlnych, pozostaje zagadką. Zespół badawczy, składający się z naukowców z Niemiec, Hiszpanii, Chin i USA, przeanalizował dane z ponad dziesięciu lat pochodzące z kosmicznego teleskopu Fermiego, obserwującego tak zwanego mikrokwazara. Układ, skatalogowany jako SS 433, znajduje się około 15 000 lat świetlnych dalej w Drodze Mlecznej i składa się z olbrzymiej gwiazdy o masie ok. 30 mas Słońca oraz czarnej dziury o masie około 10-20 mas Słońca. Oba obiekty okrążają siebie nawzajem z okresem 13 dni, podczas gdy czarna dziura zasysa materię z olbrzymiej gwiazdy. „Materia ta gromadzi się w dysku akrecyjnym,

Młoda planeta wielkości pod-Neptuna rzuca światło na formowanie się i ewolucję planet

Obraz
Szczegółowa charakterystyka młodej planety, nieco mniejszej od Neptuna, daje wgląd w to, jak takie planety powstają i ewoluują. Astronomowie scharakteryzowali masę, promień i nachylenie orbity planety za pomocą spektrografu HPF (Habitable-zone Planet Finder – Szukacz planet w strefie zdatnej do zamieszkania) zainstalowanego na 10-metrowym teleskopie Hobby-Eberly w Obserwatorium McDonalda w Teksasie.  Planety o średnich rozmiarach, takich między Ziemią a Neptunem, to jedne z najczęściej występujących typów planet w Galaktyce, ale nie występującym w naszym Układzie Słonecznym. Pomimo ich ogromnej liczby w Galaktyce, wiele aspektów ich powstawania i ewolucji pozostaje zagadką. Nowe obserwacje zespołu astronomów pomagają rzucić światło na ten proces. Planeta, nazwana K2-25b, ma nieco mniejszy rozmiar niż Neptun i krąży wokół karła typu M – najliczniejszego typu gwiazd w Galaktyce. Pierwotnie została odkryta przez sondę Kepler obserwującą spadek jasności blasku gwiazdy macierzystej wywołany

Odkryto gwiazdę poruszającą się z prędkością 8% prędkości światła

Obraz
W centrum naszej galaktyki setki gwiazd krąży wokół supermasywnej czarnej dziury. Większość z tych gwiazd ma na tyle duże orbity, że ich ruch jest opisany przez zasadę grawitacji Newtona i prawa ruchu Keplera. Ale kilka z nich ma tak ciasne orbity, że można je opisać jedynie za pomocą ogólnej teorii względności Einsteina. Gwiazda o najmniejszej orbicie jest znana jako S62. Przy największym zbliżeniu do czarnej dziury porusza się ona z prędkością większą niż 8% prędkości światła. Supermasywna czarna dziura w naszej galaktyce znana jest jako Sagittarius A* (Sgr A*) i ma masę ok. 4 mln słońc, a wiemy to dzięki obserwacjom okrążających ją gwiazd. Astronomowie przez dziesięciolecia śledzili ruch tych gwiazd. Obliczając ich orbity, możemy wyznaczyć masę Sgr A*. W ostatnich latach nasze obserwacje stały się tak precyzyjne, że możemy zmierzyć więcej niż masę czarnej dziury. Możemy sprawdzić, czy nasze rozumienie czarnych dziur jest trafne. Najbardziej znana gwiazda orbitująca wokół Sgr A* jest

Gdy ciemna materia staje się rozmyta

Obraz
Jaki model ciemnej materii najlepiej opisuje nasz Wszechświat? Nowe badanie wykorzystuje unikalny region w naszej galaktyce, aby ograniczyć jeden konkretny model: rozmytą ciemną materię. Kwestia modelowania Obserwacje naszego Wszechświata mówią nam, że tylko 15% materii w nim zawartej jest zwykłą materią barionową, którą jesteśmy w stanie obserwować. Pozostałe 85% to ciemna materia – tajemnicza materia, która ukształtowała strukturę i ewolucję naszego Wszechświata poprzez oddziaływanie grawitacyjne, ale nie emituje żadnego światła. Ponieważ nie możemy jej bezpośrednio zaobserwować, ciemna materia jest nadal stosunkowo nieznana – i istnieje wiele różnych hipotetycznych modeli, które opisują jej naturę. Czy ciemna materia jest gorąca? Zimna? Składa się z cząstek subatomowych? Albo obiektów makroskopowych, takich jak pierwotne czarne dziury? Istnieje model dla wszystkich tych opcji, a najlepszym sposobem ich przetestowania jest porównanie ich przewidywań z rzeczywistą strukturą, którą obs

Nowe spojrzenie na powstawanie gwiazd w najmniejszych galaktykach

Obraz
Pytanie, w jaki sposób małe, karłowate galaktyki podtrzymywały procesy formowania nowych gwiazd, od dawna wprawia w zakłopotanie astronomów na całym świecie. Obecnie międzynarodowy zespół badaczy odkrył, że uśpione małe galaktyki mogą powoli gromadzić gaz przez wiele miliardów lat. Kiedy ten gaz nagle zapadnie się pod własnym ciężarem, mogą powstać nowe gwiazdy. Nowe badanie zostało opublikowane w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. W naszym Wszechświecie istnieje około dwóch miliardów galaktyk i podczas gdy nasza galaktyka Drogi Mlecznej zawiera od dwustu do czterystu miliardów gwiazd, małe galaktyki karłowate zawierają tylko dziesiątki tysięcy do kilku miliardów gwiazd. Sposób formowania się gwiazd w tych malutkich galaktykach od dawna owiany jest tajemnicą. Obecnie zespół badaczy z Uniwersytetu w Lund w Szwecji ustalił, że galaktyki karłowate mogą pozostawać w stanie uśpienia przez kilka miliardów lat, zanim ponownie zaczną formować gwiazdy. „Szacuje się, że te galakt

Pogłębiająca się tajemnica białego karła GD 394

Obraz
Podczas podstawowej dwuletniej misji TESS sonda obserwowała 200 000 gwiazd, odkrywając ponad 2000 kandydatów na planety. Jednak pod obserwacją teleskopu znalazły się również inne cele – w tym GD 394, niezwykły biały karzeł zlokalizowany mniej niż 200 lat świetlnych od nas. GD 394 rzuca wyzwanie naszym oczekiwaniom dotyczącym białych karłów od czasu jego odkrycia w latach 60. XX w. Biały karzeł – gorąca, gęsta gwiezdna pozostałość – ma tak silne przyciąganie grawitacyjne, że oczekuje się, że cięższe pierwiastki szybko opadną do centrum białego karła, pozostawiając tylko lekki wodór, hel, a czasem węgiel i tlen, które możemy zidentyfikować w jego atmosferze. Jednak wczesne obserwacje GD 394 ukazały w atmosferze nieoczekiwany obiekt zanieczyszczony cięższymi metalami, takimi jak krzem i żelazo. Aby do tego doszło, GD 394 musiałby aktywnie i stale gromadzić świeżą, bogatą w metale materię z jakiegoś zewnętrznego źródła, którego nie mogliśmy wykryć. Ale te cięższe metale w atmosferze GD 394

Identyfikacja długookresowej planety na podstawie pojedynczego tranzytu TESS

Obraz
W ciągu ostatnich 25 lat odkryto tysiące światów poza naszym Układem Słonecznym. Niemniej jednak niektóre kategorie egzoplanet pozostają nieuchwytne – na przykład planety krążące wokół swoich gwiazd na długich, powolnych orbitach. Nowe badanie pokazuje, jak możemy polować na te światy. Od czasu pierwszego odkrycia egzoplanety ćwierć wieku temu, znaleziono ponad 4000 potwierdzonych planet krążących wokół innych gwiazd. Wiele z tych odkryć to planety, które przechodzą przed tarczą swojej gwiazdy macierzystej – większość z nich została zidentyfikowana przez Kosmiczny Teleskop Keplera lub, ostatnio, przez TESS. Te egzoplanety są cennym celem, ponieważ tranzyty można wykorzystać do pomiaru właściwości, takich jak promień, gęstość, skład masy a nawet atmosferę planet. Niestety, ze względu na naturę detekcji tranzytów, nasze obserwacje są właściwie stronnicze: łatwiej jest wykryć i potwierdzić duże planety szybko okrążające gwiazdy, co oznacza, że wiemy dużo o gorących Jowiszach, ale stosunko