Posty

Wyświetlanie postów z lipiec, 2023

Astronomowie ujawniają nowe cechy galaktycznych czarnych dziur

Obraz
Czarne dziury to najbardziej tajemnicze obiekty we Wszechświecie, o właściwościach, które brzmią jak prosto z filmu science fiction. Wizja artystyczna mikrokwazara uchwyconego przez radioteleskop FAST. Źródło: Dzięki uprzejmości profesora Wei Wanga z Uniwersytetu Wuhan Czarne dziury o masie około 10 razy większej niż masa Słońca manifestują swoje istnienie poprzez pochłanianie materii z towarzyszących im gwiazd. W pewnych przypadkach, w centrach niektórych galaktyk , gromadzą się supermasywne czarne dziury , tworząc jasne i zwarte obszary znane jako kwazary , których masa równa jest milionom lub nawet miliardom mas naszego Słońca. Istnieje również podgrupa czarnych dziur o masie gwiazdowej , które akrecyjnie zbierają materię i wyrzucają strumienie silnie namagnesowanej plazmy. Nazywane są one mikrokwazarami . Międzynarodowy zespół naukowców opublikował artykuł w czasopiśmie Nature z dnia 26 lipca 2023 roku, informujący o specjalnej kampanii obserwacyjnej poświęconej badaniu galaktyc

Odkryto fascynujące dowody na “niezwykłą” ewolucję gwiazd

Obraz
Astronomowie odkryli dowody na istnienie niespodziewanie silnych pól magnetycznych na powierzchni niektórych gwiazd, co stanowi wyzwanie dla obecnych modeli ich ewolucji. Wizja artystyczna ewolucji gwiazdy i jej egzoplaneta. Źródło: Getty Images W gwiazdach, takich jak nasze Słońce, magnetyzm powierzchniowy jest ściśle związany z rotacją gwiazdy. Silne pola magnetyczne  są obserwowane w obszarach plam słonecznych , które są rejonami magnetycznymi na powierzchni gwiazdy, i wpływają na różne zjawiska związane z pogodą kosmiczną . Dotychczas uważano, że gwiazdy o niskiej masie – czyli ciała niebieskie o masie mniejszej niż nasze Słońce, które mogą obracać się bardzo szybko lub stosunkowo wolno – wykazują bardzo niski poziom aktywności magnetycznej. Dlatego uważano, że są one idealnymi gwiazdami macierzystymi dla potencjalnie zamieszkiwanych egzoplanet . W nowym badaniu opublikowanym 17 lipca 2023 roku w The Astrophysical Journal Letters, naukowcy z The Ohio State University przedstawiaj

Nieoczekiwanie spokojna i odległa gromada galaktyk

Obraz
Astronomowie dokonali odkrycia najodleglejszej jak dotąd „zrelaksowanej” gromady galaktyk, która nie uległa zakłóceniom związanym ze zderzeniami z innymi gromadami galaktyk. To przełomowe odkrycie otwiera nowe perspektywy w badaniach dotyczących powstawania gigantycznych struktur we Wszechświecie oraz pozwala zgłębić tajemnice kształtu obecnego stanu kosmosu. Ten złożony obraz przedstawia SPT-CL J2215-3537 w promieniowaniu rentgenowskim (niebieski) oraz w połączeniu światła ultrafioletowego, optycznego i podczerwonego (cyjan i pomarańczowy). Źródło: Promieniowanie X: NASA/CXC/MIT/M. Calzadilla; UV/Optyczne/bliska podczerwień/podczerwień: NASA/STScI/HST; Obróbka zdjęcia: N. Wolk Aby znaleźć tę odległą i młodą gromadę galaktyk , zespoły naukowców wykorzystały dane z Obserwatorium Chandra , Kosmicznego Teleskopu Spitzera , Teleskopu Bieguna Południowego oraz projektu Dark Energy Survey w Chile. Wyniki zostały przedstawione w serii trzech artykułów. Gromada galaktyk, znana jako SPT-CL J2

Zagadka galaktyki bez ciemnej materii

Obraz
Badania przeprowadzone przez międzynarodowy zespół naukowców dostarczyły pierwszych dowodów na istnienie masywnej galaktyki bez ciemnej materii. Wynik ten stanowi wyzwanie dla obecnego standardowego modelu kosmologicznego. Wolna od ciemnej materii galaktyka NGC 1277, położona w pobliżu centrum gromady Perseusza, 240 milionów lat świetlnych od Ziemi. Źródło: NASA, ESA oraz M. Beasley (IAC) Zespół naukowców, kierowany przez Sebastiéna Comeróna z IAC i Uniwersytetu La Laguna (ULL), odkrył, że galaktyka NGC 1277 nie zawiera ciemnej materii . Jest to pierwszy przypadek, gdy masywna galaktyka (mając masę kilkakrotnie większą niż Droga Mleczna ) nie wykazuje dowodów na istnienie tego niewidzialnego składnika Wszechświata. Wynik ten nie pasuje do obecnie akceptowanych modeli kosmologicznych , które uwzględniają ciemną materię  – powiedział Comerón. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Astronomy and Astrophysics. W aktualnym standardowym modelu kosmologicznym masywne galaktyki zawi

Naukowcy odkryli najjaśniejszy w historii rozbłysk gamma

Obraz
Trzech badaczy odkryło rozbłysk gamma w konstelacji Strzelca, który należy do najjaśniejszych w historii. GRB 221009A wystąpił około 2,4 miliarda lat temu w kierunku konstelacji Strzelca. Źródło: Dzięki uprzejmości Międzynarodowego Obserwatorium Gemini Uważa się, że odkryty rozbłysk gamma (GRB) , pochodzący z odległości 2,4 miliarda lat świetlnych , jest rezultatem zapadnięcia się masywnej gwiazdy, któremu towarzyszy eksplozja supernowej , prowadząca do powstania czarnej dziury . Dr Peter Veres, adiunkt z CSPAR, wspólnie z dr. Michaelem S. Briggsem, głównym naukowcem i zastępcą dyrektora CSPAR, oraz Stephenem Lesage'em, asystentem naukowym z UAH, uczestniczyli w badaniach dotyczących odkrycia i analizy rozbłysku gamma. W ramach swojej współpracy naukowcy korzystali z Gamma-ray Burst Monitor (GBM) , znajdującego się na pokładzie Kosmicznego Teleskopu Promieniowania Gamma Fermi , który umieszczony jest na niskiej orbicie okołoziemskiej. Dzięki temu instrumentowi możliwe jest obserwow

Zmarszczki czarnej dziury mogą pomóc ustalić ekspansję Wszechświata

Obraz
Echa światła pochodzącego ze strumieni z czarnych dziur mogą stanowić metodę określania odległości do tych obiektów. Schemat procesu odbicia w czarnej dziurze Cygnus X-1. Źródło: Patrick O’Neill. Zdjęcie tła: NASA/JPL-Caltech Echa światła, które wydobywają się ze strumieni emitowanych przez czarne dziury , stanowią nowatorską metodę określania odległości do tych egzotycznych obiektów oraz badania dużej mierze niezbadanej populacji znajdującej się w centrum Galaktyki . Ponadto, ta technika może przyczynić się do lepszego zrozumienia tempa ekspansji Wszechświata. Zespół naukowców z University of Newcastle, na czele z badaczem i członkiem tego zespołu, Patrickiem O'Neillem, przedstawił swoje odkrycie na konferencji National Astronomy Meeting w Cardiff. Ich prace skupiły się na archetypowej czarnej dziurze Cygnus X-1 . Większość czarnych dziur to zwarte pozostałości gwiazd, które zakończyły swoje życie w spektakularnej eksplozji supernowej . Charakteryzują się one niezwykle silnym pol

Wykorzystanie fal grawitacyjnych do polowania na ciemną materię

Obraz
Międzynarodowy zespół kosmologów odkrył, że obserwacje fal grawitacyjnych z łączących się czarnych dziur mogą ujawnić prawdziwą naturę ciemnej materii. Wizja artystyczna przedstawiająca dwie łączące się czarne dziury podobne do tych wykrytych przez LIGO. Źródło: LIGO/Caltech/MIT Zespół postanowił wykorzystać zaawansowane symulacje komputerowe, aby przeprowadzić badania dotyczące wytwarzania sygnałów fal grawitacyjnych w modelowych wszechświatach, w których występują różne rodzaje ciemnej materii . Ich fascynujące odkrycia wskazują na to, że analiza zdarzeń związanych z łączeniem się czarnych dziur , wykrytych przez obserwatoria nowej generacji, może dostarczyć istotnych informacji na temat oddziaływania ciemnej materii z innymi cząstkami. To z kolei daje nowy wgląd w naturę budowy ciemnej materii. Kosmolodzy powszechnie uważają, że ciemna materia stanowi jeden z największych brakujących elementów w naszym zrozumieniu kosmosu. Choć istnieją mocne dowody na to, że ciemna materia odpowia

Astronomowie są świadkami energetycznej „aktywacji” czarnej dziury

Obraz
Zespół astronomów dokonał odkrycia jednej z najbardziej spektakularnych „aktywacji” czarnej dziury, jakie kiedykolwiek zostały zaobserwowane. Ilustracja przedstawia gwiazdę (na pierwszym planie) doświadczającą spaghettyzacji, gdy jest zasysana przez supermasywną czarną dziurę (w tle) podczas zdarzenia “rozerwania pływowego". Źródło: ESO/M. Kornmesser J221951-484240, znane jako J221951, jest jednym z najjaśniejszych zjawisk przejściowych, czyli obiektów astrofizycznych, które w krótkim okresie czasu zmieniają swoją jasność. Odkrył go zespół pod kierownictwem dr Samanthy Oates, astronom z Uniwersytetu w Birmingham, we wrześniu 2019 roku, podczas poszukiwań światła elektromagnetycznego pochodzącego ze zdarzenia fali grawitacyjnej . Zespół wykorzystał teleskop ultrafioletowy i optyczny na satelicie Swift do poszukiwania kilonowej , znaku połączenia gwiazdy neutronowej z inną gwiazdą neutronową lub czarną dziurą . Kilonowa zazwyczaj wydaje się niebieska, a następnie zanika i zmienia

Dyski kwazarów mogą być miejscem kolizji czarnych dziur

Obraz
Nowe badania, przeprowadzone w następstwie odkrycia fal grawitacyjnych, rzucają światło na środowiska, które mogą prowadzić do łączenia się czarnych dziur. Symulacja łączących się czarnych dziur oraz mini dysków wokół każdej z czarnych dziur. Źródło: Connar Rowan i inni Pierwsze fale grawitacyjne , które początkowo zostały przewidziane przez Alberta Einsteina w 1916 roku, zostały wykryte z Ziemi w 2015 roku. Jednakże, ustalenie ich pochodzenia w kosmosie pozostawało kwestią otwartą. W obecnych obserwacjach fali grawitacyjnych, mogliśmy wykryć tylko te, które pochodziły z odległych miejsc, gdzie występowały duże i bardzo gęste obiekty, takie jak czarne dziury lub gwiazdy neutronowe , znajdujące się blisko siebie. Obecnie odnotowano ponad 90 takich detekcji, choć pierwotne środowisko astrofizyczne, które pozwala tym obiektom zbliżyć się na tyle, aby emitować fale grawitacyjne, pozostaje tajemnicą. Jednym z potencjalnych środowisk, w których czarne dziury mogą często łączyć się, są kwaza

Badanie odpowiednika masywnych gwiazd we wczesnym Wszechświecie

Obraz
Badania regionu formowania się gwiazd na obrzeżach Drogi Mlecznej, gdzie zachowane są warunki podobne do tych z wczesnego Wszechświata, wskazały na niewielkie różnice w rozkładzie mas gwiazd w porównaniu z tymi obserwowanymi w pobliżu Układu Słonecznego. Odkrycie to stanowi istotny krok w naszym zrozumieniu wpływu lokalnego środowiska na rozkład masy gwiazd. Zdjęcie regionu gwiazdotwórczego Sh 2-209 na obrzeżach Drogi Mlecznej. Źródło: NAOJ Większość gwiazd tworzy gromady z innymi gwiazdami o różnych masach. Wszystkie gromady w pobliżu Słońca mają podobny rozkład mas, ale astronomowie nie byli pewni, czy ten trend jest obecny na większą skalę, czy też jest wynikiem lokalnych warunków. Zespół badawczy pod kierownictwem Chikako Yasui, adiunkta z Narodowego Obserwatorium Astronomicznego Japonii, przeprowadził badania, aby odpowiedzieć na to pytanie. Wykorzystali do tego Teleskop Subaru w celu obserwacji regionu gwiazdotwórczego Sh 2-209, zwanego dalej S209, znajdującego się na obrzeżach

Naukowcy wykrywają galaktyki macierzyste kwazarów we wczesnym Wszechświecie

Obraz
Po raz pierwszy w historii uzyskano zdjęcia dwóch kwazarów widzianych, gdy Wszechświat miał zaledwie 860 milionów lat. Obraz kwazara HSC J2236+0032 na długości 3,56 mikrona. Pomniejszony obraz, obraz kwazara i obraz galaktyki macierzystej po odjęciu światła kwazara (od lewej do prawej). Skala obrazu w latach świetlnych jest podana na każdym panelu. Źródło: Ding, Onoue, Silverman i inni Po raz pierwszy, najnowsze zdjęcia uzyskane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba ukazują światło gwiazd pochodzące z dwóch olbrzymich galaktyk, które zawierają aktywnie rosnące czarne dziury znane jako kwazary . Te obrazy odkrywają nam obiekty widoczne mniej niż miliard lat po Wielkim Wybuchu . Przeprowadzone niedawno badanie opublikowane w czasopiśmie Nature wykazało, że te czarne dziury posiadają masę prawie miliard razy większą niż Słońce, zaś ich galaktyki macierzyste mają niemal sto razy większą masę, co jest porównywalne do proporcji obserwowanych w niedawnej historii Wszechświata. Dzięki połą

ALMA zgłębia tajemnicę powstawania planet

Obraz
Naukowcy wykorzystali ALMA do obserwacji dysków protoplanetarnych wokół 19 protogwiazd w celu wykrycia wczesnych oznak formowania się planet. Zdjęcia dysków wokół 19 protogwiazd, w tym 4 układów podwójnych zaobserwowanych za pomocą ALMA. Źródło: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), N. Ohashi i inni Międzynarodowy zespół naukowców wykorzystał ALMA do przeprowadzenia obserwacji dysków wokół 19 protogwiazd o niezwykle wysokiej rozdzielczości w celu wykrycia wczesnych oznak tworzenia się planet. Projekt badawczy, zatytułowany “Wczesne formowanie planet w zagnieżdżonych dyskach” (ang. Early Planet Formation in Embedded Disks – eDisk), został rozpoczęty pod kierownictwem Nagayoshiego Ohashi z Academia Sinica Institute of Astronomy and Astrophysics (ASIAA, Tajwan). Inspiracją dla tej pracy były niedawne odkrycia sugerujące, że proces tworzenia się planet może być aktywny w bardziej rozwiniętych dyskach protoplanetarnych , które zostały szczegółowo zbadane za pomocą ALMA. Jednak dotychczas brakowało system

Szczegółowe obserwacje błękitnych nadolbrzymów

Obraz
Naukowcy opublikowali wyniki badania blisko tysiąca błękitnych nadolbrzymów w Drodze Mlecznej. To największa próbka gwiazd tego typu dotychczas zbadana. Badanie opierało się na 15 latach obserwacji. Analiza tych danych pozwoli naukowcom rozszerzyć wiedzę na temat ewolucji masywnych gwiazd. Obraz podwójnej gromady h i xi Persei w konstelacji Perseusza, z błękitnymi nadolbrzymami w badaniu oznaczonymi krzyżykami i zawierającym typowe widmo z próbki. Źródło: Abel de Burgos Sierra (IAC) Zespół naukowców opublikował pierwsze wyniki szczegółowego badania prawie tysiąca błękitnych nadolbrzymów w Drodze Mlecznej . Jest to dotychczas największa zbadana próbka gwiazd tego typu. Badanie opierało się na ponad 15 latach wysokiej jakości obserwacji, przeprowadzonych głównie przy użyciu teleskopów NOT i Mercator w Obserwatorium Roque de los Muchachos na La Palmie. Analiza tych danych pozwoli naukowcom rozszerzyć wiedzę na temat ewolucji masywnych gwiazd. Gwiazdy stanowią fundamentalne elementy b

Odkryto planetę, która nie powinna istnieć

Obraz
Gdy gwiazda podobna do naszego Słońca osiągnie koniec swojego życia rozszerza się tak, że pochłania planety ją okrążające. Teraz, astronomowie odkryli planetę, która przetrwała tę fazę swojej gwiazdy macierzystej. Wizja artystyczna planet niszczonych przez puchnącą gwiazdę. Źródło: W. M. Keck Observatory/Adam Makarenko Kiedy nasze Słońce osiągnie koniec swojego życia, rozszerzy się do 100-krotności swojego obecnego rozmiaru, zagrażając Ziemi. Wiele planet w innych układach słonecznych czeka podobna zagłada w miarę starzenia się ich gwiazd macierzystych. Astronomowie z University of Hawaiʻi Institute for Astronomy (IfA) dokonali niezwykłego odkrycia planety, która przetrwała po tym, co powinno być pewną śmiercią z rąk jej słońca. Badanie zostało opublikowane w Nature. Planeta 8 UMi b, znana oficjalnie jako Halla, jest podobna do Jowisza i krąży wokół czerwonego olbrzyma Baekdu (8 UMi) w odległości, która stanowi zaledwie połowę odległości dzielącej Ziemię od Słońca. Badacze skorzysta