Posty

Wyświetlanie postów z listopad, 2020

Szybko poruszający się gaz wypływający z młodej gwiazdy w wyniku parowania lodowej komety

Obraz
Astronomowie wykryli szybko poruszający się tlenek węgla wypływający z małomasywnej młodej gwiazdy: wyjątkowy etap ewolucji układu planetarnego, który może dostarczyć wglądu w ewolucję naszego Układu Słonecznego i sugeruje, że sposób rozwoju takich układów może być bardziej skomplikowany niż wcześniej uważano. Chociaż nie jest jasne, w jaki sposób gaz jest wyrzucany z tak dużą prędkością, zespół naukowców uważa, że może on być wytwarzany z lodowych komet odparowanych w pasie asteroid gwiazdy. Wyniki zostały zaakceptowane do publikacji w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Detekcji dokonano za pomocą anten ALMA w Chile, w ramach przeglądu młodych gwiazd klasy III (pomarańczowe do czerwonych gwiazd ze złożonymi widmami pasmowymi), opisanych we wcześniejszej pracy . Niektóre z gwiazd klasy III otoczone są dyskami szczątków, które, jak się uważa, powstają w wyniku ciągłych zderzeń komet, asteroid i innych ciał stałych, znanych jako planetozymale, w zewnętrznych regionach ni

Szybko tworzące się olbrzymy mogą zakłócić spiralne dyski protoplanetarne

Obraz
Według nowego badania przeprowadzonego przez astronomów z University of Warwick, olbrzymie planety, które rozwinęły się na wczesnym etapie życia układu gwiazdowego, mogą rozwiązać zagadkę dotyczącą tego, dlaczego w młodych dyskach protoplanetarnych nie obserwuje się struktur spiralnych. Badania, opublikowane 26 listopada 2020 r. w Astrophysical Journal Letters wyjaśniają brak struktury spiralnej, której astronomowie oczekują w dyskach protoplanetarnych wokół młodych gwiazd, co również sugeruje, że naukowcy być może będą musieli ponownie ocenić, jak szybko powstają planety w cyklu życia dysku. Dyski protoplanetarne to miejsca narodzin planet, w których znajduje się materia, która ostatecznie połączy się w szereg planet, jakie widzimy we Wszechświecie. Kiedy te dyski są młode, tworzą struktury spiralne, a cały ich pył i materia są wciągane w gęste ramiona przez potężny efekt grawitacji wirującego dysku. Podobny efekt występuje na poziomie galaktycznym, dlatego widzimy galaktyki spiralne,

Przypadek zaginionej ciemnej materii: nowy przypadek znaleziony w galaktycznej tajemnicy

Obraz
Odległa galaktyka prawie bez ciemnej materii grozi złamaniem naszej teorii dotyczącej formowania się galaktyk. Nowe dowody sugerują, że galaktyka nie jest anomalią – ale ofiarą kradzieży. Ciemna materia – niewidzialna substancja tak zagadkowa, jak sugeruje jej nazwa – jest kluczowym składnikiem pomagającym galaktykom formować się i utrzymywać przy życiu. Tworzy silną grawitację potrzebną do zapoczątkowania procesu formowania się galaktyk i utrzymania istniejących galaktyk w nienaruszonej strukturze. Ale astronomowie byli zaskoczeni zeszłorocznym odkryciem NGC 1052-DF4, stabilnej i starej galaktyki prawie bez ciemnej materii. Jak galaktyka może istnieć bez tego ważnego składnika? Czy nasze teorie dotyczące powstawania galaktyk są błędne? Niedawne badanie przeprowadzone przez międzynarodowy zespół pod kierownictwem UNSW Sydney sugeruje, że ciemna materia była tam od początku, ale została po prostu skradziona przez jej chciwego sąsiada. Astronomowie odkryli, że przyciąganie grawitacyjne p

Ostateczny los naszego Układu Słonecznego

Obraz
Jak skończy się nasz Układ Słoneczny? Niektórzy naukowcy mają odpowiedź: część zostanie pochłonięta a reszta prawdopodobnie się rozpadnie. Po tym, jak Słońce się zestarzeje Badanie prawdopodobnego losu naszego Układu Słonecznego jest „jednym z najstarszych zajęć astrofizyki, sięgającym wstecz do samego Newtona”, zgodnie z początkiem niedawnej publikacji, której głównym autorem jest Jon Zink (UC Los Angeles). Chociaż tradycja jest długa, dziedzina ta jest skomplikowana: rozwiązanie dynamicznych interakcji między wieloma ciałami jest nieustannie trudnym problemem. Co więcej, należy wziąć pod uwagę nie tylko dynamikę niezmiennych obiektów. Słońce będzie dramatycznie ewoluowało w miarę jego starzenia się na ciągu głównym, zwiększając swój rozmiar, który obejmie orbity Merkurego, Wenus i Ziemi, tracąc prawie połowę swojej masy w ciągu następnych 7 mld lat. Planety zewnętrzne przetrwają tę ewolucję, ale nie wyjdą bez szwanku: ponieważ grawitacyjne przyciąganie słonecznej masy jest tym, co rz

Powiew przeszłości – o CK Vulpeculae

Obraz
Międzynarodowy zespół astronomów odkrył, że CK Vulpeculae , po raz pierwszy widziana jako gwiazda nowa w 1670 roku, znajduje się około pięć razy dalej niż wcześniej sądzono. To sprawia, że eksplozja CK Vulpeculae z 1670 roku jest znacznie bardziej energetyczna niż wcześniej szacowano i umieszcza ją w tajemniczej klasie obiektów, które są zbyt jasne, aby być członkami dobrze poznanego rodzaju eksplozji znanych jako nowe , ale zbyt słabe, aby być supernowymi. 350 lat temu francuski mnich Anthelme Voituret zobaczył, jak w konstelacji Liska (Vulpeculae) rozbłysła nowa, jasna gwiazda. W następnych miesiącach gwiazda stała się prawie tak jasna, jak Gwiazda Polarna i była monitorowana przez niektórych czołowych astronomów, w tym Jana Heweliusza i Giovanniego Cassiniego, zanim po roku zniknęła z pola widzenia. Nowa gwiazda ostatecznie zyskała nazwę CK Vulpeculae i przez długi czas była uważana za pierwszy udokumentowany przykład nowej – krótkotrwałego zdarzenia astronomicznego powstałego w wyn

Dysk protoplanetarny wciąż zasilany przez macierzysty obłok

Obraz
Układy gwiazdowe, takie jak nasz własny, formują się wewnątrz międzygwiazdowych obłoków gazu i pyłu, które zapadają się, tworząc młode gwiazdy otoczone dyskami protoplanetarnymi. W obrębie tych dysków protoplanetarnych formują się planety, pozostawiając wyraźne wnęki, które ostatnio zaobserwowano w ewoluujących układach w czasie, gdy macierzysty obłok został wyczyszczony. Teraz ALMA pokazuje wyewoluowany dysk protoplanetarny z dużą szczeliną, wciąż zasilany przez otaczający go obłok za pośrednictwem dużych włókien akrecyjnych. To pokazuje, że akrecja materii na dysk protoplanetarny trwa dłużej niż wcześniej sądzono, wpływając na ewolucję przyszłego układu planetarnego. Zespół astronomów wykorzystał ALMA do badania procesu akrecji w obiekcie gwiazdowym [BHB2007] 1, układzie znajdującym się w końcówce Obłoku Molekularnego Fajka. Dane ALMA pokazują dysk pyłu i gazu wokół protogwiazdy oraz duże włókna gazu wokół tego dysku. Naukowcy interpretują te włókna jako wstęgi akrecyjne zasilające d

Spotkanie z galaktyką gwałtownie zakłóciło Drogę Mleczną

Obraz
Od dawna utrzymywane przekonanie, że Droga Mleczna, galaktyka zawierająca Ziemię i Układ Słoneczny, jest stosunkowo statyczna, zostało zachwiane przez świeże kosmiczne spojrzenie. Spiralny dysk gwiazd i planet jest ciągnięty, skręcany i deformowany z niezwykłą siłą mniejszej galaktyki – Wielkiego Obłoku Magellana (LMC). Naukowcy są przekonani, że LMC przekroczył granicę Drogi Mlecznej około 700 mln lat temu i ze względu na dużą zawartość ciemnej materii silnie zaburzył strukturę i ruch naszej galaktyki, gdy wpadł na nią. Efekty nadal są obserwowane dzisiaj i powinny wymusić rewizję tego, jak ewoluowała nasza galaktyka, twierdzą astronomowie. LMC, obecnie galaktyka satelitarna Drogi Mlecznej, jest widoczna jako słaby obłok z półkuli południowej – co zauważył jej imiennik, XVI-wieczny portugalski odkrywca Ferdinand Magellan. Poprzednie badania wykazały, że LMC, podobnie jak Droga Mleczna, jest otoczony halo ciemnej materii – nieuchwytnych cząsteczek, które otaczają galaktyki i nie absor

Dzięki mikrosoczewkowaniu grawitacyjnemu odkryto małą samotną planetę

Obraz
Astronomowie od dawna wierzą, że przez naszą galaktykę może dryfować od miliardów do bilionów samotnych planet, niezwiązanych z żadną gwiazdą macierzystą. Niedawne badanie pozwoliło zidentyfikować jednego takiego kandydata – potencjalnie pierwszy świat o masie ziemskiej, który zaobserwowali astronomowie jako swobodnie poruszający się. W ciągu ostatnich trzech dekad naukowcy odkryli ponad 4000 egzoplanet, obejmujących ogromny zakres mas, rozmiarów i temperatur, składu, właściwości orbitalnych i nie tylko. Jednak zdecydowana większość z nich ma jedną wspólną cechę: wszystkie krążą wokół gwiazdy. Chociaż może się to wydawać normalnym zachowaniem – w końcu jesteśmy raczej przywiązani do naszej własnej gwiazdy, tutaj na Ziemi – modele formowania się planet przewidują, że w naszej galaktyce powinna znajdować się duża populacja swobodnie poruszających się planet. Zgodnie z modelami, te planety o masie mniejszej niż Ziemia są wyrzucane ze swoich układów macierzystych poprzez interakcje z innym

Odkryto nową „skamieniałą galaktykę” zakopaną głęboko w Drodze Mlecznej

Obraz
Naukowcy pracujący na danych z Apache Point Observatory Galactic Evolution Experiment (APOGEE) Sloan Digital Sky Surveys (SDSS) odkryli „skamieniałą galaktykę” ukrytą w głębinach naszej Drogi Mlecznej. Wynik ten, opublikowany w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, może wstrząsnąć naszym zrozumieniem, w jaki sposób Droga Mleczna wyrosła na galaktykę, jaką widzimy dzisiaj. Proponowana skamieniała galaktyka mogła zderzyć się z Drogą Mleczną 10 mld lat temu, kiedy nasza galaktyka była jeszcze w powijakach. Astronomowie nazwali ją Herakles, na cześć starożytnego greckiego bohatera, który według mitologii otrzymał dar nieśmiertelności, a z mleka, które pił powstała Droga Mleczna. Pozostałości Heraklesa stanowią około ⅓ sferycznego halo Drogi Mlecznej. Ale jeżeli gaz i gwiazdy z Heraklesa stanowią tak duży procent galaktycznego halo, dlaczego nie wiedzieliśmy tego wcześniej? Odpowiedź tkwi w jej lokalizacji w głębi Drogi Mlecznej. „Aby znaleźć skamieniałą galaktykę, taką jak ta,

VLA ukazuje nowonarodzone dżety w odległych galaktykach

Obraz
Astronomowie korzystający z danych z trwającego przeglądu nieba VLASS (VLA Sky Survey) odkryli wiele odległych galaktyk z supermasywnymi czarnymi dziurami w swoich jądrach, które w ciągu ostatnich dwóch dekad wystrzeliły potężne, emitujące promieniowanie strumienie materii (dżety). Naukowcy porównali dane z VLASS z danymi z wcześniejszego przeglądu, w którym również wykorzystano VLA. „Znaleźliśmy galaktyki, które wcześniej nie wykazywały śladów strumieni materii, ale teraz wykazują wyraźne oznaki posiadania młodych, zwartych dżetów” – powiedziała dr Kristina Nyland, stypendystka NRC w Naval Research Laboratory. „Takie dżety mogą mieć duży wpływ na wzrost i ewolucję swoich galaktyk, ale nadal nie rozumiemy wszystkich szczegółów. Łapanie nowonarodzonych dżetów za pomocą takich przeglądów jak VLASS, jest miarą roli potężnych dżetów radiowych w kształtowaniu życia galaktyk na przestrzeni milionów lat” – powiedziała Nyland. VLASS to projekt, który będzie badał niebo widoczne przez VLA – oko

ASKAP znajduje rozbłyski radiowe w czasie rzeczywistym

Obraz
Podczas, gdy detektory cały czas odbierają potężne milisekundowe rozbłyski emisji radiowej z całego Wszechświata, poszukiwanie ich źródła nadal trwa. Jednak poszukiwanie światła sprzed i po wybuchu może okazać się kluczem do rozwikłania ich tajemnicy. Od czasu pierwszego odkrycia szybkich błysków radiowych (FRB) ponad dziesięć lat temu, astronomowie znaleźli ponad 100, w tym ponad 20 takich, które się powtarzają. Pomimo tej dużej i wciąż rosnącej próbki nadal nie wiadomo z całą pewnością, co je wywołuje. Wiele wiodących teorii na temat pochodzenia FRB zawiera przewidywania dotyczące innych emisji, które powinny dopełniać błysk radiowy. Na przykład narodziny namagnesowanej gwiazdy neutronowej powinny wytworzyć nie tylko FRB, ale także poświatę radiową – stabilniejszą emisję radiową, która pojawia się po wybuchu, a następnie zanika w czasie. Fakt, że nie znaleziono jeszcze żadnych poświat radiowych definitywnie związanych z FRB oznacza jedną z trzech rzeczy: 1) nie zdarzają się, 2) są s

Wykorzystanie soczewek grawitacyjnych do pomiaru ekspansji Wszechświata

Obraz
Jest to jedna z wielkich debat kosmologicznych: Wszechświat się rozszerza, ale jak szybko? Dwa znane pomiary dają różne wyniki. Fizyk z Leiden University, David Harvey, dostosował niezależną trzecią metodę pomiaru, wykorzystując właściwości zakrzywiania światła galaktyk przewidywane przez Einsteina. Od prawie wieku wiemy o tym, że Wszechświat się rozszerza. Astronomowie zauważyli, że światło od odległych galaktyk ma większą długość fali niż światło pobliskich galaktyk. Fale światła wydają się rozciągnięte (przesunięte ku czerwieni), co oznacza, że te odległe galaktyki się oddalają. Tę szybkość rozszerzania się Wszechświata, zwaną stałą Hubble’a, można zmierzyć. Pewne supernowe mają dobrze poznaną jasność, co pozwala oszacować ich odległość od Ziemi i powiązać ją z ich przesunięciem ku czerwieni. Na każdy megaparsek odległości (parsek to 3,3 roku świetlnego), prędkość, z jaką galaktyki się od nas oddalają, wzrasta o 73 km/s. Jednak coraz dokładniejsze pomiary mikrofalowego promieniowani

Naukowcy odkrywają prawdę o świecącej podczerwonej kilonowej

Obraz
Naukowcy ogłosili, że zaobserwowali najbardziej świecącą kandydatkę na kilonową w historii, odkrycie, które podważa konwencjonalne teorie na temat tego, co dzieje się po wybuchu promieniowania gamma. Wskazują one na możliwość narodzin masywnej, silnie namagnesowanej gwiazdy neutronowej zwanej magnetarem . Naukowcy po raz pierwszy wykryli błysk 22 maja 2020 roku, po tym, jak podróżował on przez 5,42 mld lat, aby dotrzeć do Ziemi. Korzystając z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, Obserwatorium Swift i wielu teleskopów naziemnych, zespół badawczy uważnie obserwował krótki rozbłysk gamma 200522A w całym spektrum elektromagnetycznym, od fal radiowych po promieniowanie rentgenowskie. Badania zaowocowały zebraniem jednych z najbardziej szczegółowych – i zdumiewających – obserwacji tego ekstremalnego zjawiska, a emisja w podczerwieni wykryta przez Hubble’a była 10 razy jaśniejsza niż przewidywano. „Obserwacje Hubble’a zostały zaprojektowane do poszukiwania emisji w podczerwieni, która jest wynikie

Kosmiczny ametyst w umierającej gwieździe

Obraz
Na Ziemi ametysty mogą się tworzyć, gdy bąble gazu w lawie ostygną w odpowiednich warunkach. W kosmosie umierająca gwiazda o masie podobnej do Słońca jest w stanie stworzyć strukturę dorównującą urokowi tych pięknych klejnotów. Gdy gwiazdy takie jak Słońce spalają swoje paliwo, odrzucają zewnętrzne warstwy, a jądro się kurczy. Korzystając z obserwatorium rentgenowskiego Chandra, astronomowie odkryli bańkę ultra gorącego gazu w centrum jednej z takich umierających gwiazd, mgławicę planetarną znajdującą się w naszej galaktyce, nazwaną IC 4593. Znajdująca się w odległości około 7800 lat świetlnych od Ziemi, IC 4593 to najodleglejsza mgławica planetarna, jaką dotychczas wykryto za pomocą Chandra. To nowe zdjęcie IC 4593 przedstawia promienie X w kolorze fioletowym, które wskazują na podobieństwo do ametystów występujących w geodach na całym świecie. Bąbel wykryty przez Chandra pochodzi od gazu podgrzanego do ponad miliona stopni. Te wysokie temperatury były prawdopodobnie generowane przez

Łapiąc radiową niespodziankę

Obraz
Very Large Array Sky Survey (VLASS) to ambitny projekt, którego celem jest wykonanie wysokiej rozdzielczości mapy radiowej obejmującej prawie 80% nieba. Kiedy zostanie ukończony w 2024 roku, da astronomom najbardziej szczegółowy obraz radiowego nieba, jaki kiedykolwiek zarejestrowano. Jednym z celów VLASS jest odkrywanie i mapowanie źródeł radiowych, takich jak kwazary i dżety radiowe z czarnych dziur. Aby stworzyć tę mapę Very Large Array (VLA) rejestruje obrazy nieba. Wykonując te obrazy, czasami rejestruje również zdarzenia, znane jako zjawiska tymczasowe na falach radiowych. Zjawiska tymczasowe na falach radiowych to krótkie zdarzenia, które mogą trwać zaledwie tygodnie lub dni. Jeżeli radioteleskop nie patrzy we właściwym kierunku, kiedy dochodzi do zjawisk, mogą one zostać przeoczone. Ale ponieważ VLASS mapuje duże odcinki nieba w stosunkowo krótkim czasie, ma duże szanse na wychwycenie zjawisk tymczasowych na falach radiowych, tak jak to miało miejsce w lipcu tego roku. 12 grudn

Wszechświat staje się coraz gorętszy

Obraz
Nowe badanie pokazuje, że w ciągu ostatnich 10 mld lat temperatura Wszechświata wzrosła dziesięciokrotnie. Badanie, opublikowane 13 października 2020 r. w Astrophysical Journal, dotyczyło historii termicznej Wszechświata w ciągu ostatnich 10 mld lat. Okazało się, że średnia temperatura gazu we Wszechświecie wzrosła ponad 10 razy w tym okresie i osiąga obecnie około 2 mln Kelwinów. „Nasze nowe pomiary stanowią bezpośrednie potwierdzenie przełomowej pracy Jima Peeblesa – laureata Nagrody Nobla z fizyki z 2019 roku – który przedstawił teorię dotyczącą formowania się wielkoskalowych struktur we Wszechświecie” – powiedział Yi-Kuan Chiang, główny autor pracy i pracownik naukowy w Ohio State University Center for Cosmology and AstroParticle Physics. Wielkoskalowa struktura Wszechświata odnosi się do globalnych wzorców galaktyk i gromad galaktyk w skalach wykraczających poza poszczególne galaktyki. Powstaje w wyniku grawitacyjnego zapadania się ciemnej materii i gazu. Odkrycie pokazało naukowc

Pierwszy brązowy karzeł odkryty za pomocą radioteleskopu

Obraz
Po raz pierwszy astronomowie wykorzystali obserwacje z radioteleskopu i dwóch obserwatoriów na Maunakea do odkrycia i scharakteryzowania zimnego brązowego karła, znanego również jako „super planeta” lub „nieudana gwiazda”. Odkrycie, oznaczone jako BDR J1750+3809, jest pierwszym obiektem protogwiazdowym wykrytym podczas obserwacji radiowych – do tej pory brązowe karły w dużej mierze odkrywano podczas badań nieba w podczerwieni. BDR J1750+3809 (nazywany przez zespół odkrywców „Elegast”) został po raz pierwszy zidentyfikowany przy użyciu danych z teleskopu LOFAR w Europie, a następnie potwierdzony za pomocą teleskopów na szczycie Maunakea, a mianowicie Międzynarodowe Obserwatorium Gemini i InfraRed Telescope Facility (który jest obsługiwany przez University of Hawaiʻi). Bezpośrednie odkrycie tych obiektów za pomocą czułych radioteleskopów, takich jak LOFAR, jest znaczącym przełomem, ponieważ pokazuje, że astronomowie mogą wykrywać obiekty, które są zbyt zimne i słabe, aby można je było z

Pochodzenie i orbity zderzających się czarnych dziur

Obraz
Liczba łączących się czarnych dziur wykrywanych przez detektory fal grawitacyjnych LIGO-Virgo nadal rośnie. Najnowsza publikacja danych daje łącznie prawie 50 kolizji! Ale w jaki sposób te układy podwójne z czarną dziurą w ogóle powstają? Dwa kanały formowania się Zanim dwie czarne dziury zderzą się i wyemitują fale grawitacyjne, muszą najpierw zostać połączone w okrążającą się nawzajem parę. Istnieją dwie wiodące teorie na temat tego, jak takie pary czarnych dziur mogą powstawać w naszym Wszechświecie. W ewolucji odosobnionego układu podwójnego, dwie masywne gwiazdy w gwiazdowym układzie podwójnym niezależnie ewoluują w czarne dziury. Podczas dynamicznych spotkań pojedyncze czarne dziury łączą się w pary w układy podwójne poprzez oddziaływanie grawitacyjne w centrum gęstej, zatłoczonej gromady gwiazd. Dwie wskazówki obserwacyjne Jak możemy określić, który kanał formowania się wytworzył układ podwójny czarnych dziur, jakie do tej pory wykryliśmy? W szczególności dwie sygnatury obserwac