Misja TESS odkrywa egzoplanetę rozmiarów Saturna
Astronomowie badający gwiazdy dostarczają cennej pomocy astronomom – łowcom planet, którzy dążą do realizacji głównego celu misji naukowej NASA – TESS.
W rzeczywistości astrosejsmolodzy – astronomowie, którzy badają fale sejsmiczne w gwiazdach pojawiające się jako zmiany jasności – często dostarczają cennych informacji do znajdywania właściwości nowo odkrytych planet.
Taka praca zespołowa umożliwiła odkrycie i scharakteryzowanie pierwszej planety zidentyfikowanej przez TESS, dla której można zmierzyć oscylacje jej gwiazdy macierzystej.
Planeta – TOI 197.01 (TOI – skrót od „TESS Object of Interest” czyli „obiekt zainteresowania TESS”) – jest opisywana jako „gorący Saturn”, a to dlatego, że ma mniej więcej ten sam rozmiar jak Saturn oraz znajduje się bardzo blisko swojej gwiazdy, okrążając ją w czasie zaledwie 14 dni, a zatem jest bardzo gorąca.
Satelita TESS został wystrzelony z przylądka Canaveral na Florydzie 18 kwietnia 2018 r. Podstawową misją statku kosmicznego jest poszukiwanie egzoplanet, planet znajdujących się poza Układem Słonecznym. Cztery kamery satelity przez niemal miesiąc spoglądają na 26 pionowych pasów nieba – najpierw na półkuli południowej, potem na północnej. Po dwóch latach TESS zeskanuje 85% nieba.
Astronomowie (i ich komputery) sortują obrazy, szukając tranzytów, malutkich spadków w jasności gwiazdy spowodowanych przez okrążającą ją planetę. Misja Kepler, poprzedniczka TESS, poszukiwała planety w ten sam sposób, ale skanowała wąski fragment Drogi Mlecznej i skupiała się na odległych gwiazdach.
TESS celuje w jasne, pobliskie gwiazdy, dzięki czemu astronomowie mogą śledzić swoje odkrycia, wykorzystując inne obserwacje naziemne i kosmiczne, aby dalej badać i charakteryzować gwiazdy i planety. W niedawno opublikowanym artykule zidentyfikowali docelową listę podobnych do Słońca gwiazd oscylujących, które mają być badane za pomocą danych z TESS – lista zawiera 25 000 gwiazd.
Astronomowie z TESS Asteroseismic Science Consortium (TASC) wykorzystują modelowanie asterosejsmiczne do określenia promienia, masy i wieku gwiazdy macierzystej. Dane te można łączyć z innymi obserwacjami i pomiarami w celu określenia właściwości planet orbitujących.
W przypadku gwiazdy macierzystej TOI 197, asterosejsmolodzy wykorzystali jej oscylacje do określenia, że ma ona wiek ok. 5 mld lat i jest trochę większa i cięższa od Słońca. Ustalili również, że TOI 197.01 jest planetą gazową o promieniu ok. 9 razy większym od Ziemi, co czyni ją mniej więcej rozmiarów Saturna. Ma 1/13 gęstości Ziemi i jest ok. 60 razy masywniejsza od niej.
Odkrycia te wiele mówią o zbliżającej się pracy TESS: „TOI 197 daje pierwsze spojrzenie na silny potencjał TESS do charakteryzowania egzoplanet przy użyciu asterosejsmologii”, napisali astronomowie w swoim artykule.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Źródło:
.jpg)
