Bezchmurne niebo planety pozasłonecznej
Astronomowie odkryli atmosferę planety pozasłonecznej, która jest pozbawiona chmur. To przełom w dążeniu do lepszego zrozumienia planet poza Układem Słonecznym.
Międzynarodowy zespół astronomów, kierowany przez dr Nikolaya Nikolova z Uniwersytetu Exeter, odkrył, że atmosfera „gorącego Saturna”, egzoplanety WASP-96b, nie posiada chmur.
Korzystając z 8,2-metrowego Bardzo Dużego Teleskopu ESO (VLT) w Chile, zespół zbadał atmosferę WASP-96b, gdy planeta przeszła przed tarczą swojej macierzystej gwiazdy. Pozwoliło to naukowcom zmierzyć spadek jasności światła gwiazdy, spowodowany przez planetę i jej atmosferę, a tym samym określić skład tej atmosfery.
Podobnie, jak indywidualne odciski palców są unikalne, tak samo atomy i cząsteczki mają unikalne właściwości widmowe, które można wykorzystać do wykrywania ich obecności w obiektach kosmicznych. Widmo WASP-96b pokazuje widmo sodu, który można zaobserwować jedynie w atmosferze wolnej od chmur.
WASP-96b to typowy gazowy olbrzym o temperaturze 1300 K, podobny do Saturna pod względem masy a rozmiarami przewyższający Jowisz o 20%. Planeta okrąża gwiazdę podobną do Słońca znajdującą się 980 lat świetlnych stąd, w gwiazdozbiorze Feniksa (niebo południowe), w połowie drogi pomiędzy α Piscis Austrini i α Eridani.
Nikolay Nikolov, główny autor badania powiedział: „Obserwowaliśmy ponad dwadzieścia widm tranzytowych planet pozasłonecznych. WASP-96b jest jedyną, która wydaje się całkowicie być pozbawiona chmur i która wykazuje tak czyste widmo sodu.”
Wiadomo, że w niektórych najcieplejszych i najchłodniejszych planetach Układu Słonecznego jak i w egzoplanetach, występują chmury i mgły. Obecność lub brak chmur oraz ich zdolność do blokowania światła odgrywa ważną rolę w całkowitym zbiorze energetycznym atmosfer planetarnych.
Sygnatura sodu widoczna w WASP-96b sugeruje atmosferę wolną od chmur. Obserwacje pozwoliły astronomom zmierzyć obfitość sodu w atmosferze planety oraz stwierdzić, że jest ona podobna do tej w Układzie Słonecznym.
WASP-96b zapewni również badaczom niepowtarzalną okazję określenia w przyszłych obserwacjach ilości innych związków chemicznych, takich jak woda, tlenek węgla czy dwutlenek węgla.
Sód jest siódmym pod względem powszechności pierwiastkiem we Wszechświecie. Na Ziemi związki sodu, takie jak sól, nadają wodzie morskiej słony smak oraz biały kolor na pustyniach. Wiadomo, że w życiu zwierząt sód reguluje aktywność serca oraz metabolizm. Jest także stosowany w technologii, np. w ulicznych lampach sodowych, które dają żółto-pomarańczowe światło.
Astronomowie planują badanie obfitości wody, tlenku węgla i dwutlenku węgla za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, Jamesa Webba oraz teleskopów naziemnych.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Źródło:
.jpg)
