Hubble bada bogatą w supernowe galaktykę spiralną
Teleskop Hubble’a uchwycił fascynujący obraz galaktyki spiralnej NGC 1309, bogatej w młode gwiazdy i unikalne eksplozje supernowych, które pomagają naukowcom lepiej zrozumieć ewolucję gwiazd i Wszechświata.
 |
| Galaktyka spiralna NGC 1309 widziana z przodu. Źródło: ESA/Hubble & NASA, L. Galbany, S. Jha, K. Noll, A. Riess |
Bogata w szczegóły galaktyka spiralna NGC 1309 lśni na tym zdjęciu wykonanym przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a. NGC 1309 znajduje się w odległości około 100 milionów lat świetlnych w konstelacji Erydanu.
To zachwycające zdjęcie z Hubble’a obejmuje niebieskawe gwiazdy NGC 1309, ciemnobrązowe obłoki gazu i perłowo-białe jądro, a także setki odległych galaktyk w tle. Prawie każda plamka, smuga i plama światła na tym zdjęciu to osobna galaktyka, z których niektóre świecą przez mniej gęste obszary samej NGC 1309. Jedynym wyjątkiem w tym pozagalaktycznym zestawie jest gwiazda w górnej części kadru, rozpoznawalna po kolcach dyfrakcyjnych. Gwiazda ta jest naszym sąsiadem, znajduje się zaledwie kilka tysięcy lat świetlnych od nas, w Drodze Mlecznej.
Hubble kilkakrotnie zwrócił swoją uwagę na NGC 1309; poprzednie zdjęcia tej galaktyki wykonane przez Hubble’a zostały opublikowane w 2006 i 2014 roku. Znaczna część zainteresowania naukowego NGC 1309 wynika z dwóch supernowych, SN 2002fk z 2002 roku i SN 2012Z z 2012 roku. SN 2002fk był doskonałym przykładem supernowej typu Ia, która powstaje w wyniku eksplozji pozbawionego powłoki jądra martwej gwiazdy (białego karła).
Z kolei SN 2012Z była nieco nietypowa. Została sklasyfikowana jako supernowa typu Iax: chociaż jej widmo przypominało widmo supernowej typu Ia, eksplozja nie była tak jasna, jak oczekiwano. Obserwacje HST wykazały, że w tym przypadku supernowa nie zniszczyła całkowicie białego karła, pozostawiając po sobie gwiazdę zombie, która świeciła jeszcze jaśniej niż przed eksplozją. Obserwacje NGC 1309 przeprowadzone przez teleskop Hubble’a na przestrzeni kilku lat sprawiły, że po raz pierwszy astronomowie dostrzegli układ gwiazdowy, który później wywołał niezwykłą eksplozję supernowej białego karła.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Źródło:
Czytaj też
