ALMA ujawnia, że planety mogą powstawać pod wpływem silnego promieniowania
Międzynarodowy zespół astronomów ujawnił wysokiej rozdzielczości obraz dysków protoplanetarnych w ekstremalnym środowisku.
 |
| Wizja artystyczna przedstawiająca proces formowania się planet w trudnych warunkach gwiazdowych. Źródło: NSF/AUI/NSF NRAO/S.Dagnello |
Nowe obserwacje z ALMA sugerują, że formowanie się planet może zachodzić nawet w trudnych środowiskach gwiazdowych, które wcześniej uważano za niegościnne.
Międzynarodowy zespół astronomów wykorzystał ALMA do zarejestrowania wysokiej rozdzielczości obrazów ośmiu dysków protoplanetarnych w gromadzie Sigma Orionis, która jest napromieniowana intensywnym światłem ultrafioletowym pochodzącym od pobliskiej masywnej gwiazdy. Ku swojemu zaskoczeniu, astronomowie znaleźli dowody na istnienie luk i pierścieni w większości dysków, struktur powszechnie kojarzonych z formowaniem się olbrzymich planet, takich jak Jowisz.
Spodziewaliśmy się, że wysoki poziom promieniowania w tej gromadzie zahamuje formowanie się planet w zewnętrznych regionach tych dysków – powiedziała główna autorka artykułu, Jane Huang. Ale zamiast tego widzimy oznaki, że planety mogą formować się w odległościach dziesiątek jednostek astronomicznych od swoich gwiazd, podobnie do tego, co zaobserwowaliśmy w mniej surowych środowiskach.
Poprzednie badania koncentrowały się na dyskach w regionach o niskim promieniowaniu UV. Nowe badania dostarczają obraz z ALMA o najwyższej rozdzielczości dysków w bardziej ekstremalnym środowisku. Obserwacje te sugerują, że procesy napędzające formowanie się planet są dość solidne i mogą działać nawet w trudnych warunkach – zauważyła Huang. Daje nam to większą pewność, że planety mogą formować się w jeszcze większej liczbie miejsc w całej Galaktyce, nawet w regionach, które wcześniej uważaliśmy za zbyt surowe.
Odkrycia te mają wpływ na zrozumienie procesu formowania się naszego Układu Słonecznego, który prawdopodobnie ewoluował w środowisku o podobnie wysokim promieniowaniu. Motywują one również do przyszłych badań dysków w jeszcze bardziej ekstremalnych środowiskach gwiazdowych.
Zespół badawczy wykorzystał najbardziej rozbudowaną konfigurację anten ALMA, aby uzyskać bezprecedensową szczegółowość obrazów dysków, osiągając rozdzielczość około 8 jednostek astronomicznych. Pozwoliło im to dostrzec wiele wyraźnych luk i pierścieni w kilku dyskach. Chociaż dokładna natura tych struktur dyskowych jest nadal przedmiotem dyskusji, uważa się, że sprzyjają one formowaniu się planet lub są konsekwencją interakcji między formującymi się planetami a materią dysku.
Badania te pokazują moc ALMA do studiowania procesów formowania się planet w różnych środowiskach w całej Galaktyce. W miarę jak astronomowie budują pełniejszy obraz tego, jak planety formują się w różnych warunkach, zbliżają się do zrozumienia pochodzenia Ziemi i występowania planet wokół innych gwiazd.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Źródło:
