Chemiczne znaczniki wysoce ekscentrycznego układu podwójnego W Aquilae
Naukowcy rozwikłali kosmiczne tajemnice umierającej gwiazdy, odsłaniając skomplikowany niebiański taniec i niezwykłą chemię.
Teleskop ALMA pokazuje, jak gaz wokół umierającej gwiazdy w W Aquilae został ukształtowany w wyniku interakcji z podobną do Słońca gwiazdą towarzyszącą. Obie gwiazdy znajdują się w jasnym, centralnym obszarze zdjęcia. Źródło: ALMA
Badania, których przełomowe wyniki ukazały się 4 stycznia 2024 roku w Nature Astronomy, odkrywają tajemnice orbity chłodnego czerwonego olbrzyma, który zrzuca swoje zewnętrzne warstwy w dramatycznym wietrze gwiazdowym podczas schyłku swojego istnienia.
W wynikach fascynującego badania końcowych etapów życia gwiazdy, naukowcy natknęli się na nieoczekiwaną emisję molekularną po jednej stronie gwiazdy. To kosmiczna anomalia wskazująca na zaangażowanie gorętszej gwiazdy towarzyszącej.
Główna autorka, dr Taïssa Danilovich, stypendystka Australijskiej Rady ds. Badań Naukowych (ARC) DECRA ze Szkoły Fizyki i Astronomii Uniwersytetu Monash, powiedziała:
Kiedy zauważyliśmy osobliwą emisję azotku krzemu po jednej stronie, wiedzieliśmy, że dzieje się coś niezwykłego.
Ten kosmiczny spektakl rozgrywa się w układzie W Orła (W Aqu), gdzie umierająca gwiazda nie jest samotnym wykonawcą, ale dzieli kosmiczną scenę z dłużej żyjącą gwiazdą podobną do Słońca. Do tej pory zawiłości ich orbity pozostawały owiane kosmiczną tajemnicą, a jedynie spekulowano, że może ona trwać wieki.
Jednak ostatnie odkrycia wynikające z badania dostarczają oszałamiającej odpowiedzi – mianowicie wysoce eliptyczną orbitę, której ukończenie jednego cyklu zajmuje około tysiąca lat.
Zespół skorzystał z symulacji hydrodynamicznych, aby zrozumieć, jak towarzysz podobny do Słońca wpływa na wiatr gwiazdowy umierającej gwiazdy. Teoretyczne wzory, przedstawione wizualnie jako koncentryczne pierścienie widziane z boku, nie pozostały jedynie w sferze teorii; zostały jednoznacznie potwierdzone przez dane z ALMA. Korzystając także z obserwacji instrumentu SPHERE na Bardzo Dużym Teleskopie oraz historycznych spostrzeżeń z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, zespół odkrył tajemnice gwiezdnych ruchów.
Implikacje wykraczają poza kosmiczny etap W Aquilae. To badanie stanowi pionierskie wykorzystanie techniki ALMA do wykrywania śladów chemicznych pozostawionych przez przeszłe spotkania gwiazd. Narzędzie to obiecuje odsłonić ukrytych towarzyszy innych enigmatycznych umierających gwiazd spowitych kosmicznym pyłem.
W galaktyce, gdzie niemal połowa gwiazd podobnych do naszego Słońca występuje w parach lub trójkach, te badania stanowią kamień milowy w poznaniu, w jaki sposób gwiezdni towarzysze wpływają na losy swoich niebiańskich sąsiadów.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Źródło:
.jpg)
