Nie tak przeciętna kosmiczna eksplozja. Nowe klasyczne
Podczas badań klasycznych nowych przy użyciu VLBA, jedna z badaczek odkryła dowody wskazujące na możliwość błędnej klasyfikacji tych obiektów jako zwykłych. Nowe obserwacje wykazały emisję nietermiczną pochodzącą od klasycznej nowej, z towarzyszącym karłem.
Wizja artystyczna przedstawiająca V1674 Herculis, klasyczną nową znajdującą się w układzie podwójnym składającym się z białego karła i drugiej gwiazdy karłowatej. Źródło: B. Saxton (NRAO/AUI/NSF)
Wyniki badań zostały opublikowane w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
V1674 Herculis jest klasyczną nową, z białym karłem oraz drugim karłem jako towarzyszem. Obecnie jest to najszybsza klasyczna nowa w historii. Podczas badań właściwości V1674Her za pomocą Very Long Baseline Array (VLBA), Montana Williams, absolwentka New Mexico Tech, kierująca tym badaniem, potwierdziła nieoczekiwane zjawisko – emisję nietermiczną pochodzącą z tej nowej. Otrzymane dane są istotne, gdyż przekazują Williams i jej współpracownikom wiele informacji na temat tego, co się dzieje w tym układzie. Odkrycie zespołu różni się od prostych eksplozji wywołanych ciepłem, które naukowcy wcześniej oczekiwali u klasycznych nowych.
Klasyczne nowe były historycznie uważane za proste eksplozje, emitujące głównie energię cieplną – powiedziała Williams. Jednak w oparciu o ostatnie obserwacje za pomocą teleskopu Fermiego, ten prosty model nie jest do końca poprawny. Zamiast tego wydaje się, że są one nieco bardziej skomplikowane. Korzystając z VLBI, byliśmy w stanie uzyskać bardziej szczegółowy obraz jednej z głównych komplikacji, emisji nietermicznej.
Wykrywanie klasycznych nowych z towarzyszącymi karłami za pomocą techniki VLBI są rzadkością. Przykładem takiego systemu jest V1674Her. Faktycznie, takie detekcje są tak rzadkie, że do tej pory zgłoszono tylko jeden przypadek tego samego typu detekcji, gdzie składniki synchrotronowe są rozdzielone radiowo. Jest to częściowo spowodowane zakładaną charakterystyką klasycznych nowych.
Detekcje nowych przez VLBI stały się możliwe dopiero niedawno dzięki ulepszeniom technik VLBI, w szczególności czułości instrumentów i rosnącej szerokości pasma lub ilości częstotliwości, które możemy rejestrować w danym momencie – powiedziała Williams. Dodatkowo, ze względu na poprzednią teorię dotyczącą klasycznych nowych, nie uważano ich za idealne cele do badań VLBI. Teraz wiemy, że nie jest to prawdą, ponieważ obserwacje na wielu długościach fal wskazują na bardziej złożony scenariusz.
Ta rzadkość sprawia, że nowe obserwacje zespołu stanowią ważny krok w zrozumieniu ukrytego życia klasycznych nowych i tego, co ostatecznie prowadzi do ich wybuchowego zachowania.
Badając obrazy z VLBI i porównując je z innymi obserwacjami z Very Large Array (VLA), Fermi-LAT, NuSTAR i Swift, możemy określić, co może być przyczyną emisji, a także wprowadzić poprawki do poprzedniego uproszczonego modelu – powiedziała Williams. W tej chwili próbujemy ustalić, czy energia nietermiczna pochodzi z grudek gazu wpadających na inne kępy gazu, co wywołuje szoki, czy też czegoś innego.
Ponieważ obserwacje dokonane przez teleskopy Fermi i NuSTAR już wcześniej wskazywały na nietermiczną emisję z V1674Her, klasyczna nowa stała się doskonałym obiektem do badań. Zespół naukowców pod przewodnictwem Williams ma za zadanie potwierdzić lub obalić te odkrycia. Co więcej, nowa okazała się niezwykle interesująca ze względu na swoją szybką ewolucję oraz fakt, że w przeciwieństwie do supernowych, jej układ macierzysty nie został zniszczony, lecz pozostał prawie nienaruszony po eksplozji. Williams wyjaśniła: Większość źródeł astronomicznych nie ulega znaczącym zmianom przez lata, a nawet przez sto lat. Jednak ta supernowa stała się 10 000 razy jaśniejsza w ciągu jednego dnia, a następnie powróciła do swojego normalnego stanu w zaledwie 100 dni. Dodatkowo, ponieważ układy macierzyste klasycznych nowych pozostają nienaruszone, istnieje możliwość, że będziemy mogli obserwować kolejne eksplozje tej nowej, co daje nam więcej szans na zrozumienie przyczyn i mechanizmów tego zjawiska.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Źródło:
.jpg)
