Odkryto największą strukturę gazu atomowego wokół zwartej grupy galaktyk
Astronomowie korzystający z radioteleskopu FAST zaobserwowali największą znaną strukturę gazu atomowego wokół znanej grupy galaktyk Kwintet Stephana.
Mapa emisji linii wodoru 21-cm (pokazana jako czerwona mgiełka) w pobliżu Kwintetu Stephana, słynnej zwartek grupy galaktyk odkrytej w 1877 roku, nałożona na głęboki, optyczny kolorowy obraz.
Źródło: NASA, ESA, CSA, and STScI.
Gaz atomowy jest podstawowym materiałem, z którego powstają wszystkie galaktyki. Ewolucja galaktyk to przede wszystkim procedura akrecji gazu atomowego z ośrodka międzygalaktycznego a następnie przekształcania go w gwiazdy.
Z tego powodu obserwowanie i badanie gazu atomowego w galaktykach i wokół nich jest kluczowe dla badania modeli formowania się i ewolucji galaktyk. Najbardziej bezpośrednią metodą badania gazu atomowego jest obserwacja emisji linii wodoru atomowego w paśmie fal radiowych 21-cm.
Niedawno międzynarodowy zespół kierowany przez XU Conga, naukowca z National Astronomical Observatories Chińskiej Akademii Nauk (NAOC), przeprowadził obserwacje głębokiego mapowania emisji linii wodoru 21-cm za pomocą 19-wiązkowego odbiornika Five-hundred-meter Aperture Spherical Telescope (FAST) w regionie wokół słynnej zwartej grupy galaktyk Kwintet Stephana i odkrył bardzo dużą strukturę gazu atomowego o długości 2 milionów lat świetlnych (około 20 razy większą od Drogi Mlecznej).
Ich odkrycie zostało opublikowane 19 października w czasopiśmie Nature.
FAST jest obecnie największym i najczulszym jednotalerzowym radioteleskopem na świecie, a jego 19-wiązkowy odbiornik jest największym wielowiązkowym układem zasilającym w paśmie L do obserwacji linii wodoru 21-cm. Pełne uruchomienie 19-wiązkowego odbiornika FAST otworzyło nowe okno na obserwacje gazu atomowego we Wszechświecie, szczególnie gazu rozproszonego o niskiej gęstości, znajdującego się daleko od galaktyk.
Od czasu odkrycia przez francuskiego astronoma Edouarda Stephena w 1877 roku, Kwintet Stephana wciąż ujawnia zagadki związane ze skomplikowaną siecią oddziaływań galaktyka-galaktyka i galaktyka-ośrodek wewnątrzgrupowy w grupie.
Nowe obserwacje pokazują, że wielkoskalowy, rozproszony gaz o niskiej gęstości istnieje daleko od centrum grupy i prawdopodobnie gaz ten znajduje się tam od ponad miliona lat. Obserwacje podważają obecną teorię powstawania/ewolucji grup galaktyk, ponieważ nie jest jasne, jak gaz atomowy może przetrwać jonizację przez międzygalaktyczne tło UV w tak długiej skali czasowej.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Źródło:
