Odkryto układ planetarny z pięcioma planetami skalistymi
Międzynarodowe badania potwierdziły odkrycie pięciu egzoplanet w tym samym układzie planetarnym, z których dwie są podobne do Merkurego. Odkrycie dostarcza wskazówek na temat tego, jak tworzą się te niezwykłe, bardzo gęste planety.
Wizja artystyczna układu z pięcioma egzoplanetami. Źródło: NASA/JPL-Caltech.
Międzynarodowy zespół astronomów znalazł układ planetarny orbitujący wokół chłodnej gwiazdy HD 23472, w skład którego wchodzą trzy superziemie i dwie planety określanych mianem supermerkury. Chcieliśmy obserwować ten układ planetarny, aby scharakteryzować skład małych planet i zbadać przejście między posiadaniem atmosfery lub jej brakiem, co może być związane z odparowaniem atmosfery z powodu napromieniowania gwiazdy – wyjaśnia Susana Barros, naukowiec z Instituto de Astrofísica e Ciências do Espaço's (IAC), która kierowała badaniem. Co zaskakujące, zespół odkrył, że układ ten składa się z trzech superziem ze znaczącą atmosferą i dwóch planet typu supermerkury, które są najbliższymi planetami gwiazdy. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics 27 września 2022 roku.
Pięć planet w układzie HD 23472, z których trzy mają masy mniejsze od Ziemi, to jedne z najlżejszych egzoplanet, których masy mierzono metodą prędkości radialnych. Technika ta wykrywa drobne zmiany w prędkości gwiazdy na linii naszego widzenia wywołane przez orbitującą planetę. Odkrycie było możliwe dzięki bardzo wysokiej precyzji spektrografu ESPRESSO zamontowany na Bardzo Dużym Teleskopie (VLT) ESO w Chile.
Enigmatyczne pochodzenie supermerkurych
Superziemie i supermerkure są pod względem składu odpowiednikami Ziemi i Merkurego o wyższej masie. Różnią się tym, że supermerkure mają większą zawartość żelaza (i żelazne jądro). Tego typu egzoplanety są rzadkie. W rzeczywistości znanych jest tylko osiem, licząc dwie niedawno odkryte.
Merkury jest jedną z najgęstszych planet w Układzie Słonecznym i nie wiadomo, dlaczego ma stosunkowo większe i masywniejsze jądro niż Ziemia i inne planety naszego Układu. Niektóre możliwe wyjaśnienia mówią o gigantycznym uderzeniu, które usunęło część płaszcza planety lub, ponieważ Merkury jest najgorętszą planetą, jego wysoka temperatura mogła spowodować odparowanie części płaszcza. Odkrycie innych gęstych, podobnych do Merkurego planet wokół innych gwiazd jest kluczem do zrozumienia powstawania takich obiektów.
W rzeczywistości, odkrycie dwóch supermerkurych w tym samym układzie planetarnym, zamiast jednego, oferuje naukowcom odkrywczy obraz. Po raz pierwszy, używając spektrografu ESPRESSO, odkryliśmy układ z dwoma supermerkurymi. To pomaga nam zrozumieć, jak te planety się uformowały – mówi Alejandro Suárez, naukowiec z IAC i współautor tego badania. Możliwość dużego zderzenia w celu wytworzenia supermerkurego jest już bardzo mało prawdopodobna, dwa olbrzymie zderzenia w tym samym układzie wydają się bardzo nieprawdopodobne.
Zrozumienie, w jaki sposób uformowały się te dwa supermerkure, będzie wymagało dalszej charakterystyki składu tych planet, komentuje Jonay González, naukowiec z IAC współautor tego badania. Przyszły Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT) i jego pierwsza generacja spektrografu wysokiej rozdzielczości ANDES, zapewni po raz pierwszy zarówno wymaganą czułość, jak i precyzję, aby zbadać skład ich powierzchni lub istnienie i skład potencjalnej atmosfery.
Dla zespołu jest to tylko pierwszy krok w kierunku ich ostatecznego celu: znalezienie innej Ziemi. Istnienie atmosfery dałoby nam wgląd w formowanie się i ewolucję układu planetarnego, a także ma wpływ na zdatność do zamieszkania planet. Chcielibyśmy rozszerzyć ten rodzaj badań planet o dłuższym okresie, które mają bardziej przyjazne temperatury – podsumowuje Barros.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Źródło:
.jpg)
