FAST odkrywa nowe odległe pulsary
Radioteleskop sferyczny Five-hundred-meter Aperture Spherical radio Telescope (FAST) odkrył nową grupę silnie namagnesowanych, pulsujących gwiazd neutronowych znajdujących się poza głównym dyskiem Drogi Mlecznej.
Wizja artystyczna pulsara milisekundowego i jego gwiezdnego towarzysza.
Źródło: European Space Agency & Francesco Ferraro (Bologna Astronomical Observatory)
Skarby gromad kulistych
Pulsary są zwartymi pozostałościami po wyewoluowanych gwiazdach, które szybko wirują, świecąc wiązką emisji w kierunku Ziemi niczym latarnie morskie o niewiarygodnie precyzyjnym okresie. Możemy użyć tych kosmicznych zegarów do badania galaktyki wokół nas, wykorzystując ich precyzyjne czasy, aby dowiedzieć się więcej o ewolucji gwiazd, ich środowisku, ośrodku międzygwiazdowym i nie tylko.
Ale pulsary istnieją również poza stosunkowo bliskim dyskiem Drogi Mlecznej! Szczególnie interesującym miejscem do ich poszukiwania jest wnętrze gromad kulistych, które orbitują wokół naszej Galaktyki.
Pulsary w gromadach kulistych są często dość egzotyczne. Wśród tych, które wykryli naukowcy w gromadach kulistych znajdują się jedne z najszybciej wirujących, zaćmieniowe układy podwójne, układy potrójne oraz pulsary na ekscentrycznych orbitach ze swoimi towarzyszami. Identyfikując więcej obiektów z tej gamy interesujących obiektów, możemy dowiedzieć się o szerokim zakresie efektów ewolucji gwiazd w starych gromadach.
Wyzwanie? Pulsary w gromadach kulistych są bardzo odległe i często bardzo słabe. Naukowcy potrzebują dużych i czułych przeglądów radiowych, aby polować na te tajemnicze ciała – i tu właśnie wkracza FAST.
Olbrzymi teleskop na polowaniu
FAST, olbrzymi teleskop wkomponowany w krajobraz w południowo-zachodnich Chinach, rozpoczął swoje badanie pulsarów w gromadach kulistych w 2018 roku. Od tego czasu teleskop ten poszukuje oznak słabych, pulsujących gwiazd neutronowych w obrębie gromad kulistych Drogi Mlecznej.
W nowym badaniu zespół naukowców przedstawia najnowsze wyniki tego przeglądu, które obejmują:
- odkrycie 24 nowych pulsarów w 15 gromadach kulistych, co podwaja liczbę pulsarów znanych z gromad kulistych na niebie FAST;
- pierwsze w historii detekcje pulsarów w gromadach kulistych M2, M10 i M14;
- odkrycie kilku nowych pulsarów typu „czarna wdowa” i „czerwony grzbiet” – układów podwójnych, w których gwiazda o bardzo niskiej masie krąży blisko pulsara milisekundowego, a pulsar stopniowo konsumuje swojego towarzysza;
- dodatkowe pomiary wcześniej odkrytych pulsarów.
Nowe odkrycia z tych gromad kulistych to przede wszystkim pulsary w układach podwójnych – prawdopodobnie ze względu na niski wskaźnik spotkań w tych gromadach, co pozwoliłoby układom podwójnym przetrwać dłużej.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Źródło:
.jpg)
