Posty

Wyświetlanie postów z styczeń, 2025

Astronomowie dostrzegają niespotykane dotąd zjawiska na skraju aktywnej czarnej dziury

Obraz
Zespół astronomów monitorujący supermasywną czarną dziurę w odległej galaktyce wykryły cechy, których nigdy wcześniej nie widziano. Galaktyka aktywna 1ES 1927+654 (zakreślona), skrywająca centralną supermasywną czarną dziurę. Źródło: Pan-STARRS Międzynarodowe zespoły astronomów monitorujące supermasywną czarną dziurę w sercu odległej galaktyki wykryły cechy, których nigdy wcześniej nie widziano, wykorzystująca dane z misji NASA i innych instrumentów. Cechy te obejmują uruchomienie strumienia plazmy poruszającego się z prędkością prawie ⅓ prędkości światła oraz niezwykłe, szybkie fluktuacje promieniowania rentgenowskiego, które prawdopodobnie powstają w pobliżu samej krawędzi czarnej dziury . Źródłem jest 1ES 1927+654 , galaktyka aktywna znajdująca się w odległości około 270 milionów lat świetlnych w konstelacji Smoka . Zawiera ona centralną czarną dziurę o masie odpowiadającej około 1,4 miliona Słońc. W 2018 roku czarna dziura zaczęła zmieniać swoje właściwości na naszych oczach,...

Webb obserwuje powstawanie i rozszerzanie się bogatych w węgiel powłok pyłowych w układzie gwiazdowym

Obraz
Badania pokazują, w jaki sposób pierwiastki niezbędne do życia, takie jak węgiel, stały się tak rozpowszechnione we Wszechświecie. Dwa obrazy w średniej podczerwieni z Teleskopu Webba przedstawiające układ Wolfa-Rayeta 140 pokazują bogaty w węgiel pył poruszający się w przestrzeni. Po prawej stronie dwa trójkąty z głównych obrazów są dopasowane, aby pokazać, jak dużą różnicę robi 14 miesięcy: Pył oddala się od centralnych gwiazd z prędkością prawie 1% prędkości światła. Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI; Science: Emma Lieb (University of Denver), Ryan Lau (NSF NOIRLab), Jennifer Hoffman (University of Denver) Astronomowie od dawna próbują prześledzić, w jaki sposób pierwiastki takie jak węgiel, który jest niezbędny do życia, stają się szeroko rozpowszechnione w całym Wszechświecie. Teraz Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba zbadał bardziej szczegółowo jedno źródło bogatego w węgiel pyłu w naszej własnej Galaktyce Drogi Mlecznej : Wolf-Rayet 140 , układ dwóch masywnych gwiazd, które poruszają s...

Odkryto, że egzoplanety krążące wokół czerwonych karłów są narażone na ekstremalne warunki kosmicznej pogody

Obraz
Według nowych badań, które dotyczyły wpływu promieniowania X na potencjalne planety wokół najpopularniejszych typów gwiazd, egzoplanety muszą być przygotowane na ekstremalne warunki pogodowe. Wizja artystyczna pokazująca egzoplanetę Wolf 359 na pierwszym planie i potencjalną planetę na orbicie wokół niej w tle. Źródło: Rentgenowskie: NASA/CXC/SAO/S.Wolk, i inni; Ilustracja: NASA/CXC/SAO/M.Weiss; Obróbka zdjęcia: NASA/CXC/SAO/N. Wolk Astronomowie odkryli, że tylko planeta zawierająca gazy cieplarniane w swojej atmosferze, podobnie jak Ziemia, i znajdująca się w stosunkowo dużej odległości od badanej gwiazdy, miałaby szansę na podtrzymanie życia w znanej nam formie wokół pobliskiej gwiazdy. Wolf 359 to czerwony karzeł o masie około 1/10 masy Słońca. Czerwone karły są najczęściej występującą populacją gwiazd we Wszechświecie i żyją miliardy lat, zapewniając wystarczająco dużo czasu na rozwój życia. Znajdujący się w odległości zaledwie 7,8 lat świetlnych Wolf 359 jest również jedną z gw...

Hubble odkrywa zaskakujący spiralny kształt galaktyki, w której znajduje się młody strumień

Obraz
Kwazary to odległe galaktyki z supermasywnymi czarnymi dziurami, otoczone gorącymi dyskami wirującego gazu, które mogą wyrzucać strumienie materii. Obraz galaktyki spiralnej J0742+2704 z zaznaczonym warkoczem pływowym oraz obraz galaktyki pierścieniowej. Źródło: NASA, ESA, Kristina Nyland (U.S. Naval Research Laboratory); Obróbka zdjęcia: Joseph DePasquale (STScI) Nocne niebo zawsze odgrywało kluczową rolę w nawigacji, od wczesnych przepraw przez oceany po współczesny GPS. Oprócz gwiazd, Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych wykorzystuje kwazary jako sygnały nawigacyjne. Kwazary to odległe galaktyki z supermasywnymi czarnymi dziurami , otoczone gorącymi dyskami wirującego gazu, które mogą wyrzucać strumienie materii. Po przełomowym odkryciu w 2020 roku nowo narodzonych strumieni w wielu kwazarach, aspirująca oficer marynarki Olivia Achenbach z Akademii Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych wykorzystała Kosmiczny Teleskop Hubble’a do ujawnienia zaskakujących właściwości jednego z ...

Badania pokazują wpływ superziemi na Układ Słoneczny

Obraz
Absolwentka Florida Tech opracowała mapę „alternatywnego losu” naszego Układu Słonecznego, gdyby zamiast istniejącego pasa planetoid w jego miejscu znajdowała się dodatkowa planeta. Wizja artystyczna superziemi. Źródło: David A. Aguilar Artykuł Emily Simpson zatytułowany: „Jak planeta między Marsem a Jowiszem może wpływać na wewnętrzny Układ Słoneczny ? Wpływ na ruch orbitalny, nachylenie i ekscentryczność” został opublikowany w Icarus, czasopiśmie poświęconym publikowaniu badań dotyczących Układu Słonecznego. Współautorem pracy jest jej doradca, adiunkt nauk planetarnych Howard Chen. Opracowali oni model 3D, który symuluje, w jaki sposób architektura orbitalna Układu Słonecznego mogła ewoluować inaczej wraz z powstaniem planety o masie co najmniej dwukrotnie większej od masy Ziemi – superziemi – zamiast pasa planetoid . Co by było, gdyby pas planetoid, zamiast tworzyć pierścień mniejszych planetoid , którym jest dzisiaj, utworzył planetę między orbitami Marsa i Jowisza?  – zapyt...

Nowo odkryta klasa galaktyk może wskazywać na wczesny rozwój czarnej dziury

Obraz
Zespół astronomów przeanalizował dane z Teleskopu Webba, pochodzące z wielu badań, w celu zestawienia jednej z największych jak dotąd próbek „małych czerwonych kropek”. Obrazy NIRCam małych czerwonych kropek. Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI, Dale Kocevski (Colby College) W grudniu 2022 roku, niecałe sześć miesięcy po rozpoczęciu operacji naukowych, Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba ujawnił coś, czego nigdy wcześniej nie widziano: liczne czerwone obiekty, które wydają się małe na niebie, a które naukowcy wkrótce nazwali „małymi czerwonymi kropkami” (LRD) . Chociaż kropki te są dość liczne, naukowcy są zakłopotani ich naturą, powodem ich unikalnych kolorów i tym, co przekazują o wczesnym Wszechświecie. Zespół astronomów zebrał niedawno jedną z największych jak dotąd próbek LRD, z których prawie wszystkie istniały w ciągu pierwszych 1,5 miliarda lat po Wielkim Wybuchu . Odkryli oni, że duża część LRD w ich próbce wykazywała oznaki obecności rosnących supermasywnych czarnych dziur . Jesteśmy ...

Badania ujawniają więcej ukrytych supermasywnych czarnych dziur niż oczekiwano

Obraz
Próba odnalezienia niektórych z największych, najbardziej aktywnych czarnych dziur we Wszechświecie pozwala lepiej oszacować stosunek ukrytych do nieukrytych potworów. Supermasywna czarna dziura otoczona torusem gazu i pyłu przedstawiona w czterech różnych długościach fal światła. Widzialne światło (góra po prawej) i niskoenergetyczne promienie rentgenowskie (dół po lewej) są blokowane przez torus; podczerwień (góra po lewej) jest rozpraszana i ponownie emitowana; a niektóre wysokoenergetyczne promienie rentgenowskie (dół po prawej) mogą przenikać przez torus. Źródło: NASA/JPL-Caltech Niedawno wiele teleskopów pomogło naukowcom przeszukiwać niebo w poszukiwaniu supermasywnych czarnych dziur – tych, które są nawet miliardy razy masywniejsze od Słońca. Nowe badania są wyjątkowe, ponieważ prawdopodobieństwo znalezienia masywnych czarnych dziur ukrytych za gęstymi obłokami gazu i pyłu było takie samo, jak w przypadku tych, które nie są ukryte. Astronomowie uważają, że w centrum każdej duż...

Superziemia kontra pod-neptun? Zwycięzcą jest superwenus!

Obraz
Nowe dane obserwacyjne z JWST i modele symulacyjne potwierdziły istnienie nowego typu planety, niepodobnej do niczego, co można znaleźć w Układzie Słonecznym. Wizja artystyczna GJ 1214 b przechodzącej przed swoją gwiazdą macierzystą. Metoda tranzytów pozwala astronomom badać egzoplanety, obserwując, które długości fal światła przygasają, gdy światło gwiazdy przechodzi przez atmosferę egzoplanety. Źródło: NAOJ Do tej pory potwierdzono istnienie ponad 5000 egzoplanet wokół gwiazd innych niż Słońce. Wiele egzoplanet nie przypomina żadnej z planet Układu Słonecznego , co utrudnia odgadnięcie ich prawdziwej natury. Jeden z najczęstszych typów egzoplanet mieści się w przedziale rozmiarów pomiędzy Ziemią a Neptunem. Astronomowie debatowali nad tym, czy są to skaliste planety podobne do Ziemi z gęstą, bogatą w wodór atmosferą, czy też lodowe planety podobne do Neptuna otoczone bogatą w wodę atmosferą, zwane wodnymi światam i. Poprzednie badania były utrudnione przez warstwy gęstych chmur, kt...

Młode gwiazdy na podwórku Drogi Mlecznej rzucają wyzwanie naszemu rozumieniu ich formowania się

Obraz
JWST i ALMA ujawniają ukryte skupiska młodych gwiazd, ukazując, w jaki sposób narodziły się niektóre z pierwszych gwiazd we Wszechświecie. Wizja artystyczna formowania się młodych gwiazd w Wielkim Obłoku Magellana. Źródło: NSF/AUI/NSF NRAO/S.Dagnello Astronomowie dokonali przełomowych odkryć dotyczących formowania się młodych gwiazd w Wielkim Obłoku Magellana (LMC) , wykorzystując Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) wraz z obserwacjami Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) . Badania, których wyniki opublikowano w The Astrophysical Journal, dają nowy wgląd we wczesne etapy formowania się masywnych gwiazd poza naszą Galaktyką . 6-7 miliardów lat temu super gromady gwiazd (SSC) były głównym sposobem formowania się gwiazd, produkując setki gwiazd każdego roku. Ten typ formowania się gwiazd jest w zaniku, a super gromady gwiazd są bardzo rzadko spotykane w naszym lokalnym Wszechświecie. Obecnie znane są tylko dwie super gromady gwiazd w Drodze Mlecznej i jedna w LMC, z k...

Masywna czarna dziura we wczesnym Wszechświecie ucięła sobie drzemkę po przejedzeniu się

Obraz
Naukowcy zauważyli masywną czarną dziurę we wczesnym Wszechświecie, która „drzemie” po przyjęciu zbyt dużej ilości gazu. Wizja artystyczna czarnej dziury w jednym z jej krótkich okresów szybkiego wzrostu. Źródło: Jiarong Gu Niczym niedźwiedź objadający się łososiem przed zimową hibernacją, czy też bardzo wyczekiwana drzemka po świątecznym obiedzie, ta czarna dziura przejadła się do tego stopnia, że pozostaje uśpiona w swojej macierzystej galaktyce . Międzynarodowy zespół astronomów, kierowany przez Uniwersytet w Cambridge, wykorzystał Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba do wykrycia tej czarnej dziury we wczesnym Wszechświecie, zaledwie 800 milionów lat po Wielkim Wybuchu . Czarna dziura jest olbrzymia – 400 milionów razy masywniejsza od naszego Słońca – co czyni ją jedną z najbardziej masywnych czarnych dziur odkrytych przez Webba na tym etapie rozwoju Wszechświata. Czarna dziura jest tak ogromna, że stanowi około 40% całkowitej masy swojej galaktyki macierzystej: dla porównania, większo...

Skarbnica niewidocznych gwiazd poza „Smoczym Łukiem”

Obraz
Międzynarodowy zespół astronomów wykonał zdjęcia 44 pojedynczych gwiazd w galaktyce tak odległej, że ich światło pochodzi z czasów, gdy Wszechświat miał zaledwie połowę swojego obecnego wieku. Na tym powiększonym fragmencie zdjęcia galaktyki Abell 370, galaktyka macierzysta, w której odkryto 44 gwiazdy, pojawia się kilkakrotnie: na normalnym zdjęciu (po lewej) oraz na zniekształconym obrazie wyglądającym jak rozciągnięta smuga światła. Źródło: NASA Spoglądanie do połowy obserwowalnego Wszechświata i oczekiwanie zobaczenia pojedynczych gwiazd jest w astronomii uważane za niewarte zachodu, trochę jak podnoszenie lornetki na Księżyc w nadziei na dostrzeżenie pojedynczych ziaren pyłu wewnątrz jego kraterów. Jednak dzięki kosmicznemu dziwactwu natury, międzynarodowy zespół astronomów właśnie tego dokonał. Korzystając z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba , Fengwu Sun z Center for Astrophysics | Harvard & Smithsonian (CfA) i jego zespół zaobserwowali galaktykę znajdującą się prawie 6,5 m...