Vega - astronotki

Wiele galaktyk posiada w swoich jądrach supermasywne czarne dziury, które są tysiąc raz większe od naszej, np. jądro M87, którego obraz został wykonany przez Teleskop Horyzontu Zdarzeń (EHT) w 2020 roku. Ale Sgr A* jest stosunkowo blisko nas, zaledwie około 25 000 lat świetlnych, a jej bliskość oferuje astronomom unikalną możliwość zbadania supermasywnej czarnej dziury. Wizualizacja symulowanej aktywności rozbłyskowej i obłoków materii wokół supermasywnej czarnej dziury w centrum Galaktyki, Sgr A*. Źródło: ESO, Gfycat. Supermasywna czarna dziura w jądrze naszej Galaktyki ,  Sagittarius A* , ma skromne rozmiary – zaledwie 4,15 miliona mas Słońca. Naukowcy pracujący przy programie EHT opublikowali niedawno submilimetrowy obraz, na którym widać ją oświetloną przez jej świecące otoczenie. Gaz i pył powoli akreują na otaczające czarną dziurę gorące, podobne do dysku środowisko i promieniują w całym spektrum elektromagnetycznym . Epizodyczna akrecja i zmienne wybuchy promieniowania do...

Grupa astronomów doszła do wniosku, że tajemnicze ustawienie orbit w niektórych układach gwiazdowych nie jest spowodowane zakłóceniami z zewnątrz, lecz pochodzi z wnętrza samych układów gwiazdowych. Wizja artystyczna gwiazdy otoczonej dyskiem protoplanetarnym. Źródło: NASA/JPL-Caltech. Powstaje tajemnica Uważa się, że kiedy tworzy się układ gwiazdowy, wszystko jest ułożone w jednej linii: gwiazda formuje się, zapoczątkowuje syntezę jądrową, a cały pozostały gaz i pył krążą w jednej płaszczyźnie i w tym samym kierunku, w którym wiruje gwiazda. Ten teoretyczny obraz początkowo wydawał się pasować do układów planetarnych, które znaliśmy… dopóki ostatnie misje kosmiczne nie odkryły tysiące nowych planet i nie zaczęły wywracać tej teorii do góry nogami. Nagle astronomowie zaczęli odkrywać gwiazdy, których osie wirowania były przesunięte względem orbit ich planet. Ale jak doszło do takiej sytuacji? Czy moment pędu układu nie powinien rozciągać się na osie obrotu gwiazd i wszystko powinno być...

Międzynarodowy zespół naukowców zmierzył masę i promień egzoplanety podobnej do Ziemi z niespotykaną dotąd dokładnością. Szczegółowa analiza pozwala na dokonanie solidnych przewidywań dotyczących struktury i składu jej wnętrza i atmosfery. Na ilustracji: Wizja artystyczna hipotetycznej atmosfery i struktury wewnętrznej egzoplanety Gliese 486 b. Źródło: RenderArea. Od czasu odkrycia pierwszej egzoplanety wokół gwiazdy podobnej do Słońca, 51 Pegasi b , w 1995 roku, społeczność astronomiczna wciąż znajduje nowe egzoplanety, które są coraz mniej masywne, coraz bliższe i coraz bardziej podobne do Ziemi. Najnowsze badania, prowadzone przez Centro de Astrobiología (CAB, CSIC-INTA), pozwoliły na modelowanie wnętrza i oszacowanie względnych rozmiarów (metalicznego) jądra i (skalistego) płaszcza egzoplanety Gliese 486 b, gorącej superziemi odkrytej w 2021 roku, krążącej wokół pobliskiego czerwonego karła   Gliese 486 , znajdującego się zaledwie 26 lat świetlnych od Słońca Dzięki starannym...

Białe karły są najliczniejszymi przedstawicielami gwiezdnego cmentarzyska. Powszechnie uważa się, że ponad 97% gwiazd we Wszechświecie przekształci się w białego karła. Obiekty te uważa się także za potężne narzędzie do zrozumienia procesów formowania się i ewolucji gwiazd, historii naszej Galaktyki oraz populacji gwiazd. Wizja artystyczna białego karła. Źródło: Pixabay/CC0 Public Domain. W pracy opublikowanej w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society grupa naukowców kierowana przez docenta WU Chengyuana z Yunnan Observatories Chińskiej Akademii Nauk badała powstawanie skrajnie masywnych węglowo-tlenowych białych karłów . Zgodnie z modelem ewolucji gwiazd, białe karły o masach mniejszych niż około 0,45 masy Słońca to helowe białe karły, a te o masach pomiędzy 0,45 a 1,05 masy Słońca to węglowo-tlenowe białe karły. Natomiast te o masach większych niż 1,05 masy Słońca mogą posiadać jądra tlenowo-neonowe i są zwykle nazywane skrajnie masywnymi białymi karłami. Skrajnie masywne ...

Astronomowie analizujący dane z przeglądu nieba odkryli jedną z najmłodszych gwiazd neutronowych. Obrazy z VLA wskazują, że jasna emisja radiowa napędzana przez pole magnetyczne wirującego pulsara dopiero niedawno wyłoniła się zza gęstej powłoki szczątków po wybuchu supernowej. Pozostałość po wybuchu supernowej. Źródło: Melissa Weiss, NRAO/AUI/NSF. Obiekt ten, nazwany VT 1137-0337, znajduje się w galaktyce karłowatej 395 milionów lat świetlnych od Ziemi. Po raz pierwszy pojawił się na obrazie z przeglądu VLA Sky Survey wykonanym w styczniu 2018 roku. Nie pojawił się na obrazie tego samego regionu wykonanym przez przegląd VLA FIRST w 1998 roku. Pojawiał się nadal na późniejszych obserwacjach VLASS w latach 2018, 2019, 2020 i 2022. To, co najprawdopodobniej widzimy, to mgławica pulsarowa  – powiedział Dillon Dong, student Caltech. Mgławica pulsarowa powstaje, gdy potężne pole magnetyczne szybko wirującej gwiazdy neutronowej przyspiesza otaczające ją naładowane cząstki do prędkośc...

Zespół astronomów odkrył nowy układ wieloplanetarny w naszym galaktycznym sąsiedztwie, który znajduje się zaledwie 33 lata świetlne od Ziemi, co czyni go jednym z najbliższych znanych nam tego typu układów. Rysunek przedstawiający gwiazdę HD 260655, jej planet i satelitę TESS. Źródło: dzięki uprzejmości NASA. W sercu tego układu znajduje się mały i chłodny karzeł typu M o nazwie HD 260655 . Astronomowie odkryli, że zawiera on co najmniej dwie skaliste planety wielkości Ziemi. Skaliste światy prawdopodobnie nie nadają się do zamieszkania, ponieważ ich orbity są stosunkowo ciasne, co naraża planety na temperatury zbyt wysokie, by utrzymać wodę w stanie ciekłym. Mimo to naukowcy są podekscytowani tym układem, ponieważ bliskość i jasność gwiazdy pozwoli im bliżej przyjrzeć się właściwościom planet i oznakom atmosfery, jaką mogą posiadać. Obie planety w tym układzie są uważane za jedne z najlepszych celów do badania atmosfery ze względu na jasność ich gwiazdy , mówi Michelle Kunimoto, sta...

Badania prowadzone przez międzynarodowy zespół astronomów wykazały istnienie stałych związków siarki w HH514, strumieniu gazu pochodzącym z centrum Mgławicy w Orionie. Koncentracja tego pierwiastka chemicznego może być związana z procesem formowania się egzoplanet. Naukowcy wykorzystali trzy z najważniejszych teleskopów optycznych na świecie: VLT, GTC oraz HST. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Wizja artystyczna dysku protoplanetarnego 170-337 oraz wyłaniającego się z niego strumienia gazu HH514. Obiekty te znajdują się w centrum Mgławicy w Orionie. Wysoka koncentracja siarki w HH514 może być pośrednim dowodem na procesy formowania się egzoplanet. Źródło: Gabriel Pérez Díaz (IAC). W Mgławicy Oriona znajduje się duża liczba protogwiazd i dysków protoplanetarnych . Są one skąpane w intensywnym polu promieniowania UV wytwarzanego przez gwiazdy w gromadzie Trapez w Orionie, które jonizuje gaz i może powodować do rozpad...

Naukowcy badający kosmos mają swoją ulubioną filozofię znaną jako „zasada przeciętności”, która w gruncie rzeczy sugeruje, że Ziemia, Słońce czy galaktyka Drogi Mlecznej nie wyróżniają się niczym szczególnym na tle reszty Wszechświata. Obraz przedstawiający blisko 10 000 galaktyk najgłębszego kosmosu w świetle widzialnym, rozciągającym się na miliardy lat świetlnych. Źródło: NASA, ESA, S. Beckwith (STScI), Zespół HUDF. Nowe badania prowadzone w CU Boulder dostarczają kolejnych dowodów na przeciętność: galaktyki  są przeciętnie w spoczynku w stosunku do wczesnego Wszechświata. Jeremy Darling, profesor astrofizyki z CU Boulder, opublikował niedawno to kosmologiczne odkrycie w czasopiśmie Astrophysical Journal Letters. Badania te mówią nam, że ciekawy zabawny ruch, ale jest on zgodny ze wszystkim, co wiemy o Wszechświecie – nie dzieje się tu nic szczególnego  – powiedział Darling. Nie jesteśmy wyjątkowi jako galaktyka ani jako obserwatorzy. Około 35 lat temu naukowcy odkryli mik...

Czy znając masę gwiazdy możemy przewidzieć, czy zakończy ona swoje życie jako supernowa, czy jako biały karzeł, który w końcu przekształci się w chłodnego czarnego karła? Zespół astronomów próbuje odpowiedzieć na to pytanie, obserwując białe karły w celu znalezienia dokładnej linii podziału między jednym a drugim rodzajem śmierci gwiazd. Obraz z HST gromady otwartej NGC 6397, w której znajdują się liczne białe karły. Źródło: NASA, ESA, and H. Richer (University of British Columbia). …Ale która droga prowadzi do białego karła? Kiedy w gwieździe kończy się paliwo, może ona albo wyrzucać swoje wewnętrzne warstwy w eksplozji tak gwałtownej, że wydziela ona więcej energii niż Słońce w ciągu 10 miliardów lat swojego życia, albo po prostu rozszerzyć się i osiąść jako stabilna gwiazda zwana białym karłem o rozmiarach naszego Księżyca. O tym, jaką drogę obierze gwiazda, decyduje jej masa: mniej masywne umierają jako białe karły, bardziej masywna jako supernowe . Chociaż uważa się, że linia pod...

Zespół astronomów po raz pierwszy odkrył słabą emisję radiową obejmującą olbrzymią galaktykę z energetyczną czarną dziurą w centrum. Emisja radiowa pochodzi z gazu, który jest wytwarzany bezpośrednio przez centralną czarną dziurę. Wyniki uzyskano dzięki obrazowaniu o wysokim zakresie dynamicznym. Zespół badaczy spodziewa się zrozumieć, w jaki sposób czarna dziura oddziałuje z galaktyką macierzystą, stosując tę samą technikę do innych kwazarów. Wizja artystyczna olbrzymiej galaktyki z wysokoenergetycznym dżetem. Źródło: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO). 3C 273 , znajdujący się w odległości 2,4 miliarda lat świetlnych od Ziemi, jest kwazarem . Kwazar jest jądrem galaktyki , w której centrum prawdopodobnie znajduje się masywna czarna dziura . Czarne dziury połykają otaczający je gaz, ale gaz znajdujący się na krawędzi pożarcia przez czarną dziurę emituje ogromne ilości promieniowania. To sprawia, że kwazary są jednymi z najjaśniejszych obiektów na niebie. Wbrew swojej nijakiej nazwie, 3C 273 jest pi...

Astronom z Uniwersytetu w Sydney i jej współpracownicy odkryli nowy rodzaj gwiazdy neutronowej na niezwykłym galaktycznym cmentarzysku. W przeciwieństwie do swoich gwiezdnych sąsiadów, gwiazda ta pulsuje. Teleskop MeerKAT wykrywający gwiazdę. Źródło: Danielle Futeselaar. Międzynarodowy zespół astronomów odkrył niezwykłą gwiazdę neutronową emitującą sygnał radiowy , która rotuje niezwykle wolno, wykonując jeden obrót co 76 sekund. Gwiazda ta jest wyjątkowa, ponieważ znajduje się na „cmentarzysku gwiazd neutronowych”, gdzie pulsacje nie są oczekiwane. Odkrycia dokonał zespół MeerTRAP przy użyciu radioteleskopu MeerKAT w RPA, a opublikowano je w Nature Astronomy. Gwiazda początkowo została wykryta na podstawie pojedynczego impulsu. Następnie możliwe było potwierdzenie wielu impulsów za pomocą jednoczesnych, następujących po sobie ośmiosekundowych obrazów nieba, co pozwoliło potwierdzić jej pozycję. Gwiazdy neutronowe są niezwykle gęstymi pozostałościami po eksplozjach masywnych gwiazd ...