Olbrzymia kometa znaleziona na obrzeżach Układu Słonecznego w przeglądzie Dark Energy Survey

Olbrzymia kometa z obrzeży naszego Układu Słonecznego została odkryta w ciągu 6 lat zbierania danych z przeglądu Dark Energy Survey. Kometa Bernardinelli-Bernstein jest około 1000 razy masywniejsza niż typowa kometa, co czyni ją prawdopodobnie największą kometą odkrytą we współczesnych czasach. Ma ona niezwykle wydłużoną orbitę, podróżując do wewnątrz Układu Słonecznego z okolic Obłoku Oorta przez miliony lat. Jest to najodleglejsza kometa odkryta na swojej ścieżce, co daje astronomom lata na obserwacje jej ewolucji w miarę zbliżania się do Słońca, choć nie przewiduje się, aby stała się widoczna nieuzbrojonym okiem.

Wizja artystyczna przedstawiająca, jak może wyglądać kometa Bernardinelli-Bernstein w zewnętrznym Układzie Słonecznym. Źródło: NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva

Dwóch astronomów odkryło olbrzymią kometę po kompleksowym przeszukaniu danych z przeglądu Dark Energy Survey (DES). Kometa, której średnica szacowana jest na 100-200 km, czyli około 10 razy więcej niż średnica większości komet, jest lodowym reliktem wyrzuconym z Układu Słonecznego przez wędrujące planety olbrzymie w jego wczesnej historii. Kometa ta jest zupełnie niepodobna do żadnej innej widzianej wcześniej, a jej ogromny rozmiar szacowany jest na podstawie tego, jak wiele światła słonecznego odbija.

Pedro Bernardinelli i Gary Bernstein z University of Pennsylvania znaleźli kometę – nazwaną kometą Bernardinelli-Bernstein (z oznaczeniem C/2014 UN271) – ukrytą wśród danych zebranych przez 570-megapikselową kamerę Dark Energy Camera (DECam) zamontowaną na 4-metrowym teleskopie Víctora M. Blanco w Cerro Tololo Inter-American Observatory (CTIO) w Chile.

DES miał za zadanie mapowanie 300 mln galaktyk na obszarze 5000 stopni kwadratowych nocnego nieba, ale podczas sześciu lat obserwacji zaobserwował również wiele komet i obiektów transneptunowych przechodzących przez badane pole. Obiekt transneptunowy (TNO) to lodowe ciało, które znajduje się w Układzie Słonecznym poza orbitą Neptuna.

Bernardinelli i Bernstein wykorzystali 15-20 mln godzin pracy procesora, stosując zaawansowane algorytmy identyfikacji i śledzenia, aby zidentyfikować ponad 800 pojedynczych TNO spośród ponad 16 mld indywidualnych źródeł wykrytych w 80 000 ekspozycji wykonanych w ramach DES. 32 z tych detekcji należały w szczególności do jednego obiektu – C/2014 UN271.

Komety to lodowe ciała, które parują w miarę zbliżania się do Słońca, powiększając swoją komę i warkocz. Zdjęcia DES obiektu z lat 2014-2018 nie pokazywały typowego warkocza komety, ale w ciągu jednego dnia od ogłoszenia odkrycia przez Minor Planet Center, astronomowie korzystający z sieci Las Cumbres Observatory wykonali świeże zdjęcia komety Bernardinelli-Bernstein, które ujawniły, że w ciągu ostatnich 3 lat urosła koma, co czyni ją oficjalnie kometą.

Jego obecna podróż do wewnątrz rozpoczęła się w odległości ponad 40 000 jednostek astronomicznych (j.a.) od Słońca. Dla porównania, Pluton znajduje się średnio 39 j.a. od Słońca. Oznacza to, że kometa Bernardinelli-Bernstein powstała w Obłoku Oorta, wyrzucona we wczesnej historii Układu Słonecznego. Może to być największy członek Obłoku Oorta, jaki kiedykolwiek został wykryty i jest to pierwsza zbliżająca się kometa, która została wykryta tak daleko.

Obiekt znajduje się obecnie znacznie bliżej Słońca. Po raz pierwszy został dostrzeżony w 2014 roku, gdy znajdował się w odległości 29 j.a. od Słońca (w przybliżeniu odległość Neptuna), a w czerwcu 2021 roku znajdował się 20 j.a. od Słońca (odległość Urana) i obecnie ma jasność 20 magnitudo. Orbita komety jest prostopadła do płaszczyzny Układu Słonecznego i osiągnie swój najbliższy Słońcu punkt (peryhelium) w 2031 roku, kiedy to znajdzie się w odległości 11 j.a. (nieco więcej niż odległość Saturna) – ale nie zbliży się bardziej. Pomimo rozmiarów komety, obecnie przewiduje się, że obserwatorzy nieba będą potrzebowali dużych teleskopów amatorskich, aby ją dostrzec, nawet w jej najjaśniejszym momencie.

Kometa Bernardinelli-Bernstein będzie intensywnie śledzona przez społeczność astronomiczną, aby zrozumieć skład i pochodzenie tego masywnego reliktu z czasów narodzin naszej planety. Astronomowie podejrzewają, że w Obłoku Oorta, daleko poza Plutonem i Pasem Kuipera, może znajdować się wiele innych nieodkrytych komet tego rozmiaru. Uważa się, że te olbrzymie komety zostały rozrzucone w odległych zakątkach Układu Słonecznego w wyniku migracji Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna na początku ich historii.

Opracowanie:
Agnieszka Nowak

Źródło:

Popularne posty z tego bloga

Naukowcy badający ciemną materię odkryli, że Droga Mleczna jest bardzo dynamiczna

Stare gwiazdy mogą być najlepszym miejscem do poszukiwania życia

Astronomowie odkrywają planetę wielkości Ziemi, która posiada “półkulę lawy”