Vega - astronotki

W przeciwieństwie do naszej Drogi Mlecznej, niektóre galaktyki mają w swoim centrum aktywną czarną dziurę, która napędza potężne wypływy gazu. Niewiele jednak wiemy o ich wpływie i pochodzeniu. Przyszła misja rentgenowska Athena zmieni ten stan rzeczy. Przygotowując się do jej startu, naukowcy opracowali nową metodę wykorzystania Athena do badania tych wypływów. Wizja artystyczna supermasywnej czarnej dziury w centrum galaktyki, która napędza wypływy gazu. Źródło: NASA/JPL-Caltech. Na zdjęciach astronomicznych często pojawiają się gwiazdy z Drogi Mlecznej . Jednak niektóre kropki nie są gwiazdami a centrami całych galaktyk . Znajdują się na tyle daleko, aby wyglądać na zdjęciach jak słabe kropki. Ta sztuczka oszukiwała astronomów przez dziesięciolecia, aż do lat 50. XX wieku, dlatego nazywamy je obiektami kwazi gwiazdowymi, w skrócie kwazarami. https://pl.wikipedia.org/wiki/Kwazar Astronomowie odkryli, że widmo niektórych kropek jest silnie przesunięte ku czerwieni , co wskazuje na duż...

Naukowcy badający gwiazdę V Hydrae byli świadkami tajemniczego procesu jej śmierci z niespotykanymi dotąd szczegółami. Wykorzystując dane z ALMA oraz Hubble’a, odkryli sześć powoli rozszerzających się pierścieni i dwie struktury w kształcie klepsydry, wywołane szybkim wyrzutem materii w przestrzeń kosmiczną. Wizja artystyczna gwiazdy węglowej V Hydrae. Źródło: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/S. Dagnello (NRAO/AUI/NSF). V Hydrae (V Hya) jest bogatą w węgiel gwiazdą asymptotycznej gałęzi olbrzymów (AGB) znajdującą się około 1300 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Hydry . Ponad 90% gwiazd o masie równej lub większej niż masa Słońca przekształca się w gwiazdy AGB, ponieważ paliwo potrzebne do napędzania procesów jądrowych zostaje usunięte. Spośród tych milionów gwiazd, V Hya wzbudza szczególne zainteresowanie naukowców ze względu na swoje dotychczas unikalne zachowania i cechy, w tym ekstremalne wyrzuty plazmy, które zdarzają się co 8,5 roku oraz obecność prawie niewidocznej gwiazdy towarzysz...

Wewnętrzna mgławice supernowej Kasjopeja A nie rozszerza się równomiernie na zewnątrz. Astronomowie przypuszczają, że szczątki z czymś się zderzyły. Kolorowy obraz Kasjopei A sporządzony na podstawie danych z teleskopów kosmicznych Hubble'a, Spitzera i Chandra. Źródło: NASA/JPL-Caltech. Kasjopeja A to pozostałość po eksplozji gwiazdy w konstelacji Kasjopei , około 11 000 lat świetlnych od nas. Światło z eksplozji powinno było dotrzeć do Ziemi po raz pierwszy około 1670 roku. Jednak wokół gwiazdy było zbyt dużo gazu i pyłu, aby wybuch można było dostrzec nieuzbrojonym okiem lub za pomocą bardzo prostych wówczas teleskopów. Mgławica Kasjopeja A rozszerza się ze średnią prędkością od 4000 do 6000 km/s, a jej temperatura wynosi około 30 milionów stopni Celsjusza. Ekspansja zachodzi najprawdopodobniej w gazie, który został wydmuchany przez gwiazdę na długo przed wybuchem. Kasjopeja A ma obecnie średnicę około 16 lat świetlnych. Naukowcy pod kierownictwem Jacco Vinka (Uniwersytet w Ams...

Nowe źródło promieniowania rentgenowskiego w gromadzie gwiazd Drogi Mlecznej wprawiło astronomów w zakłopotanie. Jakie jest najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie niezwykłych właściwości tego źródła? Wizja artystyczna rentgenowskiego układu podwójnego, w którym zwarty obiekt akreuje materię od towarzyszącej mu gwiazdy i emituje promieniowanie X podczas rozbłysków. Źródło: ESO/L. Calçada. Rzeczy, które dzieję się na nocnym niebie W grudniu 2020 roku urządzenie Monitor of All-sky X-ray Image (MAXI) dostrzegło nowe źródło promieniowania rentgenowskiego z punktu obserwacyjnego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej . Chociaż źródło – MAXI J1848-015 – znajdowało się zbyt blisko Słońca, aby teleskopy mogły je zaobserwować, Nuclear Spectroscopic Telescope Array (NuSTAR) zdołał wykonać kolejne obserwacje kilka dni po odkryciu źródła, a następnie tydzień później. Obserwacje wykazały, że źródło nagle rozbłysło, a pięć dni później zaczęło zanikać. Jakiego rodzaju obiekt astrofizyczny był odpowiedz...

W gromadzie kulistej znajdującej się w Galaktyce Andromedy prawdopodobnie wykryto czarną dziurę o masie pośredniej – rodzaj nieuchwytnej czarnej dziury. Mayall II jest jedną z ponad 500 gromad kulistych w M31. Czy jedna z tych gromad może być siedliskiem nieuchwytnego rodzaju czarnej dziury? Źródło: Judy Schmidt via Wikipedia. Czarne dziury o masie pośredniej Uważa się, że czarne dziury o masie rzędu dziesiątek mas Słońca (M☉) powstają w wyniku zapadania się masywnych gwiazd. Powstawanie supermasywnych czarnych dziur – o masach od milionów do miliardów mas Słońca – jest mniej jasne. Biorąc pod uwagę ich duże masy, nie ma wystarczająco dużo czasu, aby czarne dziury o masie gwiazdowej rozwinęły się w supermasywne czarne dziury, które, jak wiemy, istniały dość wcześnie w historii Wszechświata. Jedną z możliwości jest to, że „nasiona”, z których wyrastają supermasywne czarne dziury, znajdują się gdzieś pomiędzy 10 2 a 10 5 M☉, czyli w miejscu, które nazywamy czarnymi dziurami o masie ...

Wykorzystując dane widmowe jako próbkę treningową, zespół naukowców zaproponował nową metodę poszukiwania gromad gwiazd w Galaktyce Andromedy. Przestrzenne rozmieszczenie nowo zidentyfikowanych kandydatów na gromady w M31. Niebieski symbol Y oznacza centrum M31. Źródło: WANG Shoucheng. Dzięki tej metodzie badacze zidentyfikowali 117 nowych, wysoce wiarygodnych kandydatów na gromady gwiazd w Galaktyce Andromedy na podstawie danych z przeglądu Pan-Andromeda Archaeological Survey (PAndAS), wśród których 109 to młodzi kandydaci na gromady znajdujące się w dysku, a osiem to stare gromady kuliste w zewnętrznym halo . Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics. Gromady gwiazd są szeroko rozpowszechnione w całej galaktyce, od zgrubienia centralnego i dysku po zewnętrzne halo, stanowiąc doskonałe narzędzie do poznania wczesnego formowania się i ewolucji galaktyk. Galaktyka Andromedy, znana również jako M31, jest najbliższą naszej Drodze Mlecznej dużą gal...

Zespół naukowców wykorzystał dane z teleskopu Kecka, aby zrozumieć wpływ aktywnych jąder galaktyk na powstawanie gwiazd w galaktykach macierzystych. Wiatry wyrzucane przez supermasywną czarną dziurę wpływają na powstawanie nowych gwiazd w galaktyce Markarian 34. Źródło: HST/MAST Archive and G. Pérez Díaz. Jednym z kluczowych pytań, na które astronomowie próbują znaleźć odpowiedź, jest: dlaczego galaktyki wyglądają tak, a nie inaczej? Komputerowe symulacje powstawania i ewolucji galaktyk sugerują, że powinno być o wiele więcej bardzo dużych galaktyk niż obserwujemy w rzeczywistości, zatem czego brakuje w tych symulacjach? Jaki proces zachodzący w galaktykach powstrzymuje powstawanie zbyt wielu gwiazd? Obecnie wiemy, że wszystkie masywne galaktyki mają w swoim sercu supermasywną czarną dziurę , która jest miliony lub miliardy razy cięższa od naszego Słońca. Gdy ilość gazu z wnętrza galaktyki opadającego na czarną dziurę gwałtownie wzrasta, staje się ona niewiarygodnie gorąca, a do jej w...

Czarne dziury o masach milionów Słońc hamują narodziny nowych gwiazd – twierdzą astronomowie. Wykorzystując uczenie maszynowe i trzy najnowsze symulacje, które wsparły wyniki dużego przeglądu nieba, naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge rozstrzygnęli trwającą od 20 lat debatę na temat powstawania gwiazd. Galaktyka Wiatraczek (M 101). Źródło: Cambridge University. Powstawanie gwiazd w galaktykach od dawna stanowi główny punkt badań astronomicznych. Dziesiątki lat udanych obserwacji i modelowania teoretycznego zaowocowały dobrym zrozumieniem tego, w jaki sposób gaz zapada się, tworząc nowe gwiazdy zarówno w naszej Drodze Mlecznej , jak i poza nią. Jednak dzięki programom obserwacyjnym obejmującym całą przestrzeń kosmiczną, takim jak Sloan Digital Sky Survey (SDSS) , astronomowie zdali sobie sprawę, że nie wszystkie galaktyki w lokalnym Wszechświecie są aktywne gwiazdotwórczo – istnieje liczna populacja obiektów „spokojnych”, które tworzą gwiazdy ze znacznie mniejszą prędkością. Pytanie, c...

Czy spin halo ciemnej materii pokrywa się ze spinem galaktyki, wokół której się znajduje? I co to może nam powiedzieć o wczesnym Wszechświecie? Symulacje hydrodynamiczne galaktyk we wczesnym Wszechświecie mogą pomóc nam odpowiedzieć na te pytania. Wizja artystyczna galaktyki i jej halo ciemnej materii (zaznaczone na niebiesko). Źródło: ESO/L. Calçada. Nie ma już wątpliwości co do ciemnej materii Choć dziedzina ciemnej materii jest obecnie bardzo rozległa i ekscytująca, astronomowie nie wiedzieli o jej istnieniu aż do lat 80. ubiegłego wieku. Obecnie ciemna materia może być wykorzystywana do badania wszelkich zjawisk, od siły grawitacji po strukturę i ewolucję galaktyk . Badania ciemnej materii mają również implikacje dla kosmologii i mogą pomóc nam lepiej zrozumieć warunki początkowe Wszechświata. W szczególności, wyrównanie spinów galaktyki i jej halo ciemnej materii może pomóc w wyznaczeniu równania stanu ciemnej materii (co może nam powiedzieć o masie galaktyki i pomóc w przewidyw...

Jak możemy prześledzić tworzenie się struktur we wczesnym Wszechświecie? Nowa praca bada środowiska wokół masywnych galaktyk, które istniały mniej niż dwa miliardy po Wielkim Wybuchu, aby dowiedzieć się więcej na ten temat. Zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a przedstawiające gromadę galaktyk RXC J0032.1+1808. Źródło: ESA/Hubble & NASA, RELICS. Poszukiwanie kwazarów Jednym z najlepszych sposobów na zrozumienie warunków panujących we wczesnym Wszechświecie jest badanie kwazarów – niezwykle jasnych centrów młodych galaktyk , w których supermasywne czarne dziury   akreują materię. Patrząc miliardy lat w przeszłość, kwazary wydają się nie być rozmieszczone losowo w przestrzeni kosmicznej, co sugeruje, że masywne galaktyki, które zamieszkują, mogą być śladami leżących u ich podstaw struktur ciemnej materii . Jeżeli tak jest, to galaktyki niebędące gospodarzami kwazarów we wczesnym Wszechświecie powinny również znajdować się preferencyjnie blisko kwazarów. W przeszłości badano ...

Za pomocą Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra astronomowie zobrazowali wiązkę materii i antymaterii o długości 40 bilionów kilometrów. Ta rekordowa wiązka jest zasilana przez pulsar, czyli szybko rotującą gwiazdę o silnym polu magnetycznym. Zdjęcie włókna materii i antymaterii rozciągającego się od stosunkowo niedużego pulsara. Olbrzymia skala tej wiązki może pomóc w wyjaśnieniu zaskakująco dużej liczby pozytonów wykrytych w całej Drodze Mlecznej. Źródło: Obraz rentgenowski: NASA/CXC/Stanford Univ./M. de Vries; obraz optyczny: NSF/AURA/Gemini Consortium. Dzięki swojej ogromnej skali wiązka ta może pomóc w wyjaśnieniu zaskakująco dużej liczby pozytonów , w całej galaktyce Drogi Mlecznej . Astronomowie po raz pierwszy odkryli wiązkę, włókno, w 2020 roku, ale nie znali jego pełnej długości, ponieważ rozciągała się ona poza krawędź detektora Chandra . Nowe obserwacje Chandra wykonane przez tę samą parę badaczy w lutym i listopadzie 2021 roku pokazują, że włókno jest około trzy razy dłużs...

Pierwsze planety poza naszym Układem Słonecznym zostały odkryte trzy dekady temu. Od tego czasu w naszej Galaktyce potwierdzono istnienie blisko 5000 egzoplanet. Astronomowie wykryli kolejne 5000 kandydatów na planety – obiektów, które mogą być planetami, ale nie zostały jeszcze potwierdzone. Teraz lista planet skurczyła się o co najmniej trzy. Artystyczna interpretacja gwiazd i planet. Źródło: NASA. W pracy opublikowanej 15 marca 2022 roku w Astronomical Journal astronomowie z MIT donoszą, że trzy, a potencjalnie cztery egzoplanety , które zostały pierwotnie odkryte przez Kosmiczny Teleskop Keplera , są w rzeczywistości błędnie sklasyfikowane. Zamiast tego, te podejrzane planety prawdopodobnie są małymi gwiazdami. Zespół wykorzystał zaktualizowane pomiary gwiazd goszczących planety, aby dwukrotnie sprawdzić rozmiary planet i zidentyfikował trzy, które są po prostu zbyt duże, aby być planetami. Dzięki nowym i lepszym oszacowaniom właściwości gwiazd, naukowcy odkryli, że rozmiary trzec...

Międzynarodowy zespół astronomów znalazł nową metodę pomiaru masy czarnych dziur na podstawie pomiaru temperatury gazu, który je otacza, gdy są aktywne. Wyniki zostały opublikowane niedawno w czasopiśmie Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS). Wizja artystyczna zimnej, ciężkiej czarnej dziury w centrum galaktyki, o masie 100 milionów razy większej od masy naszego Słońca, ogrzewającej swoje otoczenie do temperatury tysięcy stopni, w porównaniu z mniejszą, przegrzaną czarną dziurą i masie 10 razy większej od masy Słońca, ale zdolną do ogrzewania swojego otoczenia do temperatury milionów stopni. Źródło: Gabriel Pérez Diaz, SMM-IAC. Potwierdzenie istnienia czarnych dziur jest jednym z najbardziej podstawowych wyników w astrofizyce. Istnieje szeroki zakres mas czarnych dziur, od tych o masie gwiazdowej , które powstają w wyniku katastrofalnej fazy końcowej bardzo masywnych gwiazd i mają masy porównywalne z masami gwiazd, do supermasywnych czarnych dziur znajdujących się...

Nowe obserwacje pozwoliły uchwycić impulsy promieniowania z magnetycznej pozostałości po gwieździe zwanej magnetarem. Co te obserwacje mówią nam o tym, jak magnetary i inne gwiazdy neutronowe generują swoje wiązki promieniowania? Wizja artystyczna magnetara. Źródło: NASA/Penn State University/Casey Reed. Rzadkie pozostałości gwiazdowe Gwiazdy neutronowe – bardzo gęste, wielkości miasta pozostałości po gwiazdach, które eksplodowały jako supernowe – występują w wielu odmianach. Te, które emitują wąskie wiązki fal radiowych omiatających Ziemię niczym światło latarni morskiej, nazywane są pulsarami . Te, które mają niezwykle silne pola magnetyczne - 100 milionów razy silniejsze niż najsilniejszy magnes, jaki kiedykolwiek powstał – nazywane są magnetarami . W rzadkich przypadkach gwiazda neutronowa może być zarówno pulsarem, jak i magnetarem! Nie jest jeszcze jasne, w jaki sposób pulsary generują wiązki emisji radiowej. Jednym ze sposobów na zbadanie mechanizmu generowania jest badanie ...

Astronomowie zaobserwowali z niespotykaną dotąd szczegółowością materię pierwotną, która może dawać początek trzem układom planetarnym wokół gwiazdy podwójnej. Rysowany model układu. Kolory czerwono-niebieskie wskazują ruch gazu. Źródło: University of Manchester. Łącząc trzy dekady badań, międzynarodowy zespół naukowców zaobserwował parę gwiazd krążących wokół siebie, aby ujawnić, że są one otoczone dyskami gazu i pyłu. Badania opublikowane 10 marca 2022 roku w The Astrophysical Journal pokazują, że materia znajdująca się w nowo odkrytych dyskach może być zaczątkiem nowych układów planetarnych, które w przyszłości będą krążyć wokół gwiazd podwójnych . Korzystając z Very Large Array (VLA) oraz Atacama Large Millimeter/Submillimeter Array (ALMA) , zespół naukowców zbadał gwiazdę podwójną SVS 13, będącą wciąż w fazie embrionalnej. Praca ta dostarczyła najlepszego jak dotąd opisu formującego się układu podwójnego. Modele formowania się planet sugerują, że planety powstają w wyniku powol...