O pochodzeniu masywnych gwiazd
Jasny różowy obłok i otaczające go młode gwiazdy widoczne na zdjęciu wykonanym przy pomocy Kosmicznego Teleskopu Hubble’a noszą mało inspirującą nazwę LHA 120-N 150. Ten kosmiczny region znajduje się na obrzeżach Mgławicy Tarantula, która jest największym znanym żłobkiem w lokalnym Wszechświecie. Mgławica znajduje się ponad 160 000 lat świetlnych stąd w Wielkim Obłoku Magellana, sąsiedniej galaktyce karłowatej krążącej wokół Drogi Mlecznej.
Wielki Obłok Magellana doświadczył w przeszłości jednego lub kilku bliskich spotkań, prawdopodobnie z Małym Obłokiem Magellana. Oddziaływanie to wywołało epizod formowania się energetycznych gwiazd u naszego małego sąsiada – którego część jest widoczna jako Mgławica Tarantula.
Znana również jako 30 Doradus lub NGC 2070, Mgławica Tarantula zawdzięcza swoją nazwę układowi jasnych płatów, które nieco przypominają nogi tarantuli. Ma blisko 1000 lat świetlnych średnicy. Bliskość, korzystne nachylenie Wielkiego Obłoku Magellana i brak pośredniego pyłu sprawiają, że Mgławica Tarantula jest jednym z najlepszych laboratoriów do badania powstawania gwiazd, w szczególności masywnych gwiazd. Mgławica ta ma wyjątkowo wysokie stężenie masywnych gwiazd, często nazywanych super gromadami gwiazd.
Astronomowie badali LHA 120-N 150, aby dowiedzieć się więcej o środowisku, w którym tworzą się masywne gwiazdy. Teoretyczne modele formowania się masywnych gwiazd sugerują, że powinny one tworzyć się w gromadach gwiazd, ale obserwacje wskazują, że nawet 10% z nich powstało w odosobnieniu. Olbrzymia Mgławica Tarantula z licznymi podstrukturami jest idealnym laboratorium do rozwiązania tej zagadki, ponieważ można w niej znaleźć masywne gwiazdy zarówno w gromadach, jak i w odosobnieniu.
Z pomocą Hubble’a astronomowie próbują dowiedzieć się, czy izolowane gwiazdy widoczne w mgławicy faktycznie powstały samotnie, czy po prostu odsunęły się od swojego gwiezdnego rodzeństwa. Jednak takie badanie nie jest łatwym zadaniem. Młode gwiazdy, zanim w pełni się uformują – szczególnie te masywne – wyglądają bardzo podobnie do gęstych kępek pyłu.
LHA 120-N 150 posiada kilkadziesiąt takich obiektów. Są mieszanką niesklasyfikowanych źródeł – niektóre prawdopodobnie są młodymi obiektami gwiazdowymi, a inne prawdopodobnie kępkami pyłu. Tylko szczegółowa analiza i obserwacje ujawnią ich prawdziwą naturę, co pomoże w ostatecznym rozwiązaniu pytań bez odpowiedzi dotyczących pochodzenia masywnych gwiazd.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Źródło:
.jpg)
