Układ podwójny gwiazd przerzuca dysk protoplanetarny na pozycję biegunową

Nowe badania prowadzone przez astronoma z University of Warwick pokazały pierwszy potwierdzony przykład układu podwójnego gwiazd, w którym do pozycji biegunowej odwrócony jest otaczający go dysk protoplanetarny. Międzynarodowy zespół użył ALMA, aby uzyskać wysokiej rozdzielczości obrazy dysku rozmiarów pasa asteroid.


Cały układ prezentuje niezwykły widok grubego pierścienia gazu i pyłu krążącego pod kątem prostym do orbity układu podwójnego gwiazd. Do tej pory konfiguracja ta istniała tylko w umysłach teoretyków, ale obserwacja ALMA udowodniła, że dyski protoplanetarne tego typu istnieją i mogą być nawet względnie powszechne.  

„Dyski bogate w gaz i pył są widoczne wokół niemal wszystkich młodych gwiazd i wiemy, że co najmniej ⅓ krążących wokół pojedynczych gwiazd tworzy planety. Niektóre z tych planet w końcu nie są wyrównywane ze spinem gwiazdy, więc zastanawialiśmy się, czy podobna sytuacja jest możliwa dla planet krążących w układach podwójnych gwiazd. Dziwactwo dynamiki oznacza, że tak zwane przesunięcie biegunowe powinno być możliwe, ale do tej pory nie mieliśmy żadnych dowodów na niewyrównane dyski, w których mogłyby powstawać te planety” – mówi Dr Grant M. Kennedy z University of Warwick.

Dr Kennedy i jego współpracownicy wykorzystali ALMA do ustalenia orientacji w układzie pierścienia gazu i pyłu. Orbita układu podwójnego była znana wcześniej z obserwacji, które określały sposób, w jaki gwiazdy poruszają się względem siebie. Łącząc obie informacje, byli oni w stanie ustalić, że pierścień pyłu był idealnie zgodny z orbitą biegunową. Oznacza to, że podczas, gdy gwiazdy krążą wokół siebie w jednej płaszczyźnie, dysk otaczający je jest usytuowany pod kątem prostym do ich orbit.

Gdyby na wewnętrznej krawędzi pierścienia pyłowego znajdowała się planeta bądź planetoida, sam pierścień wyglądałby z powierzchni jako szerokie pasmo wznoszące się niemal prostopadle od horyzontu. Konfiguracja biegunowa oznacza, że gwiazdy pojawiałyby się i znikały z płaszczyzny dysku. Pory roku na planetach w takim układzie także byłyby inne, niż na Ziemi.

Opracowanie:
Agnieszka Nowak

Źródło:

Popularne posty z tego bloga

Łączenie się galaktyk rzuca światło na model ewolucji galaktyk

Astronomowie ujawniają nowe cechy galaktycznych czarnych dziur

Odkryto podwójnego kwazara we wczesnym Wszechświecie